Nuôi chim yến

Nguồn tin: ND, 18/10/2006
Ngày cập nhật: 19/10/2006

Sau gần hai năm dày công nghiên cứu, mới đây Công ty Yến sào Khánh Hòa đã thực hiện thành công việc ấp nở, nuôi nhân tạo đàn chim yến trong nhà để lấy tổ. Việc nghiên cứu thành công quy trình công nghệ ấp nở trứng nhân tạo và xây dựng ngôi nhà yến tại Việt Nam của các kỹ sư trong nước không chỉ góp phần tạo ra một nghề mới, thu hút nhiều lao động mà còn hứa hẹn đem thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước.

Yến sào là loại thực phẩm cao cấp, quý hiếm, là mặt hàng thương mại có giá trị cao trên thế giới. Thức ăn được chế biến từ tổ yến rất nổi tiếng vì ngon và tác dụng phục hồi sức khỏe. Nghề nuôi chim yến hiện phát triển khá mạnh và trở thành nền công nghiệp nuôi yến, đóng góp vào nền kinh tế quốc dân và tăng thu nhập cho người dân ở nhiều nước như: Indonesia và Malaysia, Thái-lan... Sản lượng khai thác yến sào ở các nước này không chỉ lấy ở các hang động thiên nhiên mà phần lớn là từ hơn 10.000 ngôi nhà nuôi chim yến.

Hằng năm, Việt Nam khai thác và xuất khẩu khoảng 3,5 tấn yến tổ trắng. Tuy nhiên, việc khai thác chỉ trông chờ vào nguồn tổ yến do thiên nhiên ưu đãi từ các hang động, vách đá trên các hòn đảo phân bố dọc theo bờ biển miền trung như: Quảng Nam, Bình Ðịnh, Khánh Hòa. Nhận thấy tiềm năng to lớn từ nghề nuôi yến trong nhà, từ đầu năm 2004, Công ty Yến sào Khánh Hòa triển khai đề tài khoa học "Bước đầu nghiên cứu ấp nuôi nhân tạo chim yến làm cơ sở khoa học cho việc phát triển đàn yến trong nhà ở Khánh Hòa" và dự án thực nghiệm "Nuôi chim yến trong nhà để lấy tổ". Sau gần hai năm dày công nghiên cứu, đến nay đề tài đã hoàn thành và thu được những thành công ban đầu...

Ở bước đầu tiên trong quy trình ấp nuôi chim yến, quy chuẩn của trứng đưa vào ấp không những đã được các cán bộ kỹ thuật công ty xây dựng kỹ càng mà các vấn đề vận chuyển, bảo quản trứng cũng được xem xét kỹ lưỡng. Sau một thời gian khá dài, các cán bộ kỹ thuật đã nghiên cứu thiết kế, chế tạo thành công thiết bị ấp nở trứng được điều khiển tự động hoàn toàn, các thông số kỹ thuật phù hợp với thực tiễn khí hậu Việt Nam cũng như với chim yến Việt Nam. Ngoài việc giảm bớt công sức của kỹ thuật viên trực ấp, các thiết bị này còn cho thời gian nở đúng, tỷ lệ nở cao, chim con đều. Cụ thể là qua ba đợt ấp, tỷ lệ nở trung bình đạt 78,41%, một tỷ lệ rất cao.

Do Indonesia và các đơn vị trong nước ta không sản xuất máy nuôi chim con, một công đoạn cực kỳ quan trọng trong quy trình ấp nuôi chim yến, nên đội ngũ cán bộ khoa học - kỹ thuật của công ty cũng đã không ngừng nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thành công các máy này. Hiện nay, máy do công ty sản xuất đã đáp ứng toàn bộ quá trình nuôi chim con qua từng giai đoạn phát triển. Qua ba đợt nuôi, các máy này cho tỷ lệ nuôi chim con thành công trung bình là 28,02%, chim không hề bị dị tật.

Công ty cũng đã sử dụng máy ấp trứng của Indonesia để làm đối chứng cho nghiên cứu. Hai lô thí nghiệm đã được tiến hành với các máy ấp này: Lô đầu tiên, dựa theo chế độ ấp cung cấp từ Indonesia, thí nghiệm thất bại hoàn toàn do máy ấp không phù hợp với thực tiễn nước ta cũng như độ ổn định của thiết bị quá thấp. Ở thí nghiệm thứ hai mặc dù đã có sự cải tiến thiết bị và thay đổi chế độ ấp nhưng kết quả thu được cũng chẳng khả quan hơn với tỷ lệ nở 16%, tỷ lệ nuôi chim con đạt rất kém, chỉ 1,5%, trong đó phần lớn là bị dị tật. Từ đó, có thể thấy rằng, do thiếu yếu tố chủ động các thông số kỹ thuật nên biên độ dao động của nhiệt độ, độ ẩm... của các máy ấp nhập ngoại quá cao, không ổn định và đây là nguyên nhân chính của việc ấp nở thất bại, chim phát triển dễ mang dị tật. Ngoài ra, việc đảo trứng của các máy này hoàn toàn thủ công nên chiếm khá nhiều công sức của các kỹ thuật viên trực ấp và chim non nở ra không đều.

Bên cạnh đó, các quy trình kỹ thuật hỗ trợ chim đeo tổ, tập bay... công đoạn này cũng được các kỹ sư xây dựng thành công. Nhờ đó, các chim trưởng thành hòa nhập tốt với quần đàn. Công ty cũng đã xây dựng được quy chuẩn chế độ dinh dưỡng phù hợp cho chim yến. Ðặc biệt, chủng loại, số lượng và tần suất cho ăn đều dựa vào các nghiên cứu mà công ty đã thực hiện hơn mười năm qua và được điều chỉnh thích hợp trong các thí nghiệm để thu được các thông số tối ưu. Ðây cũng là yếu tố then chốt góp phần vào thành công của nuôi chim yến. Ngoài ra, công ty cũng đã thiết kế và chế tạo thành công các công cụ hỗ trợ ấp nuôi chim yến, các thiết bị, vật tư ngành yến phục vụ xây dựng nhà yến.

Hiện nay, ngoài ngôi nhà yến trên đường Thống Nhất (Nha Trang), Công ty Yến sào Khánh Hòa đã xây dựng thêm ba ngôi nhà yến ở các huyện, thị khác trong tỉnh. Hàng trăm chim yến trưởng thành đã và đang được bổ sung vào những ngôi nhà yến, góp phần làm tăng nhanh đàn yến trong nhà ở Khánh Hòa. Với thành công này của Công ty Yến sào Khánh Hòa, một nghề mới: "Nghề nuôi yến trong nhà để lấy tổ" sẽ phát triển nhanh không chỉ ở Khánh Hòa mà còn ở các tỉnh, thành phố khác trên cả nước nhằm khai thác loại đặc sản cao giá này.

HOÀNG VÂN