Quảng Trị: Phát triển bền vững cây hồ tiêu ở Hướng Hóa

Cùng với cây sắn, cà phê, chuối… hồ tiêu là một trong những cây trồng có giá trị kinh tế cao đối với nông dân huyện Hướng Hóa (Quảng Trị). Trong vài năm trở lại đây, giá hồ tiêu trên địa bàn luôn ở mức cao so với nhiều loại nông sản khác nên nông dân không ngừng mở rộng diện tích. Tuy nhiên để cây hồ tiêu có thể phát triển bền vững, giúp nông dân làm giàu đòi hỏi phải có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả và lâu dài.

Tính đến cuối năm 2016, toàn huyện Hướng Hóa có khoảng 205 ha hồ tiêu, sản lượng cuối vụ đạt 103 tấn tiêu khô. Theo đánh giá, cây hồ tiêu khá phù hợp với khí hậu và chất đất khu vực xung quanh thị trấn Khe Sanh và các xã vùng Bắc Hướng Hóa. Bên cạnh đó, giá thu mua luôn ở mức cao, có thời điểm đạt trên 200.000 đồng/kg, đã giúp cho không ít hộ gia đình có thu nhập hàng chục triệu đến hàng trăm triệu đồng/vụ.

Trước lợi nhuận từ cây hồ tiêu mang lại, nhiều hộ nông dân đã tính đến chuyện mở rộng diện tích hồ tiêu bằng cách chuyển đổi những cây trồng kém hiệu quả hoặc trồng xen canh với cây cà phê. Một số gia đình khác thì tìm cách khôi phục những vườn hồ tiêu một thời bị bỏ hoang do sâu bệnh và giá hồ tiêu giảm nên không đầu tư chăm sóc trước đây.

Xã Hướng Phùng là một trong những địa phương của huyện Hướng Hóa có nhiều lợi thế về điều kiện đất đai, khí hậu để phát triển các loại cây công nghiệp dài ngày. Hiện nay bên cạnh tích cực đầu tư thâm canh cây cà phê theo hướng bền vững, nhiều nông dân trên địa bàn còn tích cực mở rộng diện tích cây hồ tiêu bằng hình thức xen canh với vườn cà phê.

Chúng tôi có dịp đến thăm gia đình anh Lê Đình Hào ở thôn Hướng Phú, một trong những nông dân đi đầu trong việc trồng cây hồ tiêu ở xã Hướng Phùng. Dẫn chúng tôi đi thăm vườn hồ tiêu 500 gốc đang cho thu hoạch của gia đình, anh Hào cho biết, trước đây, cũng như hầu hết các gia đình ở địa phương, anh chủ yếu trồng cà phê. Tuy nhiên những năm gần đây giá cà phê thường rơi vào tình trạng bấp bênh, thu nhập bị ảnh hưởng, đời sống gia đình gặp nhiều khó khăn. Trong khi nhiều hộ nông dân loay hoay tìm các loại cây khác để chuyển đổi cơ cấu cây trồng thì anh quyết định đầu tư vốn mua giống hồ tiêu, choái về trồng xen canh với cây cà phê.

Đến nay, 500 gốc hồ tiêu hơn 5 tuổi của gia đình anh sinh trưởng và phát triển rất tốt, mỗi năm riêng vườn hồ tiêu của anh cho thu nhập gần 200 triệu đồng/vụ. Bây giờ, không chỉ riêng gia đình anh Hào, cây hồ tiêu cũng được nhiều gia đình nông dân ở xã Hướng Phùng lựa chọn để phát triển kinh tế sau cây cà phê. Từng là một địa phương có diện tích hồ tiêu lớn nhất ở huyện Hướng Hóa, một thời gian dài, cây hồ tiêu đã giúp cho không ít nông dân trên địa bàn xã Tân Liên xóa đói giảm nghèo, từng bước vươn lên làm giàu.

Thế nhưng, do ảnh hưởng nặng nề của đợt dịch bệnh chết nhanh những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, cùng đó là sự “lên ngôi” của cây cà phê chè catimor đã khiến diện tích hồ tiêu giảm sút trầm trọng, nhiều vườn hồ tiêu bị bỏ hoang, không được đầu tư chăm sóc, cây hồ tiêu gần như bị lãng quên.

Cách đây 4 năm, với mục tiêu khôi phục và phát triển diện tích hồ tiêu trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tổ chức Roost of Peace (ROP) của Hoa Kỳ đã hỗ trợ thành lập 3 câu lạc bộ (CLB) trồng và chăm sóc tiêu bền vững tại xã Tân Liên.

Tham gia dự án này nông dân được hỗ trợ 50% chi phí vật tư, cây giống, kinh phí tập huấn kỹ thuật, người dân tham gia đối ứng 50% vốn còn lại. Đây là mô hình liên kết khá hiệu quả trong việc phát triển cây hồ tiêu, được nhiều nông dân trồng tiêu hưởng ứng nhiệt tình. Hiện toàn xã Tân Liên đã có 90 hộ gia đình tham gia các CLB trồng tiêu bền vững này.

Ông Phan Châu Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Liên cho biết: “Toàn xã hiện có gần 50 ha hồ tiêu, năng suất ước đạt khoảng 2,8 tấn/ha. Để phát triển tốt diện tích hồ tiêu hiện có, hàng năm chính quyền xã đều phối hợp với các cơ quan chuyên môn cấp huyện mở các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng tiêu cho nhiều nông dân trên địa bàn. Nhờ vậy những năm gần đây, hồ tiêu đã trở thành một trong những cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế tại địa phương”.

Tuy có điều kiện tự nhiên khá thuận lợi để xây dựng vùng nguyên liệu hồ tiêu quy mô nhưng việc phát triển bền vững cây hồ tiêu ở huyện Hướng Hóa vẫn còn gặp một số khó khăn nhất định. Đó là cho đến nay địa phương này vẫn chưa có một quy hoạch rõ ràng, chi tiết về những vùng trồng tiêu, người dân chủ yếu mở rộng diện tích theo kiểu tự phát, tình trạng được giá thì đua nhau trồng, mất giá thì chuyển đổi sang các loại cây trồng khác vẫn còn xảy ra.

Một vấn đề nữa đó là trên địa bàn huyện vẫn chưa có một bộ giống chuẩn nào, nhiều nguồn giống tiêu được đưa từ các địa phương khác đến trồng khi chưa được cơ quan chức năng kiểm định nguồn gốc xuất xứ và chất lượng hoặc nông dân tự ươm lấy giống bằng các giống địa phương. Đây là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh mà trên thực tế đã xảy ra ở các địa phương khác, gây nhiều thiệt hại cho nông dân.

Để cây tiêu phát triển bền vững ở huyện Hướng Hóa, thực sự trở thành một trong những cây trồng chủ lực của ngành sản xuất nông nghiệp địa phương đòi hỏi các cấp, ngành, cơ quan quản lý chuyên môn từ huyện đến tỉnh phải nỗ lực hơn nữa, đề ra những giải pháp thích hợp, giúp người dân yên tâm phát triển cây hồ tiêu.

Công Điền

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước