Phát huy giá trị đất ngập nước trước thách thức biến đổi khí hậu

Công ước về các vùng đất ngập nước (gọi tắt là Công ước Ramsar) là một hiệp ước Liên chính phủ cung cấp khuôn khổ pháp lý đối với hợp tác quốc tế và hành động quốc gia về bảo tồn, sử dụng khôn khéo đất ngập nước và tài nguyên vùng đất ngập nước trên phạm vi toàn cầu. Hiện nay, Công ước này có 170 quốc gia thành viên với 2.335 khu Ramsar được công nhận có tầm quan trọng quốc tế.

Việt Nam là thành viên thứ 50 của Công ước Ramsar và có 9 khu Ramsar đã được công nhận. Trong đó, có Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau. Việc bảo tồn và phát huy những giá trị cốt lỗi của vùng đất ngập nước được xem là vô cùng quan trọng trước thách thức của biến đổi khí hậu.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau có tổng diện tích tự nhiên trên 41.000 ha. Trong đó, diện tích đất liền hơn 15.000 ha, hơn 26.000 ha ven biển. Vườn được phân thành 4 phân khu chức năng gồm: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt; phục hồi sinh thái; hành chính dịch vụ và phân khu bảo tồn biển.

Trước khi được công nhận là khu Ramsar mới của thế giới vào năm 2012; năm 2009, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau được Tổ chức UNESCO công nhận là 1 trong 3 vùng lõi Khu dự trữ sinh quyển của thế giới. Đây là vùng đất ngập nước vô cùng độc đáo, có tính đa dạng sinh học với hơn 90 loài chim, gần 30 loài thú, trên 40 loài bò sát, 9 loài lưỡng cư và hàng trăm loài thủy sản trú ngụ. Trong đó, có rất nhiều loài động vật quý hiếm. Về hệ thực vật, ở đây có 75 loài thuộc 31 họ. Đặc trưng nhất là hệ thực vật rừng ngập mặn như: Sú, vẹt, đước, mắm.

Sự đa dạng sinh học của vùng đất ngập nước Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau được xem là biểu trưng cho chất lượng môi trường nước, chất lượng rừng… Không chỉ tạo sinh kế cho người dân, phát triển du lịch, mà còn có vai trò quan trọng trong phòng, chống thiên tai.

Hiện nay, thách thức lớn mà các Khu Ramsar của Việt Nam nói chung, tỉnh Cà Mau nói riêng đang gặp phải đó là chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Theo kịch bản dự báo về biến đổi khí hậu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, nếu như mực nước biển dâng từ 75cm đến 1m vào năm 2100 sẽ có khoảng 20% đến 30% diện tích vùng Đồng bằng sông Cửu Long bị ngập, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các Khu Ramsar.

Thay vì phù sa bồi lắng, mở rộng diện tích tự nhiên, những năm gần đây, khu vực Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau cũng là điểm nóng của tình trạng sạt lở, nước biển dâng, dẫn đến mất đất, mất rừng. Mặt khác, một bộ phận người dân sống xung quanh Khu Ramsar chặt phá cây rừng, săn bắt động vật, khai thác nguồn lợi thủy sản tận diệt.

Để giữ vững và phát huy tối đa các giá trị của khu vực đất ngập nước Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, bên cạnh những giải pháp vừa nêu, thời gian tới, cơ quan quản lý Nhà nước cần có quy hoạch tổng thể quản lý đất ngập nước gắn với quy hoạch phát triển kinh tế, giao thông, thủy lợi, du lịch… một cách hợp lý. Cùng với đó là huy động tối đa nguồn lực đầu tư các công trình chống sạt lở; đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để người dân nâng cao nhận thức, trách nhiệm cùng chung tay trồng, bảo vệ và phát triển diện tích rừng ngập mặn; khai thác nguồn lợi thủy sản hợp lý, bảo vệ đất ngập nước./.

PV: Quách Mến

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước