Cây gừng trên bàn “cờ thế”

Nguồn tin: KHPT, 24/11/2006
Ngày cập nhật: 24/11/2006

Trong các loại hoa màu, gừng là cây gia vị đặc biệt mà đầu ra xuất khẩu hiện vẫn là “tấm màn bí mật”. Tại đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) phong trào trồng gừng mấy năm nay phát triển mạnh. Sức hấp dẫn của gừng là có thể trồng xen canh trong vườn cây ăn trái như ở Hậu Giang hay trong bọc nylon như ở An Giang, đồng thời giá gừng có lúc tăng rất cao. Hai năm trước giá gừng đạt mức kỷ lục 18.000 đ/kg khiến nhiều hộ ở Hậu Giang... “choáng váng” đốn cả vườn cây ăn trái để trồng gừng! Thế nhưng hiện nay người trồng gừng ở Hậu Giang đang gặp đại nạn!

Không chỉ có rớt giá...

Ba năm trước, ông Bùi Văn Tím ở xã Long Phú, huyện Long Mỹ trồng chỉ 3 công gừng nhưng bán được với giá 18.000 đồng/kg nên lời đậm với hơn 100 triệu đồng. Sau đó ông đốn luôn 5 công tràm và mở rộng diện tích vườn nhà lên hơn 1 hecta trồng gừng, thu hoạch được 15 tấn, nhưng giá gừng lúc này tuột xuống chỉ còn... 3.500 đồng/kg, lời chẳng bao nhiêu. Năm nay giá gừng còn thê thảm hơn nữa, giữa tháng 7 chỉ còn 2.000 - 3.000 đồng/kg, rất nhiều hộ lỗ vốn. Nhưng đó chưa phải là nguyên nhân chính gây tai họa.

Toàn tỉnh Hậu Giang vụ gừng 2006 có hơn 300 hecta, tập trung ở huyện Phụng Hiệp, thị xã Vị Thanh, nhưng nhiều nhất là huyện Long Mỹ với 210 hecta. Khi gừng được 3 - 4 tháng tuổi thì dịch bệnh bùng phát. Cả đám gừng ban đầu chỉ một vài bụi héo rũ rồi chết, sau lan ra toàn bộ, phải nhổ bỏ. Không kể công chăm sóc, mỗi công gừng người trồng lỗ hơn 2 triệu đồng. Bệnh lan trên diện rộng, chủ yếu ở hai huyện Phụng Hiệp và Long Mỹ, trong đó Long Mỹ có diện tích gừng nhiễm bệnh chiếm trên 50%. Và không chỉ có một, mà bệnh phổ biến trên cây gừng là hai loại: đốm lá hoặc thối củ. Những đám gừng thối củ nông dân nhổ bỏ, xử lý vôi bột hố trồng, phun xịt thuốc đủ kiểu nhưng bệnh cứ phát triển.

“Thông mạch” cho cây gừng

Bệnh trên cây gừng không lo. Đốm lá dễ trị, còn thối củ mà bà con xem như “ung thư” thật ra do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum và Erwinia gây nên. Vi khuẩn “tập kích” vào phần non của cây gừng héo đột ngột. Dấu hiệu nhận biết là lấy đoạn cây bị gãy nhúng vào nước sẽ thấy nước chuyển màu đục. Khi thấy đám gừng phát bệnh thì đào gốc đem chôn, rải vôi bột giữa các luống để ngăn chặn sự lây lan. Hạn chế đi lại trong các đám gừng chưa phát bệnh, không cho người lạ vào đám gừng vì có thể lôi vi khuẩn vào theo. Bệnh khó trị, chỉ có thể phun bằng các loại thuốc như Kasuran, Starner... Những đám gừng bệnh nhiều thì thu hoạch ngay.

Khi gừng đã bị bệnh thu hoạch ngay thì lỗ nặng, chưa kể tiền phun xịt thuốc. Tốt nhất là làm theo cách trồng trong bọc nylon hay bao đựng phân bón như nông dân An Giang. Trồng kiểu này nếu gừng có bị bệnh thì chỉ việc xách bao bị bệnh cách ly chỗ khác, năng suất cũng cao hơn. Ông Trần Văn Phát ở xã Vĩnh Mỹ, thị xã Châu Đốc, trồng 400 bọc gừng dưới tán xoài, thu hoạch 1,2 tấn, bán lãi 10 triệu đồng tại thời điểm gừng ở Hậu Giang trên đà rớt giá. Các xã cù lao huyện Chợ Mới là “thủ phủ” cây gừng ở An Giang với khoảng 100 hecta mà phần lớn trồng trong bọc nylon. Nhiều hộ đã giàu lên từ cây gừng và hiện vẫn không bị dội chợ, thậm chí giá càng cao vì mùa lũ không phải nơi nào cũng trồng hoa màu được.

Ngoài ra, sở dĩ gừng ở Hậu Giang dội chợ là do thị trường thiếu sự giao thương. Cả huyện Phụng Hiệp mà chỉ có hai đầu mối thu mua ở xã Phương Bình với số lượng hạn chế. Ngành nông nghiệp tỉnh cử người lên tận TP.HCM tìm đối tác nhưng đầu ra cho cây gừng vẫn bế tắc. Trong khi đó, “đại gia” gừng miền Đông là chị Lê Thị Thanh Lan ở tổ 4, phường Nguyễn Trãi, thị xã Kon Tum, ngoài 5 hecta gừng của nhà, chị còn hợp đồng với các hộ trong, ngoài tỉnh trồng gừng xuất khẩu. Thực tế muốn xuất khẩu, gừng phải “sạch”, được trồng theo quy trình riêng và có nhà xưởng sơ chế. Mỗi tháng hai đối tác của chị ở Mỹ và Nhật ăn hàng bình quân 8 - 10 container. Còn tại An Giang, gừng được xuất khẩu tiểu ngạch sang thị trường Campuchia.

Trong đời sống thường nhật thì gừng ngoài làm gia vị còn là dược liệu và nguyên liệu làm bánh mứt. Phá thế canh tác kiểu cũ và năng động tìm thị trường, bài toán cho cây gừng sẽ được hóa giải. ó

SÔNG HẬU