Gia Lộc (Hải Dương): Nông dân ồ ạt trồng ngô nếp - Phá vỡ vùng trồng ngô giống

Nguồn tin: Báo Hải Dương, 27/09/2012
Ngày cập nhật: 1/10/2012

Do ngô nếp được giá nên người dân trồng ngô ở đã tự ý phá vỡ hợp đồng trồng ngô giống cho Viện Nghiên cứu ngô (Hà Nội) đã tồn tại hơn 10 năm nay...

Vụ đông năm nay, xã Lê Lợi chỉ có 4 ha ngô giống, giảm 11 ha so với vụ đông trước. Trong ảnh: Nông dân thôn Chuối Khê phòng, trừ sâu, bệnh cho ngô giống

Bỏ trồng ngô có hợp đồng tiêu thụ

Từ hơn 10 năm nay, nông dân nhiều xã ở huyện Gia Lộc (Hải Dương) có truyền thống trồng cây ngô để lấy hạt giống cho một số công ty, đơn vị của Viện Nghiên cứu ngô (Hà Nội). Các xã trồng nhiều ngô giống là: Đồng Quang, Toàn Thắng, Lê Lợi, Đức Xương, Gia Khánh, Hồng Hưng, Đoàn Thượng. Các công ty, đơn vị trực tiếp ký kết hợp đồng với các HTX Dịch vụ nông nghiệp, giúp nông dân yên tâm về "đầu ra" cho sản phẩm, tránh tình trạng nông sản bị ế thừa. Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Gia Lộc, đến ngày 24-9, phòng chưa có số liệu thống kê diện tích ngô giống và ngô nếp vụ đông đã trồng vì vẫn đang trong thời vụ. Nhưng theo khảo sát của chúng tôi ở nhiều xã thì diện tích ngô giống đã giảm mạnh.

Vụ đông năm nay, xã Lê Lợi phấn đấu trồng 20 ha ngô giống và 10 ha ngô nếp. Tuy nhiên, đến nay, xã chỉ trồng được 4 ha ngô giống cho Công ty Tư vấn và Đầu tư phát triển ngô, giảm 11 ha so với vụ đông trước. Vụ đông năm ngoái, diện tích ngô nếp đạt 15 ha, nhưng nhiều khả năng năm nay sẽ đạt gần 30 ha. Ông Nguyễn Đình Sơn, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Lê Lợi cho biết: "Công ty Tư vấn và đầu tư phát triển ngô đã mang lượng hạt ngô về đủ trồng cho 15 ha, nhưng nông dân chỉ trồng 4 ha nên công ty lại chuyển hạt đi. Năm nay, diện tích ngô giống giảm mạnh do dân chuyển sang trồng ngô nếp (chủ yếu là giống HN88). Chúng tôi đã khuyến cáo nông dân không trồng quá nhiều ngô nếp, nhưng người dân vẫn làm".

Vài năm gần đây, xã Đồng Quang trồng 25 - 30 ha ngô giống vụ đông. Tuy nhiên, vụ đông này, nông dân đã chuyển hàng chục ha ruộng sang trồng ngô nếp nên diện tích ngô giống mới trồng được 2 ha. Nông dân ồ ạt mua giống ngô nếp HN88 nên một số đại lý hết giống để bán. Ông Vũ Văn Thường, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Đồng Quang cho biết: "Vụ đông này, kế hoạch trồng ngô giống cho doanh nghiệp bị phá vỡ. Dân cứ thấy lợi là làm thôi". Tương tự, tại xã Toàn Thắng, vụ đông này, xã chỉ trồng được 15 ha ngô giống, giảm 35 ha so với vụ trước do dân chuyển sang trồng ngô nếp và một số cây rau màu khác. Lúc cao điểm vào năm 2009, diện tích trồng ngô giống bao tiêu sản phẩm ở Toàn Thắng đạt hơn 100 ha. Vụ đông năm ngoái, xã Gia Khánh có 45 ha ngô giống, nhưng năm nay không trồng. Thay vào đó, nông dân chuyển sang trồng ngô ngọt, ngô nếp.

Từ nhiều năm nay, Công ty Tư vấn và Đầu tư phát triển ngô đã xây dựng vùng sản xuất ngô giống ở huyện Gia Lộc, năm cao điểm vùng nguyên liệu đạt 300 - 400 ha. Tuy nhiên, những năm gần đây, diện tích vùng nguyên liệu giảm dần. Vụ đông năm ngoái, vùng sản xuất ngô giống của công ty ở huyện Gia Lộc đạt gần 40 ha. Năm nay, diện tích trồng ngô giống chỉ còn 15 ha, trong đó xã Toàn Thắng có 9 ha, Lê Lợi 4 ha, Đồng Quang 2 ha. Công ty muốn có vùng nguyên liệu 300 ha ở huyện Gia Lộc. Ông Vũ Ngọc Lược, cán bộ kỹ thuật của Công ty Tư vấn và Đầu tư phát triển ngô cho biết: "Công ty rất muốn có vùng nguyên liệu ngô giống ở huyện Gia Lộc vì nông dân ở đây đã làm quen rồi và sản xuất cho năng suất cao. Do vùng nguyên liệu bị thu hẹp nên công ty phải xây dựng vùng ở tỉnh Phú Thọ và một số tỉnh miền Nam để bù đắp lại".

Huyện Gia Lộc cần có quy hoạch vùng sản xuất ngô giống, ngô nếp để tránh sản xuất theo phong trào. Trong ảnh: Nông dân thôn Điền Nhi, xã Toàn Thắng chăm sóc ngô giống

Nỗi lo cung vượt cầu

Vì sao nông dân huyện Gia Lộc ít trồng ngô giống và ồ ạt trồng ngô nếp? Có 4 nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng này. Thứ nhất, trồng giống ngô nếp HN88 chỉ 60 - 70 ngày đã cho thu hoạch, còn ngô giống cần 120 ngày mới cho thu. Do vậy, nhiều nông dân có thể trồng 2 vụ ngô nếp thay cho 1 vụ ngô giống. Thứ hai, trồng ngô nếp ít tốn công lao động hơn ngô giống. Hiện nay, nhiều nông dân trồng ngô nếp bằng phương pháp làm đất tối thiểu, lúc thu hoạch có thương lái đến tận ruộng bẻ bắp. Ngược lại, ngô giống phải mất công lên luống, chăm sóc vất vả hơn, việc thụ phấn cho ngô cũng mất nhiều thời gian. Thứ ba, nông dân được hưởng chính sách hỗ trợ giá giống khi trồng ngô nếp. Năm nay, UBND huyện Gia Lộc hỗ trợ 70 nghìn đồng/sào ngô nếp HN88, không phải quy vùng cũng được hỗ trợ. Năm ngoái, huyện Gia Lộc cũng đã hỗ trợ 56 nghìn đồng/sào ngô nếp (tất cả các giống ngô nếp đều được hỗ trợ), không cần quy vùng. Ngoài chính sách hỗ trợ của huyện, UBND tỉnh cũng có chính sách hỗ trợ cây ngô nếp áp dụng biện pháp làm đất tối thiểu với điều kiện quy vùng tối thiểu 3 ha. Nguyên nhân thứ tư, lợi nhuận từ trồng ngô nếp cao hơn trồng ngô giống. Trồng ngô giống chỉ lãi bình quân 2 triệu đồng/sào/vụ. Hiện nay, một số nông dân ở xã Toàn Thắng có ngô nếp bán cũng thu lãi khoảng 2 triệu đồng/sào, nhưng ngô nếp có thể trồng 2 đợt nên lợi nhuận gấp đôi ngô giống. Vụ đông năm ngoái, nông dân trồng ngô nếp có lãi gấp đôi ngô giống. Nhiều nông dân đã đề nghị doanh nghiệp giảm "khắt khe" về tiêu chuẩn sản phẩm. Hiện nay, nhiều loại ngô giống được thu mua với giá 11.000 - 12.500 đồng/kg. Nông dân đề nghị bán ngô giống với 12 - 15 nghìn đồng/kg. Vụ đông năm nay, Công ty Tư vấn và Đầu tư phát triển ngô vẫn chưa tăng giá thu mua nên nhiều nông dân không trồng ngô giống nữa.

Theo chị Tăng Thị Hạnh, chuyên viên Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Gia Lộc, huyện khuyến khích trồng ngô nếp ở những nơi chưa có phong trào trồng cây vụ đông. Việc huyện hỗ trợ giá giống là để thúc đẩy phong trào ở những nơi này. Tuy nhiên, huyện không khuyến khích việc chuyển diện tích trồng ngô giống có bao tiêu sản phẩm sang trồng ngô nếp. Các xã đã có vùng trồng ngô giống bao tiêu sản phẩm thì vẫn nên trồng vì đầu ra ổn định, nông dân có thể yên tâm sản xuất. Những năm trước, diện tích trồng ngô nếp ít nên hiệu quả, nhưng năm nay diện tích tăng nhiều thì chưa biết sẽ thế nào. Nếu cung vượt cầu, giá bán ngô nếp sẽ giảm.

Muốn tránh "cung" vượt "cầu", các cơ quan chức năng huyện Gia Lộc cần khẩn trương khảo sát cụ thể để đưa ra định hướng. Việc trồng ngô nếp phải bảo đảm yêu cầu rải vụ, tránh thu hoạch cùng lúc. Về lâu dài, huyện cần có định hướng quy hoạch vùng sản xuất ngô giống, ngô nếp ổn định, tránh việc sản xuất tự phát theo phong trào. Cùng với việc đề nghị tăng giá thu mua ngô giống cho nông dân để bảo đảm mức lợi nhuận hợp lý, UBND huyện Gia Lộc cần hỗ trợ sản xuất ngô giống theo hợp đồng để duy trì, mở rộng diện tích này.

"Vụ đông này, kế hoạch trồng ngô giống cho doanh nghiệp bị phá vỡ. Dân cứ thấy lợi là làm thôi" - Ông Vũ Văn Thường - Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Đồng Quang (Gia Lộc).

NINH TUÂN