Hưng Yên: "Hái ra tiền" nhờ xoáy long nhãn thuê

Nguồn tin: Báo Hưng Yên, 18/08/2016
Ngày cập nhật: 20/8/2016

Mỗi vụ nhãn đến, nhiều người dân Hưng Yên, nhất là nông dân các vùng thôn quê lại tất bật đi xoáy long nhãn thuê. Dù chỉ mang tính thời vụ nhưng đây là nghề “hái ra tiền” của nhiều người dân nơi đây.

Thợ xoáy nhãn thuê tại cơ sở chế biến long nhãn của gia đình anh Lê Quang Đạo ở xã Tân Hưng (thành phố Hưng Yên)

Từ sáng sớm, tại cơ sở biến long nhãn của gia đình anh Lê Quang Đạo ở xã Tân Hưng (thành phố Hưng Yên) đã tấp nập thợ đến xoáy long nhãn. Trong khoảng sân rộng trước nhà, gần 20 thợ xoáy, từ trẻ nhỏ đến người già tay thoăn thoắt vặt quả, tách hạt, bóc vỏ rồi cẩn thận xếp những múi long tươi vào sàng trước khi đưa lên lò sấy.

“Lò” long của gia đình anh Đạo mới mở được hơn 1 tuần lễ. Thợ xoáy long chủ yếu là người dân trong xã và một số xã lân cận, trong đó phần lớn là học sinh và các cô, các bà tranh thủ thời gian nông nhàn kiếm thêm thu nhập. Anh Đạo cho hay, nếu thợ xoáy long làm từ đầu đến cuối vụ nhãn, mỗi người cũng có thu nhập vài triệu đồng. Thậm chí, có thợ xoáy “siêu” thì cuối vụ cũng kiếm được gần chục triệu đồng.

Em Bùi Hồng Sơn ở thôn Quang Trung (xã Tân Hưng) là “tay xoáy” có tiếng trong xã bởi mỗi ngày em có thể xoáy được từ 50 – 60kg nhãn tươi. Sơn cho biết, vụ long nhãn trùng với thời điểm nghỉ hè nên Sơn thường tranh thủ cùng mấy đứa trẻ trong xóm đi xoáy long để có thêm chút thu nhập, phụ giúp bố mẹ nộp tiền học và mua bộ quần áo đẹp đến trường cho năm học mới. Với tiền công “xoáy” 4.000 đồng/kg nhãn tươi, mỗi ngày Sơn có thể kiếm được trên 2 trăm nghìn đồng.

Mặc dù đã gần 12h trưa nhưng tại cơ sở chế biến long nhãn của gia đình ông Bùi Văn Ổn ở xã Đức Thắng (Tiên Lữ), các thợ xoáy nhãn vẫn chăm chú bên những rổ nhãn mọng nước. Từng sàng long trắng ngần, tròn trĩnh được thợ xoáy xếp gọn gàng ở khu vực riêng, chờ chủ lò cho vào sấy khô.

Thợ xoáy long nhãn thuê tại lò sấy của ông Ổn hầu hết là người trong làng, gồm học sinh đang nghỉ hè và các bác nông dân tranh thủ lúc nông nhàn đi kiếm thêm vài đồng chi tiêu. Bên rổ nhãn đầy ặp, bà Huynh cho biết: “Công việc này không nặng nhọc lại tranh thủ được lúc nông nhàn. Trung bình mỗi ngày tôi cũng xoáy được hơn 20kg nhãn tươi, thu nhập trên 80.000 đồng/ngày”.

Đến vụ nhãn chín là cô Nguyễn Thị Phi ở xã Đức Thắng (Tiên Lữ) lại tranh thủ thu xếp việc đồng áng, cùng 2 con chuẩn bị đi xoáy long nhãn thuê. Vì những lò nhãn gần nhà trả công thấp nên 3 mẹ con cô đạp xe đi vào các xã Tân Hưng, Hồng Nam (thành phố Hưng Yên) để xoáy nhãn thuê. Trung bình mỗi ngày, 3 mẹ con cô Phi xoáy được khoảng 1 tạ nhãn tươi. Với mức giá 4.000 đồng/kg, mỗi ngày thu nhập khoảng 4 trăm nghìn đồng. Kết thúc vụ long nhãn, gia đình cô Phi kiếm được khoảng 15 triệu đồng. Cô Phi phấn khởi: “Có năm vụ nhãn kéo dài gần 2 tháng, nhờ tiền công xoáy long của 3 mẹ con mà gia đình cô mua được một chiếc xe máy”.

Nghề xoáy long nhãn thuê thường chỉ kéo dài hơn một tháng, từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 9 dương lịch. Khi học sinh bắt đầu năm học mới cũng là lúc vụ xoáy long nhãn kết thúc. Các lò chế biến long nhãn tập trung chủ yếu ở các xã trên địa bàn thành phố Hưng Yên và huyện Tiên Lữ. Tuy không phải lao động nặng nhọc nhưng nghề xoáy long nhãn khá vất vả. Thợ xoáy long bắt đầu công việc từ tờ mờ sáng đến tối mịt, dù lưng đau êm ẩm nhưng nhiều người dân Hưng Yên vẫn tranh thủ dậy thật sớm, chuẩn bị đầy đủ thức ăn để bắt đầu một ngày làm việc mới. Đối với những em học sinh, sinh viên, dịp nghỉ hè chính là thời gian xoáy long nhãn thuê kiếm tiền phụ giúp gia đình.

Dụng cụ để xoáy long rất đơn giản, chỉ cần một cái “bút xoáy” thật sắc bằng inox hoặc đồng. Khi xoáy, người thợ dùng “bút xoáy” quay một vòng quanh quả nhãn rồi bẩy hạt ra, khéo léo lấy hết phần cùi nhãn sao cho không bị rách rồi xếp vào phên. Đối với thợ xoáy long nhãn thuê, thích nhất là những hôm xoáy được nhãn cùi, nhãn hương chi vì đây là những giống nhãn ít nước, phần long nhãn xoáy được không bị nát, năng suất sẽ cao hơn. Ngược lại những ngày gặp nhãn nước, quả nhỏ, năng suất của thợ giảm đi rõ rệt.

Thời điểm này đến các làng quê khu vực huyện Tiên Lữ và thành phố Hưng Yên, đi đâu cũng có thể cảm nhận thấy không khí “nhà nhà xoáy long, người người xoáy long”. Từ tối hôm trước, bà con hàng xóm làng giềng ngồi trò chuyện về công việc sáng hôm sau. Những năm gần đây, do lượng nhân công ở nông thôn giảm mạnh, 1kg nhãn quả thợ xoáy thường được trả giá 4.000 đồng. Một ngày, người xoáy chậm cũng có thể làm hết khoảng 20kg nhãn tươi. Kết thúc vụ long, mỗi thợ được trả công ít nhất 3 triệu đồng, người làm năng suất có thể thu về từ 4 – 5 triệu đồng.

Mặc dù chỉ mang tính thời vụ nhưng nghề xoáy long nhãn thuê đang tạo công ăn việc làm và thu nhập khá cho người dân địa phương, nhất là bà con nông dân và học sinh. Không chỉ tạo thêm thu nhập, nghề xoáy long nhãn thuê còn góp phần gìn giữ nghề truyền thống trăm năm của đất nhãn Hưng Yên.

Dương Miền