Hà Giang: Phong Quang, mùa dứa "nóng"!

Trên 50 ha dứa Queen đầu tiên trồng theo mô hình liên kết giữa doanh nghiệp - người nông dân xã Phong Quang (Vị Xuyên, Hà Giang) đã cho thu hoạch. Tuy một số diện tích trồng dứa, năng suất, chất lượng sản phẩm không đạt mục tiêu đề ra, nhưng mô hình liên kết vẫn cho thu nhập bình quân 100 triệu đồng/ha. Có tiền, người dân vui, còn chính quyền sở tại như ngồi trên đống lửa, bởi nhiều hộ dân không thực hiện đúng hợp đồng, lén lút bán dứa ra ngoài thị trường... đe dọa phá vỡ liên kết trong sản xuất nông nghiệp hàng hóa.

Sau hơn một năm bỏ công sức trồng, chăm sóc, giờ đây gia đình anh Lương Văn Thắng, thôn Lùng Càng đã có thể mỉm cười, tận hưởng thành quả khi 2,4 vạn gốc dứa đều cho quả và đã thu hoạch gần hết. Tận dụng khoảng thời gian hiếm hoi có nắng giữa những cơn mưa mùa Hạ, anh cùng các thành viên trong gia đình ra cánh đồng thu hoạch dứa. Anh Thắng cho biết, từ đầu vụ đến giờ, gia đình anh đã thu hoạch được 6 tấn quả chín, với giá bao tiêu sản phẩm của doanh nghiệp, trồng dứa mang lại nguồn thu cao hơn nhiều trồng ngô. Đưa chúng tôi ra cánh đồng dứa đang thu hoạch, những trái dứa vàng ươm, đều, đẹp, tỏa mùi thơm ngát đang thực sự mang lại sự đổi thay cho cuộc sống của nhiều bà con nơi đây. Anh Thắng cho biết, cả đời sinh ra, lớn lên, gắn bó với mảnh đất này, cuộc sống của gia đình chỉ loay hoay với cây ngô, năm làm 2 vụ, được mùa thì đủ ăn, hiếm khi có tiền triệu trong tay. Nhưng nay khác rồi, trồng dứa theo mô hình liên kết, sau mỗi vụ thu hoạch, nhà ít cũng có vài chục triệu đồng, số tiền trước đây nằm mơ cũng không dám nghĩ tới.

Nông dân Phong Quang thu hoạch dứa.

Dứa chín, thu hoạch từ ruộng vận chuyển lên đường lớn, có xe của doanh nghiệp đến thu mua, nhưng trên gương mặt anh Lương Văn Thắng vẫn hiện nhiều lo âu. Vừa đẩy xe quả dứa từ ruộng lên điểm tập kết, anh Thắng vừa cho biết, khi tham gia liên kết, các hộ dân - doanh nghiệp đều ký hợp đồng với những điều khoản chặt chẽ. Trong đó, người nông dân chỉ được bán sản phẩm cho doanh nghiệp, ấy vậy mà từ đầu vụ đến nay, nhiều hộ đã lén lút bán dứa ra thị trường tự do. Khi mới vào vụ, họ dùng xe máy, xe đạp đèo dứa ra chợ thành phố bán, những quả dứa vàng ươm, trọng lượng 600 gam trở lên được thương lái mua với giá 4 - 4,5 nghìn đồng/kg. Còn mấy ngày gần đây, tư nhân bên ngoài, đánh cả ô-tô vào thu mua dứa, nhiều người hám lợi, đã chọn những quả to, đẹp bán cho tư thương, quả bé để lại bán cho doanh nghiệp.

Trong vai tư thương thu mua dứa, khi tiếp cận với các hộ dân đang thu hoạch trên cánh đồng Lùng Càng, chúng tôi luôn nhận được sự hợp tác, sẵn sàng bán sản phẩm, mặc dù họ đã đặt bút ký vào hợp đồng kinh tế, nhận sự hỗ trợ của doanh nghiệp để triển khai trồng dứa. Gia đình anh Sần Văn Ng., thôn Lùng Càng, tham gia mô hình liên kết, trồng trên 2 vạn chồi dứa. Mùa dứa chín, tư thương vào hỏi mua, anh đã quên ngay bản hợp đồng đã ký, những quả to, đẹp, tư thương chọn mang đi hết, quả xấu cắt bán cho doanh nghiệp, khi cân lên xe, quả không đủ tiêu chuẩn bị loại, anh lại tỏ thái độ bức xúc cho rằng họ không thực hiện đúng lời hứa, không mua đổ xô cả ruộng như đã hứa... Tiếp xúc với chúng tôi, anh bộc bạch, đầu vụ bán cho thương nhân bên ngoài, họ thu mua hết, từ quả to đến những quả nhỏ, quả to từ 6 lạng trở lên mua với giá 4 nghìn tại ruộng, quả nhỏ 2 lạng mua xô 2 nghìn đồng/quả, nếu chúng tôi đáp ứng được giá đó, anh sẵn sàng bán số dứa còn lại trên ruộng.

Ông Nguyễn Mạnh Thắng, Chủ tịch UBND xã Phong Quang cho biết: Vụ thu hoạch đầu tiên, trên 50 ha dứa cho sản lượng khoảng 1 nghìn tấn. Hiện nay, bà con đã thu hoạch và bán cho doanh nghiệp khoảng 500 tấn, đơn giá thu mua đồng đều 3,5 nghìn đồng/kg. Tuy nhiên, mùa dứa đang thực sự “nóng”, bởi nhiều hộ dân lén lút bán sản phẩm ra thị trường, một số tư thương đánh cả xe ô-tô vào thu gom với số lượng lớn mang đi các thị trường ngoại tỉnh tiêu thụ. Trước diễn biến trên, xã đã tổ chức lực lượng nắm tình hình, tuyên truyền, nhắc nhở người dân thực hiện tốt hợp đồng đã ký kết, không vì chút lợi trước mắt, sẵn sàng phá vỡ cam kết, như vậy sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất những vụ tiếp theo... nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện.

Theo hợp đồng trồng, mua bán dứa giữa Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao và HTX Sản xuất, dịch vụ nông lâm nghiệp Phong Quang: 137 thành viên HTX tham gia trồng dứa Queen được doanh nghiệp thu mua 100% sản phẩm đủ tiêu chuẩn; được tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật; được vay 40% giá trị chồi giống với đơn giá 600 đồng/chồi, định mức 60 nghìn chồi/ha; cho vay 30% giá trị màng phủ nilon... Khi có sản phẩm, những quả dứa tươi, không sâu bệnh, không bị thối, không bị chuột cắn, không bị trám nắng, trọng lượng từ 0,35 kg/quả trở lên sẽ được bao tiêu sản phẩm với giá tối thiểu 3 nghìn đồng/kg. Như vậy, tính toán sơ bộ theo đơn giá bao tiêu sản phẩm mức tối thiểu, thu nhập của người trồng dứa đạt 130 - 160 triệu đồng/ha/vụ. Trong đó, thu từ tiền bán quả dứa 90 triệu đồng/ha/vụ, tiền bán chồi giống ước đạt 50 triệu đồng/ha. Trong phụ lục hợp đồng mới đây, doanh nghiệp thống nhất thu mua dứa đủ tiêu chuẩn 3.500 đồng/kg, dứa úng 2.800 đồng, dứa xanh 2.500 đồng và dứa trám 2 nghìn đồng/kg với quả dứa đã chặt hoa, cuống có trọng lượng từ 0,35 gam/ quả trở lên.

Trao đổi với phóng viên, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên, Lê Thanh Hải cho biết, với những cơ chế, chính sách của tỉnh, từ lợi thế vùng đất Vị Xuyên, nhiều doanh nghiệp trong, ngoài tỉnh đã mạnh dạn đầu tư, thực hiện liên doanh, liên kết với người dân sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Và mối liên kết giữa người nông dân Phong Quang - Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao trồng dứa Queen bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực. Nhìn chung, hai bên đều thực hiện đúng các điều khoản cam kết, những vướng mắc phát sinh đều được giải quyết kịp thời. Tuy nhiên, qua theo dõi cho thấy, trong số 137 hộ dân trồng dứa theo mô hình liên doanh, vẫn còn nhiều hộ làm ăn theo kiểu chụp giật, không thực hiện đúng cam kết, khi thu hoạch sản phẩm vẫn lén lút bán ra thị trường. Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng xã Phong Quang chưa thực hiện tốt công tác bám, nắm địa bàn, vẫn để tư thương trà trộn, giả danh người của doanh nghiệp, đánh xe ô-tô tải lớn đi thu, mua dứa mang ra thị trường ngoại tỉnh tiêu thụ. Trước diễn biến trên, huyện đang chỉ đạo chính quyền xã Phong Quang, triển khai đồng loạt các giải pháp ngăn chặn việc bán trộm dứa ra ngoài thị trường, không để một vài hộ dân, vì cái lợi trước mắt, có hành động tiếp tay phá thế bền vững trong sản xuất nông nghiệp hàng hóa.

Thiên Thanh

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước