Hướng đi bền vững cho cây vải thiều

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 27/02/2015
Ngày cập nhật: 28/2/2015

Huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) từ lâu được biết đến với đặc sản vải thiều. Ba năm gần đây, giá trị từ quả vải thiều toàn huyện luôn đạt trên 1.000 tỷ đồng. Vải thiều không chỉ là cây xoá đói giảm nghèo mà còn giúp người dân làm giàu chính đáng.

Huyện Lục Ngạn hiện có hơn 17.000 ha vải thiều.

Sản xuất vải thiều chất lượng

Những năm đầu thập kỷ 60 của thế kỷ trước, cây vải thiều đã theo những người đi khai hoang từ tỉnh Hải Dương lên Lục Ngạn. Tuy nhiên phải đến những năm 1990 - 1991, khi giá trị của quả vải thiều đạt cao và huyện Lục Ngạn có những chính sách đặc biệt thì phong trào trồng cây vải thiều mới được nhân dân ở các xã, thị trấn đầu tư mạnh mẽ. Chỉ trong thời gian ngắn, hàng chục nghìn ha đất trống, đồi trọc xưa kia đã được thay thế bằng vườn vải thiều tươi tốt.

Cùng đó, kiến thức khoa học đúc rút từ thực tiễn đã được người trồng vải ứng dụng. Tiêu biểu như việc khắc phục hiện tượng cây vải thiều ra quả cách năm; biện pháp trị sâu đục cuống quả vải thời kỳ thu hoạch… Sự kết tinh của đất đai, khí hậu mang đặc trưng riêng; sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương; tri thức của các nhà khoa học; kinh nghiệm chăm sóc cây vải thiều của người dân địa phương đã tạo nên sản phẩm vải thiều Lục Ngạn thơm ngon nổi tiếng. Năm 2005, "Vải thiều Lục Ngạn" được Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp văn bằng bảo vệ độc quyền sở hữu công nghệ đối với nhãn hiệu hàng hoá tập thể.

Một năm sau đó, nhãn hiệu này được bình chọn là thương hiệu nổi tiếng tại Hội chợ Quốc tế thương hiệu nổi tiếng tại Việt Nam. Năm 2008, vải thiều Lục Ngạn được Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp giấy chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Đây là cơ sở pháp lý lâu dài, góp phần làm tăng giá trị cho loại quả này.

Cũng từ đó, việc nâng cao chất lượng quả vải thiều đã được các cấp chính quyền và người dân địa phương quan tâm hơn. Phong trào sản xuất vải thiều sạch an toàn theo tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP) ngày càng phát triển và nhân rộng. Từ năm 2010 đến nay, trung bình mỗi năm cơ quan chức năng tổ chức khoảng 130 lớp tập huấn về quy trình sản xuất vải thiều VietGAP cho hàng nghìn hộ dân.

Hiện nay, diện tích cây vải của huyện là hơn 17.000 ha, trong đó vải thiều VietGAP gần 9.000 ha. Thực tế, việc đẩy mạnh sản xuất vải thiều sạch, an toàn không chỉ giảm chi phí (nhờ sử dụng lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật khoa học), nâng cao giá trị quả vải mà còn bảo vệ sự an toàn cho người sử dụng và cả chính người sản xuất; chất lượng quả vải thiều Lục Ngạn cũng được nâng cao, quả vải to đều, chín đỏ đẹp, ăn thơm ngon và ngọt, được người tiêu dùng ưa chuộng. Tháng 5-2014, sản phẩm vải thiều Lục Ngạn đã được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tôn vinh là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu cả nước.

Hướng đến thị trường mới

Nhằm tạo điều kiện giúp người dân sản xuất, chế biến và tiêu thụ vải thiều thuận lợi, hằng năm, UBND huyện Lục Ngạn chỉ đạo các ngành chức năng làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tập trung chăm sóc vải thiều, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, nhất là theo quy trình sản xuất VietGAP. Cùng đó, huyện thành lập Ban Chỉ đạo Hỗ trợ nhân dân tiêu thụ vải thiều; tham mưu với cấp trên tổ chức Hội nghị xúc tiến thương mại cho sản phẩm; làm tốt công tác bảo đảm an ninh trật tự và an toàn giao thông, tạo mọi điều kiện thuận lợi để tiểu thương về địa phương thu mua vải thiều.

Ngoài các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Campuchia, Singapore, Lào, Hàn Quốc… vụ vải năm 2014, đã có 10 tấn sản phẩm vải thiều Lục Ngạn được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản nhờ công nghệ bảo quản CAS (công nghệ bảo quản bằng tế bào sống, bảo đảm sản phẩm vẫn giữ được độ tươi ngon sau thời gian dài thu hoạch), đây là thị trường mới có nhiều tiêm năng.

Cùng đó, vải thiều Lục Ngạn cũng được nhà chức trách của Mỹ cho phép xuất khẩu sang thị trường này. Đó là tin vui cũng là cơ hội để vải thiều Lục Ngạn tiến bước vào những thị trường khó tính.

Để chủ động đưa sản phẩm vải thiều vào các thị trường mới, UBND huyện Lục Ngạn đang tích cực phối hợp với Viện Cơ điện Nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch (Bộ Nông nghiệp và PTNT) xây dựng mô hình liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ vải thiều sau thu hoạch; phối hợp với Viện Quy hoạch (Bộ Nông nghiệp và PTNT) quy hoạch vùng vải thiều phục vụ xuất khẩu. Cùng đó, tiếp nhận triển khai mô hình trồng vải thiều theo tiêu chuẩn GlobalGAP tại xã Hồng Giang với diện tích từ 100 – 150 ha để bảo đảm đủ điều kiện, nguồn hàng phục vụ xuất khẩu sang thị trường Mỹ, châu u và Nhật Bản.

Ngay từ đầu năm đã có doanh nghiệp về địa phương khảo sát để chuẩn bị cho công tác xuất khẩu vải thiều vào các thị trường mới. Tiêu biểu như Công ty cổ phần tập đoàn Liên Việt đã có mặt ở Lục Ngạn tìm hiểu quy trình trồng, thu hoạch vải thiều để lập kế hoạch thu mua và xuất khẩu quả tươi vào thị trường Nhật Bản. Với sự vào cuộc tích cực đó, tin rằng vải thiều Lục Ngạn sẽ ngày một bay xa, mang lại hiệu quả kinh tế cao, bền vững.

Trần Quang Tấn, Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn