Giải pháp sinh học: Tối ưu cho bảo vệ vườn dừa

Sau vài tháng thả nuôi, anh Phạm Văn Thanh đã thuần thục về kỹ thuật nhân giống bọ đuôi kìm.

Bọ cánh cứng hại dừa (bọ dừa), bọ vòi voi, sâu đục trái là những sinh vật ký sinh trên cây dừa, muốn diệt trừ chúng rất khó. Hiện Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bến Tre (TT&BVTV) thả nuôi thêm bọ đuôi kìm có khả năng đối kháng và tiêu diệt nhanh, triệt để 3 loại ký sinh vật gây hại vườn dừa.

Bọ đuôi kìm thuộc Bộ Dermaptera, có cánh nhưng rất ít bay, chủ yếu là bò, giúp chúng dễ dàng tìm và tấn công con mồi. Đây là loài đa thực, thức ăn của chúng là những loại côn trùng nhỏ như: bọ cánh cứng hại dừa, bọ vòi voi, sâu đục trái.

Có lợi và dễ nuôi

Vài tháng trước, gần 10 công đất trồng dừa của nhà anh Phạm Văn Thanh, xã Thành An, huyện Mỏ Cày Bắc đã bị bọ dừa làm hư hại nặng. Sau khi ngành chức năng thả ong ký sinh, dừa bị gây hại giảm nhưng vẫn còn bị ảnh hưởng. Ngoài ra, vườn dừa của anh Thanh còn bị bọ vòi voi tấn công làm rụng trái non. Do đó, anh phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để phun xịt thêm, tránh giảm năng suất cho cây dừa. Từ khi được Chi cục TT&BVTV hướng dẫn thả nuôi bọ đuôi kìm, anh Thanh đã thả lên 10 cây dừa để thử nghiệm. Các cây dừa được thả bọ đuôi kìm không còn bị bọ dừa gây hại, trái non rụng do bọ vòi voi gây ra cũng giảm. Theo anh Thanh, để có hiệu quả thì phải thả bọ đuôi kìm với mật độ từ 80 - 100 con/cây dừa.

“Tôi quan sát thấy chúng sinh trưởng rất nhanh, ăn rất dữ. Từ khi có sự xuất hiện của chúng, các loại côn trùng có hại bị tiêu diệt. Bản thân bọ đuôi kìm không gây hại cho cây dừa. Tôi thấy nếu nuôi bọ đuôi kìm sẽ không còn sử dụng thuốc BVTV nên chi phí chăm sóc vườn dừa giảm, lợi nhuận tăng thêm. Tôi đang tiếp tục nhân nuôi, thả bọ đuôi kìm lên hết các cây dừa còn lại trong vườn”, anh Thanh nói.

Dự án thả nuôi bọ đuôi kìm do Chi cục TT&BVTV phối hợp với Trung tâm BVTV phía Nam thực hiện “Quản lý bọ cánh cứng hại dừa bằng biện pháp sinh học” và đã thả nuôi mô hình tại 20 hộ trồng dừa ở 2 xã Thành An (Mỏ Cày Bắc) và Châu Bình (Giồng Trôm) bước đầu phát huy hiệu quả, nông dân phấn khởi đón nhận. Hiện loại sinh vật này đang được người dân tự nhân rộng.

Thông tin từ Trung tâm BVTV phía Nam, việc nhân nuôi bọ đuôi kìm không khó. Sau khi hướng dẫn, nông dân tự nuôi bình thường. Quy trình nhân nuôi, phóng thích bọ đuôi kìm được thực hiện qua 5 bước; dụng cụ nuôi có thể bằng hộp nhựa, chậu nhựa, xô nhựa..., hỗn hợp trấu mục, đất, phân chuồng ủ hoai..., phía trên đậy lưới cỡ nhỏ, vải màn... Thức ăn của bọ đuôi kìm gồm: cám, mật ong + đường trắng và bổ sung thêm rệp mía, sâu đục thân và các loại rệp rau...

Không chỉ trừ hại cho cây dừa

Theo ông Nguyễn Văn Nam - Chi cục trưởng Chi cục TT&BVTV, bọ đuôi kìm được triển khai thả nuôi mô hình từ tháng 4-2017, đến nay đã thả hơn 7 ngàn con. Ngoài ra, để tối ưu hóa giải pháp “dùng thiên địch trị thiên địch”, chi cục đã triển khai đồng thời mô hình nhân nuôi bọ đuôi kìm cùng với ong ký sinh cho 20 hộ tại huyện Mỏ Cày Bắc và Giồng Trôm. Các vườn dừa thả nuôi kết hợp 2 sinh vật có lợi này sẽ phát huy hiệu quả cao hơn, giúp tỷ lệ sâu bệnh, rụng trái non giảm rõ rệt và hiệu quả cao. “Sự sinh sản và ký sinh của bọ đuôi kìm ngay tại cơ thể ấu trùng của bọ dừa, bọ vòi voi, sâu đục trái mà mắt thường khó nhìn thấy nhưng diệt trừ như thế mới triệt để được. Tại thời kỳ trưởng thành, tính bầy đàn cao, thích di chuyển của ong ký sinh sẽ bổ trợ tương hỗ với sự lười di chuyển, ăn mạnh của bọ đuôi kìm. Hai sinh vật này sẽ cùng nhau tận diệt những sinh vật có hại trên cây dừa” - ông Nam nhận định.

Ông Nam cho biết thêm, trong thời gian tới sẽ triển khai đến các địa phương trong tỉnh nhân rộng mô hình nuôi bọ đuôi kìm kết hợp với ong mắt đỏ để thả trên vườn dừa, khuyến khích người dân sử dụng các biện pháp sinh học trong phòng tránh sâu bệnh hại dừa. Ngoài cây dừa, đây còn là giải pháp sinh học rất hiệu quả để diệt sâu bọ gây bệnh trên rau màu, cây mía, cây ăn trái.

Bà Phan Thị Thu Sương - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, thường các tháng đầu năm do thời tiết nắng nóng nên diện tích nhiễm bọ cánh cứng hại dừa gia tăng nhanh. Hiện có khoảng 4.700ha dừa bị bọ cánh cứng gây hại. Tỉnh đã chuyển giao công nghệ nhân nuôi ong ký sinh thành công. Từ năm 2010 đến nay, ngành nông nghiệp đã thả 140 ngàn Mummy ong ký sinh (1 Mummy = 50 - 60 con ong ký sinh). Trong đó, đã nhân nuôi và phóng thích 4 ngàn Mummy ong ký sinh phòng trừ sâu đục trái bưởi và sâu hại rau ở Châu Thành, Ba Tri, Bình Đại, Thạnh Phú và TP. Bến Tre. “Theo dõi, ghi nhận kết quả, hiệu quả của ong ký sinh trên vườn dừa, cũng như trong 3 mô hình nuôi thả ong ký sinh phòng trừ sâu hại rau trong canh tác rau hữu cơ ở Ba Tri, Bình Đại, Thạnh Phú, kết quả đạt rất cao. Hiện nay, có thêm thành viên mới là bọ đuôi kìm sẽ cùng với ong ký sinh triệt tiêu các sâu, bọ gây hại trên cây trồng. Đồng thời, giải pháp sinh học này sẽ góp phần đưa ngành trồng trọt của tỉnh tiến đến các tiêu chuẩn sạch, an toàn cho người tiêu dùng”, bà Sương kỳ vọng.

Bọ đuôi kìm có vòng đời trung bình khoảng 76 ngày. Mỗi con cái có khả năng đẻ từ 70 - 100 trứng. Sức ăn của chúng rất lớn, nuôi trong phòng một con bọ đuôi kìm ăn từ 38,5 - 46,5 con rệp/ngày đêm, 6,7 con sâu đục thân/ngày đêm.

Mã Phương

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước