Khai thác tiềm năng phát triển cây ăn quả ôn đới

Nguồn tin: Báo Lào Cai, 11/03/2016
Ngày cập nhật: 13/3/2016

Lào Cai có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển cây ăn quả ôn đới, nhất là các huyện: Sa Pa, Si Ma Cai, Bắc Hà và một số xã vùng cao của huyện Bát Xát, thành phố Lào Cai. Để khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển cây ăn quả ôn đới, ngành nông nghiệp tỉnh đã và đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp tích cực.

Chủ động nguồn giống

Gia đình ông Vàng Văn Thỉ, thôn Na Kim, xã Tà Chải (Bắc Hà) là một trong những hộ đầu tiên trồng thử nghiệm cây lê VH6 (lê Tai nung). Ông Thỉ cho biết, qua đọc sách, báo và xem truyền hình rất muốn mua giống cây này về trồng, nhưng không biết tìm ở đâu. Cách đây vài năm, được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Trại Rau, quả Bắc Hà, ông đã đưa vào trồng thử nghiệm. Hiện, với hơn 100 gốc lê, gia đình ông Thỉ có nguồn thu ổn định vài chục triệu đồng mỗi vụ.

Vùng mận Tam hoa Bắc Hà được cải tạo, nâng cao chất lượng.

Giống lê Tai nung trồng tại vườn của gia đình ông Thỉ có nguồn gốc từ Đài Loan, được Trung tâm Giống nông - lâm nghiệp Lào Cai lai tạo thành công bằng cách ghép trên gốc của cây mắc cọoc (lê địa phương), nên có khả năng sinh trưởng và phát triển mạnh, thích nghi tốt với thổ nhưỡng địa phương. Sau thời gian đầu trồng khảo nghiệm, đến nay giống lê này đã được nhân rộng tại Bắc Hà, Bát Xát, thành phố Lào Cai và bước đầu mở hướng thoát nghèo cho nông dân các địa phương này. Ngoài cây lê tai nung, ngành nông nghiệp tỉnh đã nghiên cứu và khảo nghiệm thành công nhiều giống cây ăn quả ôn đới. Cụ thể, nghiên cứu, chọn tạo 21 giống đào, gồm các loại đào Mỹ, Úc, đào vàng địa phương, đào Vân Nam; 12 giống mận nhập ngoại, 6 giống mận địa phương; 25 giống lê; ngoài ra còn các giống táo, sơ ri, kiwi, nho, dâu tây, phúc bồn tử... Hằng năm, các cơ sở sản xuất giống cây ăn quả ôn đới Lào Cai sản xuất và cung ứng ra thị trường khoảng 8 - 10 vạn cây giống, tập trung vào các giống lê VH 6, đào D2, đào Maycrest, mận Tam hoa Bắc Hà… đáp ứng nhu cầu giống cây ăn quả ôn đới trong tỉnh. Các giống cây đều đảm bảo tiêu chuẩn về giống do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định, sau khi trồng, tỷ lệ sống cao, sinh trưởng tốt, không bị dịch bệnh hại. Thành công này từng bước hiện thực hóa mục tiêu chủ động giống cây ăn quả ôn đới của tỉnh. Kỹ sư Phạm Quốc Cường, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết: Để thực hiện được mục tiêu phát triển sản xuất cây ăn quả ôn đới tại tỉnh thành vùng sản xuất hàng hóa có hiệu quả cao, thì công tác nghiên cứu, chọn tạo và nhân giống cây ăn quả tại chỗ là vấn đề then chốt có tính chất quyết định thành công. Tổ chức sản xuất giống cây ăn quả ôn đới tại tỉnh sẽ chủ động được nguồn giống, quản lý chất lượng cây giống, giảm chi phí nhập khẩu, sinh trưởng phù hợp với điều kiện khí hậu của vùng… tạo tiền đề cho nghề trồng cây ăn quả phát triển đạt năng suất, chất lượng cao, nâng cao đời sống người dân địa phương.

Phát triển theo hướng hàng hóa

Hiện, tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn tỉnh khoảng 8.000 ha, trong đó, mận 753 ha, đào 352 ha, lê 445 ha. Theo quy hoạch tổng thể phát triển nông nghiệp của tỉnh đến năm 2020, định hướng đến 2030, Lào Cai phấn đấu đạt diện tích trồng cây ăn quả ôn đới khoảng 3.300 ha vào năm 2020 và phát triển thành vùng sản xuất hàng hóa có hiệu quả cao gắn với du lịch sinh thái.

Để thực hiện được mục tiêu trên, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triển khai thực hiện 2 dự án phát triển mở rộng vùng sản xuất cây ăn quả ôn đới: Dự án cải tạo chất lượng vùng mận Tam hoa Bắc Hà giai đoạn 2011 - 2015, thực hiện trồng 300 ha/2.218 hộ, tập trung tại 6 xã, thị trấn của huyện Bắc Hà (Na Hối, Tà Chải, Tả Van Chư, Bản Phố, Lùng Phình và thị trấn Bắc Hà); Dự án phát triển cây ăn quả ôn đới chất lượng cao giai đoạn 2011 - 2015, thực hiện trồng 300 ha/2.857 hộ, trong đó huyện Bắc Hà 140 ha, Sa Pa 80 ha, Bát Xát 50 ha, thành phố Lào Cai 30 ha.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành nông nghiệp tỉnh, phát triển cây ăn quả ôn đới trên địa bàn còn gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất và phát triển thị trường. Đó là, chủng loại cây ăn quả ôn đới còn nghèo nàn, chất lượng quả không cao, giá trị kinh tế thấp, một số loại cây ăn quả truyền thống, như đào, mận, lê địa phương… sau nhiều năm khai thác đang dần bị thoái hóa, lại thiếu sự đầu tư chăm sóc, nên hiệu quả kinh tế thấp và người dân đang có xu hướng chặt bỏ dần. Diện tích trồng còn nhỏ lẻ và manh mún, việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất thâm canh còn hạn chế; khâu thu hoạch, bảo quản sau thu hoạch chưa được quan tâm đầu tư; công tác thị trường còn yếu... dẫn tới năng suất, chất lượng quả chưa cao, hiệu quả kinh tế thấp, tiêu thụ khó và bị động, sức cạnh tranh với các loại quả ôn đới nhập từ Trung Quốc không cao. Bên cạnh đó, chưa có nhiều doanh nghiệp quan tâm đầu tư xây dựng chuỗi bao tiêu sản phẩm cho người dân, nên chưa kích thích được người sản xuất mở rộng quy mô diện tích, cũng như thâm canh. Thị trường tiêu thụ còn hẹp, phụ thuộc chính vào lái buôn theo mùa vụ, dẫn đến tình trạng bị ép giá, giá không ổn định, hiệu quả kinh tế chưa cao.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, để đảm bảo ổn định vùng quy hoạch phát triển cây ăn quả ôn đới trên địa bàn tỉnh, Sở đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các viện nghiên cứu giúp đỡ, hỗ trợ chuyển giao giống mới và biện pháp kỹ thuật mới để tuyên truyền, hướng dẫn người dân áp dụng vào thực tế sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng cây ăn quả ôn đới. Cùng với đó, ngành chức năng tăng cường các đề tài nghiên cứu công nghệ bảo quản, chế biến, liên kết thị trường tiêu thụ và nhanh chóng ứng dụng vào thực tiễn.

MẠNH DŨNG