Tỷ trọng thị trường xuất khẩu cá tra đã thay đổi

Đầu năm đến nay, dù chưa hết khó khăn nhưng người nuôi cá tra ở ĐBSCL lạc quan trước thị trường tiêu thụ tăng khá.

Dù chưa hết khó khăn nhưng người nuôi cá tra ở ĐBSCL lạc quan trước thị trường tiêu thụ.

Tuy nhiên, cơ cấu tỷ trọng thị trường một số nước cũng đã thay đổi, cá tra sang thị trường Châu Á, nhất là Trung Quốc tăng hơn thị trường Mỹ.

Chính sự sụt giảm của nhiều thị trường lớn, nỗi lo cung- cầu nguyên liệu và nguy cơ tiềm tàng từ sự “trỗi dậy” của thị trường Trung Quốc vẫn khiến nhiều doanh nghiệp lo lắng.

Thay đổi thị trường

Thời gian qua, thị trường cá tra chứng kiến sự sụt giảm diện tích nuôi nhưng lại tăng năng suất ở các vùng nuôi trọng điểm, cũng như tăng giá cá nguyên liệu.

Theo số liệu từ Tổng cục Thủy sản năm 2016, diện tích nuôi mới cá tra các tỉnh ĐBSCL là 3.071ha, giảm 11%, diện tích thu hoạch còn 3.439ha, giảm 4,5% so năm 2015.

Tuy vậy, sản lượng lại tăng 5%, đạt 1.077.470 tấn, năng suất trung bình tăng 10%, đạt 313 tấn/ha so với 285 tấn/ha năm 2015.

Bên cạnh, cá tra nguyên liệu những tháng đầu năm 2016 ở mức thấp 18.000 - 19.000 đ/kg, vào cuối tháng 5 tăng lên 22.500 - 23.000đ và từ tháng 10 đến cuối năm khi nguồn cung sụt giảm, giá cá dao động mức cao 22.000 - 23.000 đ/kg.

Năm qua cũng chứng kiến sự thay đổi về cơ cấu tỷ trọng của các thị trường xuất khẩu cá tra, theo hướng giảm ở thị trường EU, ASEAN, tăng ở thị trường Mỹ và thị trường mới như Trung Quốc, tiếp đó là các nước Trung Đông và Nhật Bản.

Cụ thể, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 1.714 triệu USD, tăng 9,6% so với cùng kỳ 2015. Trong đó, thị trường Mỹ đạt 387 triệu USD, tăng 22,8%; thị trường Trung Quốc đạt 304,7 triệu USD, tăng 88,7%.

Ngoài ra, giá cá tra giống tăng do ảnh hưởng kéo theo từ giá cá tra nguyên liệu, dao động mức 16.500 - 28.500 đồng/kg (loại 30 con/kg). Vì vậy, trong tháng 1/2017 vừa qua, mặc dù Chi cục Thủy sản các tỉnh ĐBSCL cho biết có 184ha thả nuôi cá tra mới nhưng vẫn giảm 39% so với cùng kỳ.

Trước hiện trạng nguồn cung giảm, giá cá tra nguyên liệu cao hơn giá thành nuôi, nhưng thực tế người nuôi vẫn không ồ ạt thả nuôi trở lại như những năm trước, bởi nhiều lý do như: yêu cầu ao nuôi có cấp mã số, nuôi cá theo chuẩn VietGAP, nhất là để tránh rủi ro, nuôi phải có hợp đồng liên kết, tiêu thụ với doanh nghiệp.

Lo vùng nuôi đạt chuẩn

Theo một số doanh nghiệp, sở dĩ cá tra xuất khẩu vào thị trường EU gặp trở ngại khi Carrefour- một tập đoàn bán lẻ lớn nhất Châu Âu tuyên bố ngưng tiêu thụ cá tra Việt Nam, có thể họ quan ngại về chất kháng sinh trong quá trình chế biến thực phẩm.

Tuy vậy, từ các vụ kiện phá giá, trở ngại về hàng rào kỹ thuật đối với ngành hàng thủy sản đã từng xảy ra ở thị trường một số nước trong thời gian qua, một số doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản ở ĐBSCL cho rằng, giá cá tra nguyên liệu tăng trước sức cung thấp thời gian qua phản ánh đúng quy luật và thực tế cung- cầu.

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh Cần Thơ dự báo, năm 2017 sẽ là năm chứng kiến sự gia tăng khoảng 20% nhu cầu xuất khẩu cá tra ở hầu hết các thị trường truyền thống cũng như tiềm năng. Đáng chú ý, xuất khẩu cá tra sang thị trường Châu Á, nhất là Trung Quốc sẽ tăng 1,5 lần thị trường Mỹ.

Nhiều doanh nghiệp xác định để cá tra sống là tự tìm thị trường riêng cho mình. Có thể xem Trung Quốc là một điểm đến, nhưng sự bấp bênh, rủi ro từ thị trường này không ai lường hết nên không thể quá kỳ vọng, chỉ thâm nhập từng bước để tìm vị trí vững vàng.

Đến cuối năm 2016, có 4 tỉnh Sóc Trăng, Vĩnh Long, Bến Tre, Đồng Tháp đã ban hành quy hoạch vùng nuôi cá tra; các tỉnh An Giang, Tiền Giang, Hậu Giang, Trà Vinh và TP Cần Thơ đã hoàn thiện công tác rà soát quy hoạch chờ phê duyệt.

Theo TS. Lê Thanh Lựu- Giám đốc Trung tâm Hợp tác quốc tế nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS)- Hội Nghề cá Việt Nam đã đưa ra thách thức là xuất khẩu sẽ tiếp tục đối mặt các rào cản kỹ thuật và bảo hộ thương mại tại các thị trường lớn. Thị trường quốc tế tiềm ẩn nhiều bất ổn, mức độ cạnh tranh giữa các quốc gia doanh nghiệp trong nước.

NGUYỄN HOÀNG

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước