Thanh nhãn vào mùa

Mới đây, tôi có dịp ghé thăm trang trại thanh nhãn của anh Vũ Công Hoan nằm dọc theo thượng nguồn dòng suối Đá chảy qua thôn Suối Bang, xã Thắng Hải, huyện Hàm Tân (tỉnh Bình Thuận). Trang trại không lớn lắm nhưng sạch sẽ, thoáng đãng, rợp bóng xanh cây ăn trái trải dài ven con suối róc rách, tạo cảm giác thoải mái cho người đến tham quan, hay thích khám phá miệt vườn.

Nhãn trồng theo chuẩn sạch

Sau khi dạo một góc vườn, tôi hỏi anh Vũ Công Hoan: “Hình như anh là người trồng thanh nhãn đầu tiên ở vùng đất Thắng Hải?”, anh gật đầu: “Đúng vậy”. Người đàn ông ngoài 60 tuổi có khuôn mặt cương nghị này nói thêm: “Trước đây tôi cũng trồng vài thứ cây ăn trái khác, nhưng rồi trong một lần mua giống mới từ nhà vườn miền Tây lên trồng thử nghiệm thấy phù hợp thổ nhưỡng cho trái to, cơm dày, hạt nhỏ, ráo nước, ngọt thanh hơn so các loại nhãn khác, giá trị kinh tế cao hơn, tôi thấy khoái nên nhân rộng luôn. Tuy nhiên, thanh nhãn đòi hỏi công đầu tư, chăm sóc kỹ càng lắm”. Rồi trong câu chuyện chia sẻ của anh, tôi hiểu phần nào công phu chăm sóc ấy để có những trái nhãn vàng tươi, thanh ngọt, thơm tho…

Trong trang trại sum xuê nằm ven theo suối Đá, anh Hoan đã đầu tư hàng trăm triệu đồng để khoan 8 giếng nước rồi bơm nước vào các hồ rộng lớn có trồng sẵn vài cây lộc vừng bên dưới có tác dụng rửa phèn, để tưới cây những tháng mùa khô. Mùa mưa, nước suối Đá mỗi khi trong xanh không bị ô nhiễm trang trại chăn nuôi heo công nghiệp phía thượng nguồn, anh mới bơm vào các hồ nước bố trí trong vườn ấy, lắng lọc tưới bổ sung cho cây. Vườn thanh nhãn luôn được tưới nước đều đặn, giữ độ ẩm gốc cây sinh trưởng, phát triển, ra hoa, đậu trái to đều, rợp mát quanh năm… Trong khi đó, anh Hoan chịu khó đi mua phân gà ở các trang trại chăn nuôi đem về ủ phân hoai trong 6 tháng mới bón vào gốc nhãn, cũng như bón lót thêm phân vi sinh hữu cơ. Anh Hoan giải thích: “Bón phân gà theo tỷ lệ pha trộn nhất định, nhãn ra trái thanh ngọt, thơm tho. Còn nguồn phân heo nhiều, dễ mua, ủ hoai dùng bón gốc nhãn phát triển nhanh tốt, trái nhiều nhưng dễ gây vị chua”. Mỗi lần hướng dẫn người làm bón phân, chăm sóc, tưới nước, người chủ trang trại đều ghi chép cẩn thận, theo dõi sinh trưởng của cây như nhà vườn trồng theo tiêu chuẩn VietGAP thực thụ. Hàng ngàn cây thanh nhãn đều được trồng thưa, đều đặn, phủ tán rộng trong vườn sạch sẽ, thoáng đãng, được người làm chăm sóc bài bản cho nhãn ra bông chi chít, sai trái vào đầu mùa. Vụ thu hoạch rộ thanh nhãn thường dịp trước Tết Trung thu (rằm tháng 8 âm lịch); sau nhãn xuồng, nhãn cơm vàng da bò chừng hơn 1 tháng…

Anh Vũ Công Hoan nhớ lại, vào vụ thu hoạch thanh nhãn năm trước, lúc ấy thương lái vào mua tận vườn nhãn loại 1 giá 80.000 – 90.000 đồng/kg, loại 2 thấp hơn một tí từ 60.000 - 70.000 đồng. Sức tiêu thụ mạnh trong khi nhà vườn ở Thắng Hải trồng loại này chưa nhiều, nhãn không có để bán. Trang trại của anh Hoan rộng hơn 3 ha thu hoạch hơn 20 tấn thanh nhãn đều bán được giá, trừ tiền đầu tư, công thuê người chăm sóc quanh năm, phân bón...thu về hơn 500 triệu đồng. Những vườn thanh nhãn trong thôn Suối Bang có diện tích nhỏ hơn, nhưng mọi người trồng đều có thu nhập khá. Trước đó cũng vậy, thanh nhãn năm nào cũng được giá. Trong khi, thanh nhãn Thắng Hải được tiểu thương chủ yếu ở tỉnh giáp ranh vận chuyển vào bán cho hệ thống siêu thị Co.opMart tại các nơi như Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh; giá trái cây cực phẩm cao cấp này ở siêu thị bán lẻ từ 120.000 - 150.000 đồng/kg, nhưng vẫn được khách hàng lựa chọn.

