Trồng bí xen lúa: Cách làm mới ở Gia Lộc (Hải Dương)

Nguồn tin: Báo Hải Dương, 23/09/2012
Ngày cập nhật: 24/9/2012

Trồng bí xen lúa có nhiều tác dụng. Cách làm này giúp đẩy nhanh thời vụ nên nông sản bán được giá, hiệu quả cao hơn trồng muộn...

Khi nông dân thôn An Thư, xã Đồng Quang (Gia Lộc - Hải Dương) thu hoạch lúa mùa thì bí đã lên xanh

Vụ đông này, toàn tỉnh Hải Dương có hàng trăm ha bí xanh, bí ngô trồng xen với lúa mùa, tập trung nhiều nhất tại huyện Gia Lộc. Trên cùng một ruộng lúa, nông dân thu hoạch sớm giống P6 đột biến để lấy đất trồng bí. Khi giống lúa còn lại trên ruộng được thu hoạch cũng là lúc bí đã lên xanh.

Rút ngắn thời vụ 10 - 20 ngày

Trước đây, nông dân một số xã ở hai huyện Gia Lộc, Bình Giang trồng lúa ngắn ngày ở vụ mùa để thu hoạch sớm, trồng bí xanh, bí ngô vụ đông. Sau khi lúa "đỏ đuôi", nông dân gặt một số hàng lúa (mỗi hàng 1 - 2 m), sau đó xới đất để trồng bí. Cách làm này giúp rút ngắn thời vụ 10 - 15 ngày. Như vậy, sau khi diện tích lúa còn lại trên ruộng thu hoạch cũng là lúc bí đã sinh trưởng, phát triển tốt. Tuy nhiên, biện pháp này có nhược điểm là những hàng lúa gặt sớm có năng suất rất thấp, nhiều nông dân chỉ dùng cho gà, cá ăn.

3 năm gần đây, sau khi có giống P6 đột biến, cách làm trên đã được điều chỉnh. Trên cùng một thửa ruộng, nông dân cấy 2 loại giống khác nhau, gồm giống P6 đột biến và một giống lúa khác. Giống P6 đột biến được cấy thành hàng rộng 1 - 2 m. Do giống P6 đột biến ngắn ngày (thời gian sinh trưởng vụ mùa chỉ từ 80 - 85 ngày) nên thu hoạch trước giống khác 10 - 20 ngày. Bí xanh, bí ngô được gieo vào bầu. Khi thu hoạch lúa P6 đột biến, nông dân xới đất để đặt bầu, bón phân, phủ đất, rạ. Khi giống lúa chính trên ruộng thu hoạch xong, cây bí đã được 10 - 20 ngày.

Ở huyện Gia Lộc, 3 xã áp dụng biện pháp này nhiều nhất là Quang Minh, Đồng Quang, Đức Xương, với diện tích trên 100 ha. Riêng xã Quang Minh có 50 - 60 ha bí xanh, bí ngô trồng xen lúa mùa. Tất cả diện tích trồng bí xanh và 70 - 80% diện tích trồng bí ngô áp dụng cách làm này. Hiện nay, ở nhiều chân ruộng, cây bí đã cao 20 - 40 cm trong khi lúa mùa bắt đầu cho thu hoạch. Chị Phạm Thị Lam ở thôn Hậu Bổng trồng 7 sào bí xanh, bí ngô xen lúa mùa. Cách đây gần nửa tháng, chị Lam đã thu hoạch giống P6 đột biến để trồng bí, năng suất khoảng 1,5 tạ/sào. Chị cho biết: "Trồng xen lúa giúp thu hoạch bí sớm và bán được giá. Năm ngoái, loạt bí xanh, bí ngô thu sớm bán với giá 7.000 đồng/kg trong khi loạt thu muộn 3.000 - 4.000 đồng/kg".

Nông dân thôn Hậu Bổng, xã Quang Minh (Gia Lộc) trồng bí ngô khi ruộng lúa vẫn đang “đỏ đuôi”

Tất cả 40 ha bí xanh, bí ngô vụ đông này ở xã Đồng Quang đều được trồng xen lúa. Thấy người khác trồng có hiệu quả, năm nay, chị Trương Thị Hạ ở thôn An Thư bắt đầu trồng 2 sào bí xen lúa. Chị cho biết: "Cách làm này giúp bí nhanh thu hoạch hơn so với cách làm thông thường khoảng 10 ngày. Mặt khác, khi trồng bí chỉ cần xới nhẹ đất để đặt bầu, không tốn nhiều công làm đất". Theo ông Vũ Văn Thường, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Đồng Quang, trồng bí xen lúa rất hiệu quả nên diện tích trồng bí của xã ngày càng mở rộng. Sau khi ruộng lúa đã gặt hết, chỉ 35 - 40 ngày là bí đã cho thu hoạch quả non để bán.

Cách làm sáng tạo

Theo bà Vũ Thị Hà, Trưởng phòng Trồng trọt Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), trồng bí xen lúa có nhiều tác dụng. Cách làm này giúp đẩy nhanh thời vụ nên nông sản bán được giá, hiệu quả cao hơn trồng muộn. Bí xanh, bí ngô lại là những cây trồng ưa ấm, canh tác ở vụ đông sớm, nên trồng sớm sẽ cho năng suất cao hơn trồng muộn. So với cách gặt lúa non như trước kia, cấy giống P6 đột biến vẫn cho thu hoạch, không bị thất thu. Lãnh đạo Sở NN-PTNT đã báo cáo Bộ NN-PTNT về biện pháp này và được nhiều địa phương khen ngợi đây là cách làm sáng tạo của nông dân. Bà Vũ Thị Hà đề nghị các địa phương trong tỉnh có thể tham khảo cách làm này để nhân rộng. Ngoài áp dụng cho cây bí còn có thể áp dụng cho cây dưa hấu, dưa chuột. Khi được hỏi liệu cách làm này có mâu thuẫn với chủ trương chung của tỉnh là "một vùng, một giống, một thời gian" không, bà Hà cho rằng: "Mục đích cuối cùng là đạt hiệu quả kinh tế cao. Trồng bí xen lúa giúp mở rộng diện tích vụ đông sớm. Mặt khác, theo khảo sát của chúng tôi, cách làm này không ảnh hưởng lớn tới chế độ canh tác, các biện pháp kỹ thuật, việc phòng, trừ sâu, bệnh nên có thể nhân rộng”. Huyện Gia Lộc đã khuyến cáo nên áp dụng biện pháp này với cây trồng ưa ấm. Ngoài cây bí có thể áp dụng với cây cà chua.

Ngoài ra, do đầu vụ đông có thể xảy ra mưa gây úng ngập nên cần làm tốt việc tiêu thoát nước khi trồng bí xen lúa.

NINH TUÂN