Để không còn điệp khúc “trúng mùa rớt giá”: Cần quy hoạch sản xuất, chế biến và nâng cao chất lượng trái cây

Nguồn tin: Báo Cần Thơ, 07/06/2015
Ngày cập nhật: 9/6/2015

Gần đây, nhiều loại trái cây của nhà vườn ĐBSCL tiếp tục tái diễn "điệp khúc" rớt giá khi bước vào mùa thu hoạch. Không ít loại trái cây (như: dâu bòn bon, dâu xanh, một số loại xoài, ổi…) được nông dân bán tại vườn cho thương lái chỉ ở mức 2.000 - 5.000 đồng/kg. Dù có giá rẻ tệ nhưng không phải nông dân muốn bán trái cây là có người đến mua ngay.

* Trái cây giảm giá

So với cách nay hơn 1 tuần, hiện giá nhiều loại trái cây đã giảm thêm ít nhất từ 1.000 - 10.000 đồng/kg. Giảm mạnh nhất là các loại trái cây đã và đang bước vào thu hoạch rộ như: dâu, xoài, chôm chôm, măng cụt, sầu riêng, vải, thanh long v.v... Theo nhiều tiểu thương bán trái cây ở TP Cần Thơ, thời điểm này không chỉ là mùa thu hoạch nhiều loại trái cây của nhà vườn ĐBSCL mà nhiều loại trái cây của các vùng miền khác đang thu hoạch rộ khiến hàng bị dội chợ, giá giảm.

Mua bán trái cây tại chợ Xuân Khánh, TP Cần Thơ.

Trái với đà giảm giá sâu của nhiều loại trái cây nội, phần lớn các loại trái cây nhập ngoại như: nho, bom, lê, cam… vẫn duy trì được ở mức giá khá cao. Cụ thể như, các loại bom, lê (xuất xứ Trung Quốc) vẫn duy trì giá bán lẻ ở mức 35.000 đồng/kg; nhiều loại bom, lê (Mỹ) giá 45.000 - 60.000 đồng/kg; nho đỏ Mỹ: 100.000 đồng/kg, nho đen Mỹ khoảng 120.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá bán lẻ nhiều loại trái cây của nhà vườn ĐBSCL như: dưa hấu, ổi, đu đủ, dâu bòn bon, dâu xanh, xoài thơm, xoài tượng, xoài giống Đài Loan, chôm chôm Java… chỉ ở mức 4.000 - 12.000 đồng/kg. Nhiều loại trái cây ngon, đặc sản có giá bán khá hơn, nhưng vẫn thấp hơn so với nhiều loại trái cây nhập ngoại. Ngày 4 - 6, giá bán lẻ các loại sầu riêng hạt lép (như Chín Hóa, Ri 6, Mỏn Thon, chuồng bò…) tại nhiều điểm bán trái cây ở TP Cần Thơ ở mức 25.000 - 35.000 đồng/kg; chôm chôm giống Thái và chôm chôm nhãn giá 20.000 - 25.000 đồng/kg; bòn bon và xoài cát Hòa Lộc loại 1 giá 30.000 - 35.000 đồng/kg; măng cụt khoảng 45.000 đồng/kg… Do nguồn cung tăng mạnh, giới kinh doanh dự đoán tới đây giá nhiều loại trái cây sẽ còn tiếp tục giảm. Riêng giá nhiều loại trái cây có múi như: cam, quýt, bưởi vẫn tiếp tục đứng giá ở mức cao do nguồn cung hạn chế vì thời điểm này còn nghịch mùa và năng suất nhiều vườn cây có múi bị giảm do sâu đục quả trái gây hại và ảnh hưởng của thời tiết bất lợi. Bưởi da xanh loại 1 tại TP Cần Thơ khoảng 80.000 đồng/kg, bưởi 5 roi: 35.000 đồng/kg; quýt đường loại 1: 60.000 đồng/kg, cam sành và cam xoàn: 40.000 - 45.000 đồng/kg.

* Nâng chất lượng để nâng giá trị

Thời gian qua, phần lớn các loại trái cây của nước ta được tiêu thụ chủ yếu ở dạng thô, ít sản phẩm chế biến và việc xuất khẩu còn hạn chế, do vậy khi bước vào mùa thu hoạch rộ, cung có dấu hiệu vượt cầu làm giá giảm mạnh. Bên cạnh đó, thị trường tiêu thụ trái cây trong nước ngày càng chịu sự cạnh tranh gay gắt của nhiều loại trái cây nhập ngoại. Đặc biệt, điều khiến nhiều loại trái cây của nội địa có giá quá rẻ còn bởi do yếu tố chất lượng, nhất là khi nhiều nhà vườn chưa quan tâm cải tạo vườn tạp, còn trồng các loại cây ăn trái cho chất lượng trái kém.

Những năm gần đây nhiều giống cây ăn trái ngon, đặc sản của huyện Phong Điền (như dâu hạ châu, các loại sâu riêng hạt lép, măng cụt…) dù giá có giảm khi bước vào mùa thu hoạch rộ nhưng vẫn duy trì ở mức cao, đảm bảo cho người trồng có lời. Tuy nhiên, một số loại trái cây có chất lượng kém và nhu cầu tiêu thụ của thị trường ít, như mặt hàng dâu bòn bon, giá đã tuột xuống ở mức rất thấp khi bước vào thu hoạch rộ và nhiều nhà vườn gặp khó trong tiêu thụ. Năm 2015 là năm thứ 2 liên tiếp nhà vườn trồng dâu bòn bon gặp khó trong tiêu thụ sản phẩm, dù giá dâu bòn bon tại vườn chỉ còn ở mức trên dưới 2.000 đồng/kg nhưng không có người mua. Anh Lê Văn Phát, ngụ ấp Mỹ Hòa, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ, cho biết: "Năm rồi gia đình đã phải bỏ mấy tấn dâu bòn bon do không bán được, năm nay lại gặp cảnh dâu chín tới thời điểm thu hoạch mà không có người mua. Có lẽ gia đình tôi phải chặt bỏ hết các cây dâu bòn bòn để chuyển sang trồng dâu hạ châu hoặc loại cây ăn trái khác có chất lượng trái tốt, dễ ăn, dễ bán". Theo nhiều doanh nghiệp, tiểu thương kinh doanh trái cây, dâu bòn bon ăn không ngon ngọt bằng nhiều loại dâu và trái cây khác. Dâu bòn bon trồng ở nhiều địa phương chủ yếu được tiêu thụ tại thị trường Campuchia nhưng gần đây do "đụng hàng" với các loại trái cây giá rẻ của nước bạn, nhất là xoài keo nên đầu ra gặp khó. Anh Lê Vũ Long, chủ một vựa trái cây ở huyện Phong Điền, cho biết thêm: "Những năm trước, cây dâu bòn bon dễ trồng và đầu ra sản phẩm thuận lợi, nhiều nhà vườn đã đầu tư trồng làm cung vượt cầu khiến mặt hàng này đang bị rớt giá thê thảm. Hơn nữa, dâu bòn bon dù dễ trồng và cho năng suất trái mùa thuận khá tốt nhưng khó xử lý ra trái mùa nghịch để bán được giá".

Hiện nay, các địa phương vùng ĐBSCL và cả nước nói chung đã phát triển trồng rất nhiều loại cây ăn trái, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Song, việc phát triển trồng nhiều loại cây ăn trái, với nhiều giống cây khác nhau cũng đã phát sinh hạn chế trong công tác quản lý chất lượng và tập trung đầu tư sâu cho khâu tiêu thụ, chế biến. Đơn cử, đối với cây xoài, ngoài các giống xoài ngon đặc sản của ĐBSCL như Cát Hòa Lộc và Cát Chu, các địa phương trong vùng còn trồng thêm cả chục giống xoài khác với chất lượng khác nhau như: xoài thơm, xoài tượng, xoài hòn, xoài thanh ca, xoài Tứ quý, xoài xiêm, xoài Đài Loan, xoài Úc… Với nhiều giống xoài như vậy, lại được trồng theo kiểu manh mún tại các nông hộ nhỏ rất khó đảm bảo có một lượng hàng lớn, đồng đều và ổn định về chất lượng để cung cấp vào siêu thị và các kênh bán hàng hiện đại để bán được giá cao. Đến mùa thu hoạch rộ, nhiều loại xoài không rõ chất lượng được bán tháo theo dạng thô, đổ đống tại các điểm bán trái cây và chợ làng… đã làm giảm giá trị trái cây.

Để nâng cao giá trị trái cây và tránh tình trạng nhiều loại trái cây rớt giá, khó tiêu thụ, đòi hỏi các địa phương phải quan tâm quy hoạch lại việc sản xuất, chế biến và tiêu thụ trái cây. Chú ý chọn lọc các giống cây ăn trái ngon, giống đặc sản có giá trị cao để có chính sách khuyến khích nông dân phát triển trồng và có sự đầu tư đúng mức cho các khâu bảo quản, chế biến và xúc tiến thị trường tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, tích cực vận động người dân cải tạo các vườn cây ăn trái, mạnh dạn chặt bỏ các vườn cây và giống cây ăn trái kém chất lượng chuyển sang các loại cây trồng, vật nuôi khác có hiệu quả hơn.

Khánh Trung