Nghề ‘độc đáo’ ở xứ rừng Cà Mau trở thành Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia

Nghề muối ba khía (ở huyện Ngọc Hiển) và nghề gác kèo ong (ở huyện Trần Văn Thời, U Minh), tỉnh Cà Mau, vừa được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.

Tin vui này vừa được ông Trần Hiếu Hùng - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết vào chiều ngày 23/12.

Nghề gác kèo ong tại vùng rừng U Minh Hạ xuất hiện từ khá lâu, từ hoạt động riêng lẻ ban đầu, sau phát triển thành lập tập đoàn làm nghề và giờ đây là liên kết lập tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm gắn hoạt động kinh tế (lấy mật ong) với trách nhiệm bảo vệ và phát triển rừng, đảm bảo chất lượng và uy tín sản phẩm mang thương hiệu mật ong U Minh Hạ.

Nghề gác kèo ong ở U Minh Hạ là nghề lấy mật của con ong sinh sống trong môi trường tự nhiên thông qua “đặt bẫy” bằng một đoạn cây (còn được gọi là “kèo ong”), tạo nơi cho ong xây tổ, làm mật. Sau thời gian nhất định khi tổ ong đủ mật thì thợ “ăn ong” sẽ sử dụng dụng cụ đặc biệt, chỉ tạo ra khói nhằm xua ong đi để lấy mật.

Dân “ăn ong” ở rừng U Minh Hạ.

Mùa “ăn nên làm ra” của người làm nghề gác kéo ong chủ yếu vào mùa khô, vì chất lượng mật lúc này luôn nguyên chất, nên giá mật khá cao, khoảng từ 500 - 800 ngàn đồng/lít. Mật ong U Minh Hạ lâu nay có tiếng trên thị trường vì hàm lượng dinh dưỡng cao, được ưu tiên dùng làm thuốc hay bồi bổ sức khỏe…

Đối với nghề muối ba khía, tập trung nhiều tại các huyện Năm Căn, Ngọc Hiển, Đầm Dơi và Phú Tân, đặc biệt là tại huyện Ngọc Hiển.

Ba khía thuộc dòng cua, sinh sản và sống tự nhiên dưới chân rừng ngập mặn, thức ăn chủ yếu từ phù du đất bồi phù sa nên thịt rất chắc, ngọt.

Ngày xưa, để có thực phẩm sử dụng lâu ngày, người dân tiến hành muối ba khía bằng muối hột cùng những gia vị, với cách làm riêng biệt. Để ngon hơn, ba khía sau khi muối được tách ra, sau đó ướp một ít gia vị tùy thích theo khẩu vị mỗi người.

Tuy dân dã, nhưng ba khía muối giờ đã trở thành món ăn được ưa thích, có mặt tại các nhà hàng sang trọng, được thực khách lựa chọn vì cảm giác đến Cà Mau mà không ăn ba khía muối thì sẽ mất đi thú vị của chuyến đi.

Ba khía sau khi muối một thời gian đủ “độ ăn”, sau đó chế biến thêm gia vị cho món ăn thêm đậm đà.

Nghề muối ba khía được duy trì qua nhiều thế hệ cư dân vùng rừng ngập Cà Mau và được biến tấu với nhiều cách làm khác nhau, song vẫn giữ được nét làm nghề truyền thống và hương vị rất riêng, tạo nên thương hiệu đặc sản ẩm thực nổi tiếng của Đất Mũi - Cà Mau. Đặc biệt, ba khía muối Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển) đã trở nên trứ danh khắp vùng.

Nghề gác kèo ong hay nghề muối ba khía không những khai thác lợi thế địa phương, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, mà còn lưu giữ nét văn hóa truyền thống của làng nghề mang tính đặc trưng vùng đất Nam Bộ và chỉ riêng biệt có ở xứ rừng Cà Mau.

TRẦN NGUYÊN

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước