Hàng tấn khoai tây giống không nảy mầm, nông dân điêu đứng

Nguồn tin: Nhân Dân, 15/12/2011
Ngày cập nhật: 19/12/2011

Những ngày đầu tháng 12 này, người nông dân trên địa bàn các huyện Yên Sơn, Chiêm Hoá của tỉnh Tuyên Quang đang rất bất bình trước việc hàng chục ha khoai tây trồng không lên cây, hoặc rất ít cây. Trong đó, huyện Yên Sơn có tới hơn 65% giống bị hỏng, huyện Chiêm Hoá cũng khoảng hơn 40%. Được biết, đây là giống của Công ty CP giống vật tư nông nghiệp Tuyên Quang bán cho bà con để trồng vụ ba trên ruộng hai vụ lúa.

Ông Triệu Sỹ Việt, Bí thư Đảng uỷ xã Hoàng Khai, huyện Yên Sơn cho biết, năm nay bà con 13 thôn của xã đăng ký và nhận được 5.424 kg giống khoai tây để trồng trên diện tích 135,6 ha. Đây cũng là năm xã có diện tích cây vụ ba lớn nhất. Tuy nhiên, theo thống kê đến ngày 17-11 thì có tới 69,8% số giống bị thối, 19,2% không mọc mầm, còn lại có nảy mầm nhưng cây cũng chẳng ra cây.

Ông Bùi Duy Nhất trưởng thôn Yên Thái cho biết, có 17 gia đình của thôn đăng ký trồng khoai tây vụ ba với 475 kg giống, nhưng hỏng hết. Ngay chính nhà ông Nhất cũng nhận 40 kg giống nhưng cả sào ruộng giờ cũng chỉ loe ngoe vài cây. Ông khẳng định nhà ông là còn tốt nhất thôn. Ông Nhất cho biết thêm, nhiều năm nay gia đình đã trồng khoai tây vụ ba, năm trước cũng ruộng này, trồng khoai tây cho thu hoạch tới hơn tám tạ củ/sào.

Gần ruộng nhà ông Nhất là ruộng khoai tây của gia đình anh Lưu Văn Sin, thoạt nhìn chúng tôi cứ ngỡ đó là những mầm khoai tây còn sót lại từ vụ trước bởi mảnh ruộng được đổ bao công sức và giống vốn cũng chỉ có vài cây mọc được.

Đến nhà ông Lưu Văn Thanh, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Núi Cẩy, chẳng kịp pha nước ông kéo chúng tôi ra chân cây rơm trong vườn. Chung quanh cây rơm là hằng sa số củ khoai tây đang trơ cùng trời đất mà chẳng chịu nảy mầm. Bà An, vợ ông, chạy vào bếp lôi ra các túi đựng khoai tây giống vừa đưa cho chúng tôi xem, vừa nói, thời vụ đã hết lâu rồi mà giống chẳng nảy mầm; mọi năm nhà chỉ trồng 50 - 60 kg giống và đều được mùa. Năm nay, ông ấy (chồng bà) gương mẫu nhận tới 150 kg giống thì chẳng biết kết thúc vụ có thu được chục cân củ hay không. Ông Thanh cho biết, cây khoai tây vụ ba có thời gian sinh trưởng ngắn (khoảng hơn 80 ngày) nên bảo đảm thời vụ cho lúa xuân vì vậy ở thôn đã trồng nhiều năm. Năm nay, cả thôn mua 1.230 kg giống, nhưng 1143 kg không nảy mầm và thối. Là trưởng thôn ông Thanh cũng là người trực tiếp phát giống cho dân nên khi giống hỏng bà con còn mang tới tận nhà trả và ông cũng chả biết nói sao chỉ biết kêu lên xã.

Nhằm giúp nông dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng và tăng hệ số sử dụng đất, tăng thu nhập, ngày 9-92011, UBND tỉnh Tuyên Quang đã có Quyết định số 1157/QĐ-CT về việc hỗ trợ giống cây trồng vụ đông trên chân ruộng hai vụ 2011. Theo đó, mỗi ha trồng khoai tây trên ruộng hai vụ lúa (vụ ba) được hỗ trợ 6,5 triệu đồng; đồng thời giao Công ty cổ phần giống vật tư nông nghiệp Tuyên Quang cung ứng giống được hỗ trợ theo quyết định này bảo đảm chất lượng và kịp thời để các hộ nông dân gieo trồng đảm bảo trong khung thời vụ tốt nhất. Từ đó, Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh đã có chỉ đạo và hướng dẫn Công ty cổ phần giống vật tư nông nghiệp Tuyên Quang mua các giống khoai tây phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng (đã qua trồng khảo nghiệm và cho sản xuất đại trà trên địa bàn). Tuy nhiên, Công ty này đã không thực hiện nghiêm túc theo quy định của UBND tỉnh Và Sở NN&PTNT tỉnh).

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, đây là giống khoai tây được nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng không tuân thủ theo các quy định về bảo vệ thực vật và trái với các yêu cầu của Quyết định 1157 của tỉnh cũng như những hướng dẫn của cơ quan chức năng. Cụ thể, tại cuộc làm việc đánh giá về tình hình khoai tây giống không nảy mần và bị thối cuối tháng 11 giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị chức năng thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn NN&PTNT tỉnh Tuyên Quang là phòng trồng trọt, phòng Quản lý chất lượng nông lâm thuỷ sản, thanh tra, Chi cục bảo vệ thực vật, Trung tâm khuyến nông tỉnh,... trong đó có sự tham gia của ông Phạm Văn Tuyển, Phó Giám đốc và ông Bùi Huy Trưởng, Trưởng phòng kế hoạch Công ty cổ phần giống vật tư nông lâm nghiệp Tuyên Quang. dù trong cuộc họp đại diện công ty đã nêu ra nhiều lý do để “bảo vệ” cho việc giống khoai tây không nảy mầm nhưng đã phải ký vào biên bản để thống nhất với kết luận: Công ty còn thiếu hồ sơ hợp lệ chứng minh nguồn gốc xuất xứ và chất lượng của các lô giống khoai tây đã cung ứng phục vụ hỗ trợ sản xuất, gồm: giấy chứng nhận chất lượng lô giống phù hợp tiêu chuẩn; giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật nhập khẩu, quá cảnh và vận chuyển nội địa; chưa thực hiện thông báo cho cơ quan bảo vệ thực vật việc cung ứng giống khoai tây nhập khẩu trên địa bàn tỉnh theo quy định hiện hành;...

Những năm gần đây, phong trào sản xuất vụ ba trên chân ruộng hai vụ lúa đang dần hình thành nếp sản xuất của người nông dân Tuyên Quang; việc Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh ban hành cơ chế hố trợ để khuyến khích sản xuất vụ ba phát triển không chỉ đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế cây trồng vật nuôi, tăng hệ số sử dụng đất mà còn là một biện pháp tích cực đẩy nhanh đưa chủ trương nghị quyết của Đảng, Nhà nước về phát triển Tam nông; Việc tiết kiệm từng đồng ngân sách ở một tỉnh nghèo để hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn, nông dân là một chủ trương đúng đắn của tỉnh nhưng việc để mất lòng tin với người dân như việc nêu trên là điều khó có thể chấp nhận.

Thời vụ trồng cây khoai tây vụ ba trên ruộng hai vụ đã hết, mà có thể nói không có cây gì phù hợp để trồng trên các mảnh ruộng này để bảo đảm thời gian vừa cho thu hoạch vừa bảo đảm thời vụ sản xuất vụ lúa xuân. Hiện chưa có cơ quan nào xác định chính xác nguyên nhân khoai tây giống bị thối và không nảy mầm do đâu, nhưng trước mắt người nông dân tỉnh Tuyên Quang đang phải gánh thiệt hại; hơn nữa chủ trương làm vụ ba trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh đang bị ảnh hưởng. Thiết nghĩ các cơ quan chức năng tỉnh Tuyên Quang cần sớm vào cuộc điều tra làm rõ.

HẢI CHUNG