Góc vườn thanh nhãn anh Vũ Công Hoan đang mùa trái chín.

Thanh nhãn cũng lao đao

Còn năm nay, khi mới vào đầu vụ, trang trại thanh nhãn của anh Hoan sum xuê những chùm nhãn vừa chín tới, vàng tươi, thơm nhẹ… được bao phủ trong màng lưới mỏng, tránh chim chóc ăn. Đứng bên vườn nhãn vào đầu mùa thu hoạch này, anh Hoan không còn vui như mọi năm, nét mặt thoáng đăm chiêu, tư lự, anh chậm rãi nói: “Thanh nhãn năm nay sai trái, được mùa, nhưng ảnh hưởng dịch Covid- 19 kéo dài, vào đầu vụ giá đã rớt gần một nửa so vụ trước mà cũng ít người hỏi mua! Tôi và những nhà vườn trong vùng chưa biết tính sao đây?”. Đoạn anh chia sẻ thêm: “Nhãn trĩu cành, năng suất vụ này sẽ hơn năm ngoái, ước đạt gần 9 tấn/ha. Trang trại sẽ thu hoạch khoảng 27 tấn trái phần lớn nhãn loại 1 chất lượng cao, một số loại 2. Với nhãn loại 1 tiểu thương bên Bà Rịa - Vũng Tàu đang chào giá 50.000 đồng/kg, loại 2 là 25.000 đồng/kg. Hiện các địa phương giáp ranh 2 tỉnh đang thực hiện giãn cách, việc vận chuyển nông sản còn khó khăn, tôi chỉ mới bán được một số ít nhãn chất lượng cao đầu mùa cho người mua ở huyện Xuyên Mộc. Còn mấy doanh nghiệp thu mua nông sản ở bên tỉnh ấy (bạn hàng cũ mấy năm nay) đã chào giá nhưng không thấy sang mua”.

Anh Hoan điện thoại hỏi thì họ bảo, hiện các thành phố (Vũng Tàu, Bà Rịa, Hồ Chí Minh) đang tiếp tục thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, chưa thể vận chuyển nhãn vào các siêu thị được, họ nói nhà vườn ráng chờ thêm ít thời gian… Trong khi ấy, trung tuần tháng 9 này, ảnh hưởng bão Côn Sơn phía Bắc, mưa gió nhiều, thanh nhãn đang mùa chín tới rơi rụng quanh gốc. Anh Hoan cùng các nhà vườn quanh vùng chỉ biết lượm ít nhãn biếu bà con trong thôn, xóm. Đang vào mùa, thanh nhãn đang từng đợt chín dần, những chùm nhãn trái to, vàng ươm, đung đưa trước gió nhẹ, dưới cái nắng dần ửng tươi. Tôi ăn thử vài trái thanh nhãn đầu mùa to tròn thấy cơm nhãn dày, vị ngọt thanh mãi đầu lưỡi như chừng muốn thưởng thức thêm. Đúng là vị thanh nhãn cao cấp, thượng hạng trong loài cây ăn trái ở vùng đất ba zan Thắng Hải, huyện Hàm Tân, giáp vùng Đông Nam bộ. Chỉ tiếc rằng, ảnh hưởng dịch Covid-19, vị ngọt thanh nhãn đang ít nhiều “hóa đắng” với người trồng. Những nhà vườn ở đây đang hy vọng các tổ chức, doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh kết nối, hỗ trợ thu mua thanh nhãn, góp phần giúp nông dân vơi bớt khó khăn trong mùa dịch đang kéo dài này. Riêng anh Vũ Công Hoan, khuôn mặt sạm nắng, kinh nghiệm nhiều năm làm vườn nhìn nhận: “Mùa thanh nhãn năm nay tôi chấp nhận thua lỗ, nhưng tôi trót đam mê với dòng nhãn thanh tao này, nên vẫn sẽ chăm sóc cẩn thận để hy vọng mùa nhãn ngọt năm sau!”.

Ghi chép: Thái Khoa

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước