Phát triển bền vững vùng trồng cây ăn trái tập trung

TP Cần Thơ đã hình thành được nhiều vùng trồng cây ăn trái tập trung, tạo thuận lợi trong chăm sóc, quản lý dịch bệnh và tiêu thụ sản phẩm. Nhiều quận, huyện đã xây dựng nhãn hiệu tập thể cho nhiều loại cây ăn trái, như: nhãn hiệu tập thể cam xoàn, nhãn Ido, phường Thới An, quận Ô Môn; dâu Hạ Châu, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền, sầu riêng Tân Thới, huyện Phong Điền... từ đó giúp nâng cao giá trị, thương hiệu trái cây tại địa phương.

Thương lái thu mua sầu riêng của nhà vườn ở xã Tân Thới, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ.

Cây ăn trái giá trị cao

Tổng diện tích trồng cây ăn trái của TP Cần Thơ hơn 18.466ha, tăng hơn 556ha so với cùng kỳ năm trước. Sản lượng thu hoạch trái cây trong 6 tháng đầu năm 2019 của thành phố là 65.641 tấn, đạt 65,64% kế hoạch năm. Hiện hầu hết các chủng loại cây ăn trái ngon của miền Nam đều được trồng tại Cần Thơ, như: Vú sữa, sầu riêng, nhãn, măng cụt, xoài, cam, bưởi, chuối, thanh long, mít,… Thời gian qua, ngành nông nghiệp cùng các địa phương đã triển khai nhiều hoạt động cung cấp thông tin, tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ về vốn, giống cây trồng và kết nối cung-cầu nhằm giúp người dân trồng cây ăn trái đạt hiệu quả. Đặc biệt, ngành nông nghiệp đã tích cực hướng dẫn, hỗ trợ nông dân sản xuất theo các quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, nhất là theo tiêu chuẩn VietGAP, đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Đồng thời, tăng cường liên kết, hình thành các vùng chuyên canh cây ăn trái tập trung chất lượng cao, gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm, cấp mã số vùng trồng, đảm bảo truy xuất được nguồn gốc xuất xứ, đáp ứng tốt cho cả tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Đến nay, toàn thành phố có hơn 101ha cây ăn trái của 110 hộ dân tại các hợp tác xã (HTX) và tổ hợp tác đã được chứng nhận VietGAP, với các loại cây ăn trái: Xoài cát Hòa Lộc, nhãn, vú sữa, mít, cam, sầu riêng…

Huyện Phong Điền là địa phương có diện tích trồng cây ăn trái lớn nhất TP Cần Thơ, với tổng diện tích trên 7.400ha, trong đó có nhiều loại cây ăn trái ngon giúp mang lại giá trị kinh tế cao như: Sầu riêng, vú sữa, nhãn, dâu Hạ Châu… Trong 6 tháng đầu năm 2019, tổng sản lượng trái cây thu hoạch tại huyện Phong Điền đạt 54.656 tấn, đạt 63,5% kế hoạch, tăng 18,8% so với cùng kỳ.

Theo khảo sát, đánh giá của ngành nông nghiệp hiện nhiều diện tích trồng cây ăn trái ngon, đặc sản tại thành phố có thể giúp nhà vườn có thu nhập từ 200-700 triệu đồng/ha/năm, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa. Nông dân cũng xây dựng được 31 mô hình vườn cây ăn trái kết hợp phát triển du lịch sinh thái, lợi nhuận cao gấp 1,5-2 lần so với chuyên canh cây ăn trái.

Hướng đến sản xuất bền vững

Dù mang lại hiệu quả kinh tế cao nhưng nhiều loại cây ăn trái vẫn được đánh giá là dễ gặp cảnh rộ mùa rớt giá, nhất là khi các khâu chế biến và bảo quản sản phẩm còn hạn chế, nông dân còn sản xuất tự phát, chưa có sự gắn kết chặt với các nhà tiêu thụ. Đây cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng nông dân chạy theo trồng loại cây ăn trái đang hút hàng rồi thời gian sau lại chặt bỏ để chuyển sang trồng loại cây ăn trái khác và loay hoay trong cái vòng lẩn quẩn này. Trong khi đó, trồng cây ăn trái cũng dễ đối mặt với các rủi ro về dịch hại và thiên tai do hạ tầng thủy lợi chưa đồng bộ và việc phát triển trồng cây ăn trái xen lẫn với các khu vực trồng lúa và các loại cây trồng vật nuôi khác. Giá thành sản xuất nhiều loại trái cây ở nước ta cũng được đánh giá còn ở mức cao, chất lượng chưa đồng đều và ổn định do sản xuất còn manh mún nhỏ lẻ.

Hiện nay, TP Cần Thơ đã hình thành được nhiều vùng trồng cây ăn trái tập trung như: vùng trồng xoài 2.112ha tại Thới Hưng (huyện Cờ Đỏ), Tân Phú, Phú Thứ (quận Cái Răng); vùng vú sữa hơn 645ha tại xã Giai Xuân (huyện Phong Điền) và phường Thới An Đông (quận Bình Thủy); vùng trồng nhãn hơn 515ha tại các phường Thường Thạnh, Phú Thứ (quận Cái Răng), Tân Lộc (quận Thốt Nốt); vùng dâu Hạ Châu hơn 440ha tại xã Nhơn Ái (huyện Phong Điền)...

Để phát triển sản xuất trái cây bền vững, ngành chức năng cần quy hoạch, tổ chức sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ trái cây theo chuỗi giá trị từng mặt hàng, với sự gắn chặt giữa các bên liên quan. Thúc đẩy hình thành các vùng chuyên canh sản xuất để thuận lợi trong công tác thủy lợi và có điều kiện đẩy mạnh cơ giới, áp dụng đồng bộ các quy trình kỹ thuật trong chăm sóc, thu hoạch và quản lý sâu bệnh để đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm và giảm giá thành sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, cho biết: Những tháng đầu năm nay, nhìn chung sản phẩm trái cây của nông dân có giá cả đầu ra tương đối tốt, không gặp cảnh trúng mùa rớt giá. Song, do phần lớn nông dân trồng cây ăn trái đều chưa có hợp đồng bao tiêu của doanh nghiệp và các nhà tiêu thụ nên rất khó đảm bảo giá cả đầu ra về lâu dài. Điều này đòi hỏi huyện và các ngành chức năng thành phố cần tiếp tục hỗ trợ nông dân liên kết sản xuất theo các tiêu chuẩn, chất lượng đáp ứng yêu cầu thị trường gắn với việc phải có hợp đồng bao tiêu ổn định của doanh nghiệp. Trong bối cảnh gia tăng diện tích, sản lượng cây ăn trái và một loại cây ăn trái thường được tập trung thu hoạch rộ trong một thời gian mùa vụ khá ngắn, đòi hỏi lượng hàng cần tiêu thụ rất lớn, nông dân phải chú ý tăng cường liên kết trong khâu tiêu thụ, chế biến và bảo quản sản phẩm.

Cây trồng chủ lực là lúa, những năm gần đây nông dân tại nhiều xã trên địa bàn huyện Cờ Đỏ cũng nâng cao thu nhập nhờ đẩy mạnh phát triển trồng các loại cây ăn trái, nhất là trồng xoài, nhãn, mãng cầu xiêm và chuối phục vụ xuất khẩu. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Cờ Đỏ Bùi Văn Kiệt, việc chuyển đổi từ lúa và vườn cây tạp kém hiệu quả sang chuyên canh trồng cây ăn trái tại huyện Cờ Đỏ khá nhiều. Đến nay, huyện có hơn 3.000ha cây ăn trái, trong đó Thới Hưng là xã trồng cây ăn trái nhiều nhất, với 2.600ha. Để thúc đẩy liên kết sản xuất và phát huy hiệu quả vườn cây ăn trái, huyện Cờ Đỏ đang tiến hành xây dựng các chương trình, đề án về phát triển kinh tế tập thể và kinh tế vườn hỗ trợ đồng bộ cho nông dân làm vườn.

Bài, ảnh: Khánh Trung

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước