Cây mãng cầu Xiêm bén rễ trên đất lúa

Thực hiện chuyển dịch cơ cấu cây trồng, xã Long Vĩnh, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang là một trong những xã đầu tiên đưa cây mãng cầu Xiêm xuống chân ruộng. Đến nay, diện tích trồng mãng cầu Xiêm của xã là 24 ha, diện tích mãng cầu Xiêm đang cho trái 1,5 ha; năng suất bình quân 20 tấn/năm, lợi nhuận từ 200 - 250 triệu đồng/năm/ha (tùy theo độ tuổi cây).

Thụ phấn mãng cầu Xiêm.

Ngoài việc mang lại hiệu quả kinh tế cao, mãng cầu Xiêm còn có lợi thế thích nghi với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay, thích ứng với loại đất nhiễm phèn của xã. Nhiều nông dân đã mạnh dạn chuyển đổi sản xuất theo hướng tái cơ cấu cây trồng trên nền đất lúa, mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững. Điển hình, năm 2009, ông Nguyễn Văn Hai, ngụ ấp Thới An A đã mạnh chuyển đổi 0,5 ha trồng lúa sang trồng cây mãng cầu Xiêm ghép gốc bình bát.

Để bảo đảm hiệu quả, ông Hai học tập kỹ thuật và kinh nghiệm trồng thâm canh mãng cầu Xiêm qua tài liệu kỹ thuật, cán bộ khuyến nông và những nông dân sản xuất - kinh doanh giỏi nhiều năm nay đã thành công với cây trồng đặc sản này. Cụ thể, ông áp dụng khoảng cách trồng bình bát là 4,5x4,5m. Sau thời gian trồng 8 - 10 tháng, ông bắt đầu ghép mãng cầu lên gốc bình bát. Sau 2 năm, cây mãng cầu Xiêm cho trái. Lúc cây mới ra trái trong năm đầu tiên, ông chỉ để lại mỗi cây từ 3 - 5 trái, những năm về sau mới để trái nhiều hơn.

Đặc biệt, khi mãng cầu Xiêm ra trái, ông Hai tỉa thưa, tỉa bớt trái nhỏ không có giá trị kinh tế. Đây là phương pháp hữu hiệu chống suy cây, kéo dài tuổi thọ của cây. Đến nay, vườn mãng cầu Xiêm của ông đang cho trái ổn định với giá bán từ 15.000 - 30.000 đồng/kg, trừ chi phí lợi nhuận thu được từ 150-200 triệu đồng/năm.

Cây mãng cầu Xiêm có nhiều hoa, nhưng tỷ lệ đậu trái thường rất kém, nguyên nhân là do quá trình tự thụ phấn của mãng cầu Xiêm có hiện tượng lệch pha (nhụy cái chín trước, nhụy đực chín sau) và do cấu tạo của hoa nên mãng cầu khó thụ phấn chéo nhờ gió hay côn trùng. Vì vậy, để cây mãng cầu Xiêm đạt năng suất cao và chất lượng trái tốt thì cần thụ phấn bổ sung cho hoa.

Kỹ sư Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Trạm Khuyến nông huyện Gò Công Tây cho biết: Thông thường thời gian lấy phấn vào chiều tối (7 - 8 giờ) và thụ phấn vào buổi sáng (8 - 9 giờ) là tốt nhất. Chọn những hoa mọc ở đầu cành nhỏ hoặc hoa có kích thước nhỏ để lấy phấn hoa, vì những hoa này thường khó thụ phấn và trái dễ rụng hoặc trái không lớn, khi hoa có 3 cánh hoa trong nở hơi lớn, hé mở 1 cánh hoa ra thấy nhụy có màu hơi đen nhạt, các tiểu nhụy bắt đầu tách rời nhau, thì có thể cắt để lấy phấn; cắt hoa lấy phấn vào buổi chiều giữ trong hộp giấy, sáng hôm sau bẻ bỏ hết các cánh hoa rồi giũ nhẹ để cho các tiểu nhụy rớt trên tờ giấy, dùng que có vấn bông gòn chà nhẹ trên tiểu nhụy để tách hạt phấn ra khỏi túi phấn; thường nhụy phát triển đầy đủ từ 7 - 8 giờ tối, nên thời gian này có thể tận thu phấn ở những hoa đã được thụ vào buổi sáng.

Ngoài ra, chọn những hoa mọc trên thân chính, cành lớn có cuống hoa to, kích thước lớn không bị sâu bệnh để thụ phấn; khi thấy 3 cánh hoa trong nở hé tức là nướm đã già, mở nhẹ ba cánh hoa trong để quan sát nếu thấy nướm nhụy cái tươm mật thì tiến hành thụ phấn; phấn của một hoa có thể thụ cho 6 - 8 hoa, thời gian thụ phấn tốt nhất là 8 - 9 giờ sáng, một lần chỉ thụ được một số hoa, như vậy phải làm nhiều lần, cách nhau khoảng 3 - 4 ngày.

Kỹ thuật thụ phấn: Kẹp chặt cuống hoa giữa ngón tay trỏ và ngón tay giữa, dùng ngón cái mở nhẹ một cánh hoa ra, dùng que có vấn bông gòn hay cọ mềm chấm lên hạt phấn rồi phết lên nướm nhụy cái nhẹ nhàng và đều tay, lặp lại 3 lần như thế, trái sẽ phát triển đồng đều không bị méo. Sau khi thụ phấn từ 4 - 7 ngày thấy cuống hoa vẫn còn màu xanh và lớn hơn có nghĩa là sự thụ phấn đã hoàn tất, còn trường hợp hoa không thụ phấn cuống hoa sẽ có màu đen, héo khô rồi sau đó sẽ rụng.

Bên cạnh đó, khâu bón phân cũng rất quan trọng, đặc biệt là giai đoạn đậu trái và phát triển trái. Phân hữu cơ rất cần thiết cho cây mãng cầu Xiêm, bình quân mỗi năm cần cung cấp từ 10 - 15 kg phân chuồng/cây. Giai đoạn từ khi trồng đến cho trái áp dụng công thức sau: 40g Urê hoặc DAP + 10 lít nước/gốc (2 tháng/lần) hay phân NPK 16-16-8, 20-20-15 bón định kỳ 3 tháng/lần, mỗi lần 100 - 200 g/cây. Giai đoạn đậu trái: Bón lần 1 khoảng 15 - 30 ngày sau khi đậu trái, sau đó cứ mỗi tháng bón một lần, phân NPK 17-10-17: 1,0-1,5 kg/gốc nhằm cung cấp lân và kali phát triển mầm hoa.

Sau thu hoạch bón phân NPK có chứa nhiều đạm và lân như: NPK (18-12-8), NPK (20-20-15) hoặc NPK (16-16-8) để giúp cây phục hồi dinh dưỡng đồng thời phát triển bộ rễ mới chuẩn bị nuôi cho đợt trái tiếp theo, lượng phân gia giảm từ 0,3 - 1,0 kg phân NPK/cây (tùy tuổi cây và tính chất tốt, xấu của đất). Song song đó, để tránh đổ ngã cho cây trong mùa mưa bão, khâu tỉa cành, tạo tán được chú ý. Qua đó, giúp cây ít bị đổ ngã vừa dễ chăm sóc, thu hoạch, giảm được cành vô hiệu, giảm được sâu bệnh...

Ông Nguyễn Thanh Hoàng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết, trong thời gian qua, mô hình trồng cây ăn trái trên nền đất lúa cho hiệu quả kinh tế cao hơn mô hình trồng lúa từ 6,13 - 9,48 lần, trong đó mô hình trồng mãng cầu Xiêm cho hiệu quả cao nhất, gấp 9,48 lần mô hình trồng lúa. Huyện đã tập trung chỉ đạo ưu tiên đầu tư, hỗ trợ để phát triển nhanh và chất lượng các loại cây thích hợp thổ nhưỡng như cây mãng cầu Xiêm, với tổng diện tích 38,06 ha.

Kiều Tước Nguyên

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước