Cà Mau: Dự án “trồng rau an toàn”: Nguy cơ không về đích

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 26/11/2012
Ngày cập nhật: 27/11/2012

19 hộ trồng rau ở ấp Cái Nai, thị trấn Năm Căn (Cà Mau) được Quỹ Hỗ trợ nông dân cho vay 350 triệu đồng trồng rau an toàn trên diện tích 36.000 m2. Theo kế hoạch, dự án thực hiện trong vòng 12 tháng và đã giải ngân vào tháng 4/2012. Điểm nhấn của dự án là phát huy tiềm năng đất đai, tạo việc làm cho 40 - 50 lao động, phát triển ngành nghề mới, tạo thu nhập bền vững, xoá đói giảm nghèo.

Thế nhưng, đến nay đã trên 7 tháng, kết quả kiểm tra của Ban Kinh tế Hội Nông dân tỉnh, cho thấy, các hộ thực hiện chưa đúng như quy trình của dự án. Chỉ có 1 hộ trồng rau đúng quy trình, nhưng quy mô diện tích rất nhỏ, sử dụng không hết vốn vay.

Ông Lê Văn Tươi, 1 trong 19 tổ viên Tổ hợp tác sản xuất trồng rau sạch khóm Cái Nai, thị trấn Năm Căn. Ảnh: Kim Hậu

Theo danh sách nhận tiền vay, có 2 hộ được vay 30 triệu đồng/hộ, 11 hộ được vay 20 triệu đồng/hộ, 2 hộ được vay 15 triệu đồng/hộ, 4 hộ được vay 10 triệu đồng/hộ (3 hộ không có đất sản xuất, mượn đất để trồng rau màu nhưng được nhận vốn vay 20 triệu đồng/hộ). Phần lớn số vốn vay không sử dụng hết trong một chu kỳ sản xuất (1 vụ trồng rau màu).

Qua tìm hiểu, bình quân hiện nay mỗi hộ có khoảng 1.000 - 3.000 m2 đất vườn hoặc đất bờ bao, người dân tận dụng trồng được rau màu thời vụ. Nhưng khi thực hiện dự án, người dân gặp khó khăn do thời tiết gây ngập úng và triều cường, nước mặn tràn vào, nhiều hộ không trồng rau màu được theo đúng quy trình dự án.

Anh Tạ Trường Giang là thành viên tham gia dự án, cho biết, từ khi nhận vốn vay đến nay, một số hộ cải tạo bờ liếp (khoảng 1,6 ha) xuống giống cải xanh, rau muống, rau má, mồng tơi, nhưng trận mưa trong tháng 8 và tháng 9/2012 gây ngập úng, rau màu bị thiệt hại trên 80%.

Đặc thù của vùng đất Năm Căn là mặn lợ, phù hợp với nuôi trồng thuỷ sản. Nhưng ở thị trấn Năm Căn có 96 ha là đất được chính quyền địa phương quy hoạch, đầu tư xây dựng đê bao giữ ngọt làm nông nghiệp (56 ha trồng lúa, còn lại là đất vườn bờ bao, mặt liếp, ao hồ).

Để hỗ trợ người dân trồng rau thời vụ, năm 2011, Hội Nông dân thị trấn phối hợp tổ chức lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật trồng rau màu cho hội viên và phối hợp xây dựng tổ hợp tác trồng rau màu.

Nghịch lý ở đây là trong thời kinh tế mở, việc giao thương hàng nông sản ở các vùng, miền đổ về chợ huyện ngày một nhiều; mặt hàng rau, củ, quả phong phú, đa dạng mà giá thì thấp hơn nhiều so với rau, củ, quả trồng tại địa phương.

Vì vậy, nhiều năm qua, việc trồng rau màu của nông dân trong ấp hình thức nhỏ lẻ, tự sản tự tiêu, không đủ khả năng và triển vọng phát triển thành mô hình sản xuất nông sản hàng hoá tập trung.

Trong khi đó, để có một dự án thành công, đem lại hiệu quả cao, trước hết đòi hỏi nghề sản xuất phải gắn liền với việc mưu sinh chính của người dân, đòi hỏi lao động phải yêu nghề, hiểu nghề và phải luôn nâng cao tay nghề, kỹ thuật.

Nhưng qua khảo sát thực tế, người dân ở đây chỉ coi cây màu là sản phẩm phụ, không phải là nghề làm giàu của gia đình, lao động chủ yếu của 19 hộ phần lớn làm nghề khác như buôn bán nhỏ, làm thuê.

Hội Nông dân các cấp có nhiệm vụ hỗ trợ nông dân xây dựng các mô hình điển hình về chuyển dịch cơ cấu kinh tế, sản xuất nông sản an toàn; xây dựng thương hiệu và tiêu thụ nông sản hàng hoá...; hỗ trợ đào tạo nghề, chuyển nghề, giải quyết việc làm cho hội viên và lao động nông thôn.

Nhưng thiết nghĩ, để xây dựng mô hình sản xuất, phổ biến cho nông dân học tập ứng dụng nhân rộng, khi chỉ đạo cần phải nghiên cứu thêm những yếu tố khách quan về đất, nước, đánh giá đúng nghề mà người dân mong muốn phát triển trong điều kiện kinh tế thị trường.

Dự án trồng rau an toàn của ấp Cái Nai là một minh chứng chưa phù hợp, sản phẩm làm ra không phải là “nông sản hàng hoá có giá trị cao”. Có một nguyên nhân sâu xa là người dân chưa thật sự mặn mà với việc trồng màu, chính vì lẽ đó mà dự án không đủ khả năng về đến đích.

Bình Minh