Những người cuối cùng trồng húng Láng

Nguồn tin: Nhân Dân, 29/03/2012
Ngày cập nhật: 2/4/2012

Cụ Nguyễn Thị Sói đã 82 tuổi, là một trong những người nông dân cuối cùng trồng húng Láng.

Những khoảnh đất trồng rau húng nhỏ nhoi cuối cùng của làng Láng nằm lọt thỏm giữa các dãy nhà cao tầng, phố sá nhộn nhịp. Vùng đất màu mỡ do phù sa con sông Tô Lịch bồi đắp đã một thời làm nên loại rau thơm nổi tiếng tiến vua đã đi vào ca dao: “Dưa La, húng Láng, ngổ Đầm. Cá rô đầm sét, sâm cầm hồ Tây”. Nhưng những luống húng Láng cuối cùng đang bị đe dọa, và những người trồng húng Láng cuối cùng cũng đều đã qua cái tuổi cổ lai hy.

Vẫn cặm cụi với chút hương đất kinh kỳ

Năm nay, cụ Nguyễn Thị Sói đã 82 tuổi. Ngày ngày, cụ Sói vẫn cặm cụi một mình phía ngoài khoảnh đất cũ của Hợp tác xã Láng Thượng. Đó là khoảnh đất nông nghiệp cuối cùng còn sót lại, nằm ngay cạnh ngôi chùa Láng đã ngót 1000 năm tuổi. Cả cánh đồng rộng lớn ngày xưa, bây giờ chỉ còn lại một khoảnh con con. Hai luống húng Láng cụ Sói mới trồng chưa kịp bén rễ đã có người đến hỏi mua, có người hỏi mua giống, có người hỏi mua ăn. “Chẳng có mà bán đâu, năm nay mất mùa. Bây giờ mới gây lên được hai luống con con”, vừa xới đất giâm nốt bó húng giống, cụ Sói vừa phân trần.

Ở nhiều nơi bây giờ cũng mua giống húng của làng Láng về trồng. Nhưng, cụ Sói bảo: “Húng Láng chỉ trồng ở đất làng Láng mới giữ nguyên được hương vị thơm ngon, đưa đi nơi khác, húng Láng không còn thơm được bằng, thành ra vô duyên. Vậy mà vẫn có khối người vẫn mạo danh húng Láng, bán đầy ngoài chợ”. Những người cả đời gắn bó với cây húng Láng buồn lắm…

Cụ Sói vào Hợp tác xã nông nghiệp Láng Thượng từ những năm 60 của thế kỷ trước, tính ra cũng quá nửa thế kỷ cụ gắn bó với mảnh đất này, với cây húng Láng một thời không thể thiếu trong những món ăn tinh tế, cầu kỳ của đất Thăng Long.

Ở làng láng bây giờ chẳng còn ruộng vườn. mảnh đất nhỏ còn sót lại của Hợp tác xã chờ quy hoạch mới cũng chẳng ai muốn trồng cấy nữa. Cây húng Láng lóp ngóp sống trong niềm nuối tiếc của những người còn mang nhiều nặng nợ với nó.

Cụ Sói bây giờ chân chậm, tay run, vẫn quyết không từ bỏ luống rau cả đời cụ gắn bó, không phụ loài cây đã nuôi sống cả gia đình cụ đã mấy đời. Cụ tâm sự: “Tôi trồng húng Láng từ khi còn trong bụng mẹ, theo mẹ ra đồng. Ngày xưa, còn bé gắn bó với cánh đồng Láng Thượng này, lớn lên lấy chồng ở làng rồi vào Hợp tác xã. Bây giờ già rồi, cũng vẫn vậy thôi”.

Những người còn trăn trở với cây húng láng còn ít lắm!

“Làng Láng có ba thôn, chín xóm. Bây giờ làm gì còn những cánh đồng rau bát ngát như ngày xưa nữa. Chỉ có những ngôi nhà chọc trời. Tôi với bà Sói cùng thế hệ. Tôi còn kém bà ấy bốn, năm tuổi”, ông Ngô Văn Lộc năm nay đã 77 tuổi, chậm rãi tâm sự. Cả đời ông Lộc cũng gắn bó với ruộng vườn của làng Láng, gắn bó với loại rau tiến vua nức tiếng cho đến tận bây giờ.

Những người nông dân cuối cùng trồng húng Láng bây giờ còn chưa đến chục người. Tất cả đều đã bước qua cái tuổi xưa nay hiếm. Húng Láng khó tính. Quý lắm, hiếm lắm nhưng bây giờ giá mỗi mớ húng Láng cũng bèo bọt lắm, chẳng bõ công chăm sóc, đất lại sốt như vàng. Trong cơn xoáy nền kinh tế thị trường, người ta bỏ cũng đúng thôi. Phận húng Láng lại càng thêm chua xót.

Ông Lộc nhẩm tính: “Bây giờ cả làng Láng, số người còn trồng húng chỉ đếm trên đầu ngón tay: Bà Sói, bà Tất, bà Định, bà Kiệm, cô Hường…Đấy, chị có vậy.” Những người nông dân cuối cùng của làng Láng cũng chỉ biết giữ được loài rau quý này được ngày nào hay ngày ấy. “Thôi thì thời thế thế thời đổi thay biết làm thế nào…”, ông Lộc buồn bã thở dài.

Sẽ chỉ còn trong sách vở?

Thực tế là đất nông nghiệp của làng Láng đang bị thu hẹp nhanh chóng. Cánh đồng rau màu mỡ trước kia bây giờ nhường chỗ cho những tòa nhà cao tầng mọc lên san sát. Cả Hợp tác xã Láng Thượng hiện chỉ còn khoảng 4.000 m2 đất còn trồng rau, trong đó, 2.000 m2 đã nằm trong giai đoạn giải phóng mặt bằng.

Ngày 26-3 vừa qua, một trong số hai mảnh đất nông nghiệp của làng Láng đã bị thu hồi để bàn giao mặt bằng cho dự án xây dựng một trường mầm non. Ông Lộc đã phải vội vã thu hoạch những mớ hung Láng cuối cùng để kịp bàn giao mặt bằng cho Nhà nước. “Cũng xót xa lắm chứ. Cả đời gắn bó. Bây giờ, đất trồng húng Láng chẳng còn được là bao nhiêu”.

Hợp tác xã nông nghiệp Láng Thượng nằm giữa lòng thành phố. Không còn đất nông nghiệp, làng đã lên phố. Cả Hợp tác xã còn có tất cả 151 xã viên. Bây giờ, Hợp tác xã đã đổi tên thành Hợp tác xã Thương mại và Dịch vụ Láng Thượng. Công việc chính của các xã viên là trông giữ xe và cho thuê mặt bằng tổ chức đám cưới.

Cả làng Láng bây giờ chỉ còn một mảnh đất sát chùa Láng còn giữ lại được để trồng loại rau quý này do nằm trong hành lang xanh của chùa Láng. Nhưng cũng chẳng biết còn trồng được bao lâu nữa, khi những người nông dân cuối cùng của làng Láng không còn đủ sức khỏe để giữ chút tình mong manh với cây hung Láng này nữa.

Đô thị hóa dẫu biết là điều không thể tránh khỏi trong xu hướng phát triển. Tuy nhiên, đô thị hóa ồ ạt đang cuốn theo nó nhiều thứ đã trở thành sản vật quý, trở thành một thứ văn hóa, để lại nhiều niềm nuối tiếc. Còn gì và được gì, hẳn vẫn là một câu hỏi khó trả lời.

HẠ PHONG