Gia Lai: Lại vấn đề đầu ra cho nông sản

Nguồn tin: Báo Gia Lai, 26/06/2012
Ngày cập nhật: 27/6/2012

Chuyến công tác mới đây tại huyện Kbang (Gia Lai), thêm một lần cho tôi biết người nông dân lúng túng như thế nào khi nông sản mất giá.

Thời điểm ấy trời chưa mưa, 2 cơn bão dai dẳng vừa rồi còn chưa đến. Lúc này bà con đang thu hoạch đậu xanh. Khu vực dốc Ngựa và Tây sông Ba thuộc các thôn: 8, 7, 6, 5… - khu vực sản xuất chính của người dân xã Đông vẫn diễn ra bình thường nhưng không khí có phần đìu hiu. Lý do là vì giá cả nhiều loại nông sản xuống thấp, giá đậu xanh năm nay chỉ còn 16 - 17 ngàn đồng/kg, thấp xa so với vụ trước (lúc cao điểm lên đến 30 ngàn đồng). Xã Đông có tới 125 ha đậu xanh thì sự thiệt hại do giá cả ảnh hưởng lớn đến đời sống của nông dân.

Thu hoạch mùa bí đỏ.

Trước đó, người dân xã Đông nói riêng, huyện Kbang và các huyện phía Đông, Đông Nam tỉnh cũng chịu chung số phận khi nông sản mất giá. Xã Đông có tới 110 ha bí đỏ vụ Đông Xuân 2011 - 2012. Thời tiết thuận lợi, người dân chăm chỉ, cây trồng phát triển tốt, sản lượng đến hàng ngàn tấn. Ấy vậy nhưng bí đỏ được mùa mà không được giá. Thời điểm đầu vụ thu hoạch giá bí đỏ từ 4 ngàn đồng đến 6 ngàn đồng/kg nhưng sau đó cứ thấp dần, rồi chỉ còn trên dưới 2 ngàn đồng/kg. Ông Sáu - một người trồng bí ở thôn 5, xã Đông ngán ngẩm: Biết như thế này thà cày ải phơi đất còn hơn, vì thu hoạch chả bõ bèn gì so với chi phí sản xuất.

Chúng tôi còn gặp may vì xuất bán sớm, chứ những người thu hoạch muộn thì bí lăn lóc đầy nhà, chẳng thấy ai hỏi han mua bán.

Cùng chung số phận của bí, đậu xanh song buồn hơn là cây dưa hấu. Khu vực đất phù sa tốt tươi dọc sông Ba trên địa bàn xã Đông vốn được người dân thâm canh dưa hấu, năm nào, vụ nào cũng trồng vậy mà dưa hấu vụ vừa rồi cũng mất giá. Từ vài ba ngàn đồng/kg lúc đầu vụ, sau còn mấy trăm đồng, rồi thì chẳng còn ai hỏi han. Ngày qua ngày, người dân rầu rĩ nhìn ruộng dưa bong vỏ, vỡ nứt, xót xa tột cùng. Thấy người lớn chẳng đoái hoài gì đến việc thu hoạch nên bọn trẻ tha hồ đánh chén, đá bóng trên ruộng dưa cũng chẳng thấy ai phàn nàn!

Tình hình kinh tế khó khăn đang ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và sản xuất của người dân, nhất là người nông dân. Ấy vậy mà điệp khúc “được mùa mất giá, được giá mất mùa” cứ lặp đi lặp lại, khiến người dân đã khổ lại càng thêm khổ. Chúng ta đã có chính sách trợ cước, trợ giá cho nông dân sản xuất và thu hoạch nhưng chưa bàn đến hiệu quả của chính sách này; ngoài mặt hàng bắp, mì thì chẳng còn mấy mặt hàng nằm trong diện được trợ giá, trợ cước. Đậu xanh, bí đỏ, dưa hấu là những nông sản tiêu biểu và còn nhiều loại hàng hóa khác nữa là những ví dụ của sự mất giá.

Quyết định 80 của Thủ tướng Chính phủ về cam kết bao tiêu sản phẩm cho nông dân rõ ràng còn chưa đi sâu vào thực tế. Dẫu vẫn biết công tác dự báo tình hình, trong đó có tình hình giá cả nông sản hàng hóa đối với các ngành, các cấp ở nước ta hãy còn nhiều hạn chế; dẫu sản xuất ở nhiều địa phương còn chưa “tuân thủ” quy hoạch, kế hoạch; người dân còn sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, tự phát… nhưng như thế không có nghĩa cứ để mặc cho nông dân “tự bơi” trong cơ chế thị trường nhiều biến động, bất trắc và sự cạnh canh khốc liệt mà phần thiệt thòi và dễ tổn thương nhất lại là nông dân!

Và cả khi nông sản không nằm trong danh mục được hỗ trợ về giá thì cũng phải có cách giải quyết sao cho hợp lý, “hợp tình” và kịp thời để “giải cứu” chứ không thể bỏ mặc nông dân chịu thiệt! “Giải cứu” như thế nào là câu hỏi không dễ trả lời vì thiếu một cơ chế chính sách rõ ràng, minh bạch. Quỹ bình ổn giá, quỹ hỗ trợ nông sản cho nông dân, chương trình trợ cước, trợ giá, bao tiêu gắn liền với chính sách tiêu thụ… có thể là những giải pháp. Chẳng hạn như việc tạm trữ, thu mua lúa với giá đảm bảo có lợi cho nông dân ở ĐBSCL đã làm lâu nay chẳng hạn.

Một nền nông nghiệp lạc hậu, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên, trình độ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ vừa do tập quán sản xuất vừa ảnh hưởng bởi đặc điểm địa hình miền núi, rất cần tính đến chính sách đầu ra ổn định cho nông sản.

Thất Sơn