Bắc Kạn: Dưa hấu Quảng Khê trước tin đồn thất thiệt

Nguồn tin: Báo Bắc Kạn, 26/06/2015
Ngày cập nhật: 29/6/2015

Thời gian gần đây, nhiều nơi trong huyện Ba Bể (Bắc Kạn) và một số xã giáp ranh như Nam Cường, Đồng Lạc huyện Chợ Đồn người dân rỉ tai nhau rằng “đừng có ăn dưa hấu Quảng Khê, người ta tiêm thuốc kích thích đấy, đã có người chết vì ăn dưa hấu, còn ngộ độc thì nhiều lắm”… vì thế dưa hấu Quảng Khê bị địa phương tẩy chay. Người trồng dưa Quảng Khê lo ngại thông tin này nếu không sớm được làm sáng tỏ rồi đến một ngày nào đó sản phẩm của họ sẽ không thể tiêu thụ được, trong khi cây trồng này đã gắn bó với bà con nơi đây nhiều năm nay, cho thu nhập khá, góp phần xóa đói giảm nghèo.

Cây dưa hấu đến với vùng đất khó

“Mai An Tiêm” thời nay.

Chủ tịch xã Quảng Khê (Ba Bể) Phạm Hữu Tăng còn nhớ rất rõ vào năm 2003 khi đó ông đang làm cán bộ phụ trách dự án Phần Lan. Dự án đầu tư cho xã 01 tủ sách gồm nhiều loại trong đó có sách phổ biến chăn nuôi, trồng trọt… Người dân ở đây quanh năm bận bịu đồng ruộng không mấy ai quan tâm đến đọc sách, báo, thế nhưng riêng anh Lý Phúc Ba dân tộc Dao sinh năm 1976 người thôn Nà Hai thì khác, anh coi tủ sách như thứ rất quý giá đối với mình. Tranh thủ lúc rảnh rỗi anh thường đến trụ sở xã đọc sách mặc dù anh mới chỉ học hết lớp 5.

Thực tế đời sống của hầu hết người dân ở đây tương đối khó khăn, vất vả, chăm chỉ làm ăn đấy nhưng bữa ăn còn chưa đủ no mặc dù đất đai rộng mênh mông nhưng chủ yếu là đồi dốc, ruộng bậc thang chỉ cấy lúa một vụ năng suất thấp, đường xá chưa được đầu tư như bây giờ…khiến anh thực sự trăn trở muốn thay đổi tư duy cũ chỉ biết đến trồng lúa mà phải tìm ra cây trồng khác thích hợp để sản xuất thêm một vụ nữa để có thu nhập. Cơ duyên đã khiến anh Ba tìm đến cuốn sách phổ biến kỹ thuật trồng cây dưa hấu và hiệu quả của nó ở một số tỉnh miền Trung Nam Bộ. Điểm khá tương đồng trong sản xuất nông nghiệp của họ so với địa phương mình mà anh nhận ra đó là: cây dưa hấu được trồng trên những thửa ruộng khô hạn, thiếu nước, và thế là anh quyết tâm sẽ thử nghiệm trồng bằng được.

Anh Ba đã phải cất công xuống tận Thái Nguyên tìm mua hạt giống. Vụ đầu tiên trồng thử nghiệm 2.000m2, anh rất phấn khởi vì dưa phát triển tốt, quả không to nhưng ngọt đậm, có độ giòn, thơm mát, bổ ra có cát chất lượng chẳng kém so với dưa hấu nơi khác. Khấp khởi trong lòng năm sau anh đã mở rộng diện tích trồng lên tới 6.000m2. Dưa của anh ban đầu đem bán ở các chợ huyện, chợ xã giá lại thấp hơn so với dưa hấu ở tỉnh khác, chất lượng ngon nên tiêu thụ rất tốt nhất là khu du lịch Ba Bể. Chính vì vậy tiếng tăm quả dưa ở đây đã khiến tư thương ở nơi khác đến thu mua.

Cây dưa hấu đem lại thu nhập cho nhiều gia đình ở Quảng Khê, và các hộ dân ở đây trìu mến ví anh Lý Phúc Ba là “Mai An Tiêm thời nay”, vì đã có công tìm ra loại cây trồng phù hợp đem đến vùng đất khó này. Sau nhiều năm diện tích dưa hấu ở Quảng Khê đã phát triển lên tới trên 40ha đem lại thu nhập khá cho khoảng 150 hộ dân chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao ở các thôn Nà Hai, Nà Vài, Bản Pjac.

Anh Lý Phúc Ba dân tộc Dao, là hộ dân đầu tiên đưa cây dưa hấu về trồng tại thôn Nà Hai, xã Quảng Khê, Ba Bể khởi đầu cho phong trào trồng dưa hấu ở đây với diện tích phát triển trên 40ha

Vui, buồn người trồng dưa

Kể từ khi anh Lý Phúc Ba thành công với cây dưa hấu trên đất 1 vụ ở thôn Nà Hai, bà con ở các thôn lân cận như Nà Vài, Bản Pjac của xã Quảng Khê đã tìm đến học hỏi kinh nghiệm cùng nhau đầu tư mở rộng diện tích. Vào mỗi vụ thu hoạch dưa cả xã ở đây nhộn nhịp hẳn. Bà con rất phấn khởi, vì chi phí trồng dưa không đáng kể, ngoài giống, phân bón bà con chỉ mất công chăm sóc. Người dân chủ yếu sử dụng phân chuồng là chính. Năng suất bình quân ở đây đạt 18 - 20 tấn/ha. Như vậy mỗi ha trồng dưa hấu đạt xấp xỉ 100 triệu đồng.

Anh Lý Phúc Ba kể có năm anh trồng 6.000m2, thu về hơn 60 triệu đồng. Trung bình mỗi hộ dân ở đây đều trồng 2.000 đến 3.000 m2. Tính sơ sơ với 40 ha trồng dưa hấu chủ yếu của 3 thôn Nà Hai, Nà Vài, Bản Pjac tổng doanh thu mỗi vụ sẽ vào khoảng 4 tỷ đồng. Đây là nguồn thu nhập đáng kể nhất so với các cây trồng nông nghiệp khác như ngô, lạc mà trước đây bà con đã trồng trên những diện tích đất 1 vụ này.

Thu hoạch dưa hấu ở Quảng Khê

Mấy hôm nay trời nóng nực tư thương ngoài Thành phố Bắc Kạn điện thoại thông báo đến thu mua dưa hấu của bà con. Tranh thủ thời tiết khô ráo chị Triệu Thị Sằm và một số bà con thôn Nà Vài khẩn trương ra ruộng thu hái dưa cho đủ số lượng đặt, chị đang lo cơn bão số 1 đến sẽ gây mưa to, thu hoạch không nhanh dưa ngoài ruộng nguy cơ sẽ thối mất. Cũng may đợt này dưa dưới xuôi khan hiếm nên tư thương ngoài thành phố Bắc Kạn vào tận đây thu mua, nếu chỉ đem bán lẻ ngoài chợ xã, chợ huyện quanh quanh thì không biết bao giờ mới tiêu thụ hết được.

Cây dưa hấu Quảng Khê vẫn đang cho quả ngon, vậy mà đang nguy cơ mất khách. Nguyên nhân xuất phát từ tin đồn rằng: dưa hấu Quảng Khê sở dĩ ngon là do người dân tiêm thuốc tăng độ ngọt, kích thích tăng trưởng, có người ăn vào đã chết và nhiều vụ ngộ độc…

Phương Thảo