Do điều kiện tự nhiên và thổ nhưỡng thuận lợi, Cam Lộ (Quảng Trị) là một trong những địa phương có nhiều thế mạnh để phát triển cây lạc. Từ bao đời nay, cây lạc luôn gắn bó với người dân Cam Lộ, đây được xem là cây trồng đứng thứ hai, chỉ sau cây lúa. Có lúc diện tích lạc toàn huyện đã lên đến 1.000 - 1.200 ha, người dân nhiều vùng đã xóa được đói, giảm được nghèo nhờ cây lạc, hơn thế lạc còn đem lại cuộc sống no đủ cho không ít hộ gia đình. Không chỉ trồng ở đồng bằng mà lạc đã leo lên tận gò đồi trung du, bám rễ xanh cây trên vùng đất đỏ.

Thế nhưng những năm gần đây, người dân Cam Lộ đã không còn mặn mà với cây lạc. Theo báo cáo của UBND huyện Cam Lộ, diện tích lạc giảm liên tục từ năm 2005 – 2010, năm 2010, diện tích đạt thấp nhất và giảm so với năm 2005 gần 206 ha. Năng suất lạc cũng không ngừng giảm sút, năm được mùa có lúc đạt trên 22 tạ/ha, nhưng năm 2010 chỉ đạt bình quân 13 tạ/ha/ vụ.

Thu hoạch lạc ở Cam Lộ.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do biến đổi khí hậu đã làm cho thời tiết thay đổi khó lường, những kinh nghiệm lâu năm của người trồng lạc hoàn toàn không còn phù hợp khi áp dụng vào thực tiễn, mùa vụ bị đảo lộn. Nhiều năm liên tục, hàng trăm héc ta lạc đông xuân gieo trồng đúng theo khung thời vụ đã bị rét đậm, rét hại không thể mọc mầm được, thiệt hại không nhỏ, nếu gieo lại cũng bị chết rũ, chết héo do thời tiết mưa nắng thất thường. Còn lạc hè thu thường xuyên bị nắng hạn tàn phá do hệ thống thủy lợi chưa có, chủ yếu phụ thuộc vào nước trời.

Nhưng nguyên nhân tác động mạnh mẽ nhất làm diện tích lạc ở Cam Lộ giảm mạnh thời gian qua là do thói quen canh tác lạc hậu của người dân chậm được chuyển đổi, đầu tư không hợp lý, sử dụng giống lạc địa phương đã bị thoái hóa nên năng suất đạt thấp, lợi nhuận không bù đắp nổi chi phí.

Mặt khác vấn đề mâu thuẫn giữa giá cả nông sản và giá các vật tư đầu vào chưa được giải quyết cũng là tác nhân quan trọng. Thực tế cho thấy, trong khi giá phân bón, giống, công lao động, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu tăng liên tục còn giá nông sản thì vẫn cầm chừng hoặc tăng không đáng kể làm cho người trồng lạc vô cùng chán nản và đành chọn giải pháp bỏ đất hoang. Có năm toàn huyện hàng trăm héc ta đất trồng lạc bị bỏ không, người trồng lạc bỏ nghề, lợi thế đất đai đành hoang phí.

Theo các cán bộ kỹ thuật nông nghiệp, Cam Lộ có diện tích đất có khả năng trồng lạc rất lớn và có thể trồng theo quy mô tập trung, chuyên canh. Để thực hiện chương trình phát triển nông nghiệp toàn diện, trong đó chú trọng phát triển các loại cây trồng truyền thống có nhiều ưu thế, những năm qua, Cam Lộ đã quan tâm công tác quy hoạch, huy động mọi nguồn lực trong xã hội, khai thác tiềm năng lợi thế của địa phương, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động về một nền nông nghiệp phát triển bền vững.

Được sự hỗ trợ của nhà nước, các chương trình dự án, các địa phương trong huyện đang từng bước hoàn thiện hạ tầng cơ sở phục vụ sản xuất như giao thông, thủy lợi, mạnh dạn thay đổi cơ cấu giống, thay đổi tập quán canh tác, chú trọng đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Bắt đầu từ vụ đông xuân 2011 – 2012, huyện Cam Lộ đã triển khai đề án nâng cao hiệu quả vùng lạc, hỗ trợ nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ thuật thâm canh cây lạc bằng biện pháp phủ bạt nilon, một phương pháp canh tác tiên tiến đã được nhiều địa phương trong nước triển khai có hiệu quả. Mục tiêu của đề án nhằm từng bước thay đổi tập quán canh tác lạc hậu bằng biện pháp canh tác khoa học tiên tiến, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế, khôi phục cây trồng truyền thống có hiệu quả của địa phương.

Với sự hỗ trợ 50% tiền mua giống, 100% màng nhựa phủ luống, 40% phân bón vô cơ, huyện đã chỉ đạo xây dựng 9 mô hình trồng lạc tiên tiến với diện tích 35 ha tại Cam Tuyền, Cam Thủy, Cam Thành, Cam Thanh và thị trấn Cam Lộ. Theo đó, các hộ gia đình tham gia các mô hình thâm canh này sẽ được huyện cử cán bộ kỹ thuật trực tiếp theo dõi, giám sát và chỉ đạo cụ thể, các hộ thực hiện cũng sẽ được tập huấn, đưa các tiến bộ kỹ thuật vào canh tác, xóa bỏ tập quán canh tác lạc hậu, thay đổi phương thức canh tác mới bằng việc dùng màng nhựa phủ luống để gieo giống, đồng thời đưa các giống lạc mới đã qua khảo nghiệm vào gieo trồng như giống L14, L23, lạc chùm Cam Lộ.

Sau một thời gian thực hiện, kết quả khảo nghiệm cho thấy, nếu trồng lạc có phủ bạt nilon lạc sẽ sinh trưởng phát triển tốt hơn do ấm áp về mùa đông, giữ ẩm về mùa hè, không bị cỏ dại cạnh tranh chất dinh dưỡng nên năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn. Nếu như trước đây, năng suất bình quân chỉ 15 - 17 tạ/ha/vụ thì hiện nay với việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào canh tác, năng suất lạc đã đạt hơn 30 tạ/ha/vụ, có nơi năng suất đạt 38 tạ/ha như ở Quật Xá, Cam Tuyền. Theo tính toán của các hộ gia đình tham gia đề án, bình quân mỗi héc ta trồng lạc theo hướng thâm canh, có phủ bạt nilon lãi hơn trồng lạc không phủ bạt xấp xỉ 7 triệu đồng.

Trong vụ đông xuân 2011 – 2012, huyện cũng đã thực hiện thí điểm xây dựng vùng chuyên sản xuất giống từ 50 – 60 ha tại các xã trọng điểm lạc như Cam Tuyền, Cam Thành, thị trấn Cam Lộ, phấn đấu đến năm 2015 toàn huyện có 150 ha chuyên sản xuất giống để đáp ứng nguồn giống chủ động cho địa phương và cung cấp cho toàn tỉnh.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Cam Lộ Đào Mạnh Hùng, do thiếu chủ động nguồn giống lạc nên mọi năm vào vụ sản xuất, huyện cũng như người dân đều rất lúng túng, đặc biệt là những năm thời tiết bất thuận, mưa rét kéo dài, lạc không nảy mầm hoặc chết yểu. Để giải quyết tình trạng này, nhiều năm qua chính quyền cũng như người dân Cam Lộ đã nỗ lực rất lớn để khắc phục tình trạng thiếu giống.

Tuy nhiên đây là vấn đề không đơn giản, chỉ riêng huyện không thể nào giải quyết được, đó là chính sách hỗ trợ và thu mua giống để khuyến khích người dân làm giống, rồi vấn đề thủy lợi để chủ động nguồn nước tưới. Muốn có giống lạc đông xuân phải làm giống từ vụ hè thu vì lạc để lâu tỷ lệ mọc mầm rất thấp, nhưng thực tế toàn bộ diện tích lạc hè thu của Cam Lộ chủ yếu dựa vào nước trời nên kết quả sản xuất rất bấp bênh. Hy vọng rồi đây khi thủy lợi Đá Mài - Tân Kim đi vào vận hành, vùng lạc bắc sông Hiếu sẽ chủ động được nguồn nước tưới và việc thiếu nguồn giống lạc sẽ được giải quyết.

Sau vụ đông xuân thắng lợi, năng suất lạc tăng cao, đặc biệt là các mô hình thâm canh, Cam Lộ đang tổ chức đánh giá tổng kết và thực hiện nhân rộng các mô hình, phấn đấu đến năm 2015 toàn huyện có trên 50% diện tích lạc (600 ha) thực hiện canh tác theo các quy trình tiến bộ, giảm thiểu sâu bệnh và đạt năng suất trên 25 tạ/ha/vụ, tiếp tục đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở (thủy lợi, giao thông và cải tạo đồng ruộng) để hỗ trợ nông dân có điều kiện đầu tư thâm canh, mở rộng diện tích, tăng vụ, bảo đảm đến năm 2015 toàn huyện ổn định diện tích lạc 1.200 ha.

Để thực hiện mục tiêu đã đề ra, ngay từ bây giờ huyện sẽ chú trọng thực hiện công tác quy hoạch, phân vùng sản xuất, tổ chức sản xuất giống, xây dựng các mô hình thâm canh, đẩy mạnh chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, mở rộng vùng thâm canh, xây dựng các công thức luân canh, xen canh có hiệu quả trên vùng lạc, từng bước đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho vùng lạc, thực hiện các chính sách hỗ trợ sản xuất, xây dựng và triển khai có kết quả mối quan hệ liên kết giữa sản xuất - chế biến – tiêu thụ sản phẩm. Về các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, huyện sẽ thực hiện giao đất cho những người có khả năng sản xuất bằng hình thức cho thuê đất có thời hạn, diện tích không hạn chế.

Đối với đất đang trồng lạc chưa cải tạo mặt bằng nhưng đã giao cho hộ gia đình, huyện sẽ hỗ trợ kinh phí để cải tạo đồng ruộng bằng hình thức nhà nước và nhân dân cùng làm, cụ thể huyện sẽ hỗ trợ 50% lãi suất vay ngân hàng để người dân cải tạo đồng ruộng, đầu tư mua sắm máy móc phục vụ sản xuất.

Từng bước thực hiện đổi thửa dồn điền, mạnh dạn thử nghiệm các hình thức để nông dân tích tụ ruộng đất, phát triển diện tích lạc quy mô lớn, thuận lợi trong việc đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng, tạo sản phẩm mang tính hàng hóa. Bên cạnh đó, huyện cũng khuyến khích tổ chức các mô hình kinh tế tập thể, tạo điều kiện thuận lợi cho người nông dân trong vấn đề cung ứng vật tư nông nghiệp, tiêu thụ nông sản, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất...

HOÀNG ĐỨC

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119