Sau năm năm triển khai “rầm rộ”, chương trình phát triển đàn bò sữa - với mục tiêu thay thế dần sữa bột ngoại nhập - đã nối gót chương trình mía đường.

Lần này thua lỗ rơi vào hàng chục ngàn hộ chăn nuôi, trong đó có không ít là hộ nghèo.

Do thua lỗ, người chăn nuôi đã phải thanh lý đàn bò. Hàng ngàn con bò sữa, kể cả những con giống nhập khẩu, đã được đem bán cho các lò mổ...

Đổ nợ vì bò sữa

Năm 2003, Sở NN&PTNT tỉnh Trà Vinh triển khai dự án chăn nuôi 148 con bò sữa. Hộ ông Phan Văn Cuội (huyện Châu Thành, Trà Vinh) là chủ trang trại nuôi bò lai sind, mỗi năm thu nhập từ tiền bán bê và bò thịt hơn 70 triệu đồng. Được tỉnh đầu tư hai con bò sữa đang mang thai số vốn hơn 50 triệu đồng, ông mua thêm một bò mẹ và một con bê. Mỗi ngày ba con bò mẹ cho ra gần 40 lít sữa, bán cho người dân xung quanh với giá 4.000 đồng/lít. Nhưng do người dân không có thói quen dùng sữa tươi, sữa đành để cho heo uống hoặc đổ bỏ. Từ ba bò mẹ giá hơn 75 triệu đồng, sau ba năm nhân đàn được bảy con bò mẹ, ông bán chỉ được... 31 triệu.

Anh Thạch Thanh (thị xã Trà Vinh) nuôi bốn bò sữa trị giá trên 100 triệu đồng, được Sở NN&PTNT Trà Vinh chọn báo cáo điển hình về kinh nghiệm và hiệu quả nuôi bò sữa cho bà con nông dân. Sau này sữa vắt ra không nơi tiêu thụ, từ bốn con bò cái trị giá hơn 100 triệu, phải đem bán bò thịt cho thương lái được gần 7 triệu đồng. Sau ba năm nuôi bò sữa, ngoài nợ tiền bò giống 40 triệu đồng (40%), anh còn lỗ hơn 20 triệu đồng tiền thức ăn, còn chuồng trại hiện bỏ trống đang xuống cấp, tám công đất trồng cỏ ngày nào giờ phải tốn công phá bỏ để trồng lúa. Dự án bò sữa ở Trà Vinh xem như đã phá sản. Mặc dù được hỗ trợ không hoàn lại 60% chi phí, còn lại trả dần trong năm năm nhưng do dự án phá sản nên tính ra mỗi hộ nuôi nợ 10 triệu đồng/con bò.

Cơn sốt bán tháo đàn bò sữa đang lan đi rất nhanh, người nuôi qui mô càng lớn càng lỗ nặng. Dù đã có 15 năm thăng trầm với nghề nuôi bò sữa, nhưng ông Vũ Phương Bình - chủ trang trại bò sữa Thanh Bình với 120 con bò sữa ở Củ Chi, TP.HCM - cũng “khốn khó vì bò”. Bò sữa kêu giá chỉ 5-6 triệu đồng/con nhưng vẫn khó bán. Ai dám bỏ tiền ra mua khi mà mọi người đang tìm cách đẩy bò ra khỏi chuồng. “Cứ mỗi kỳ đến hạn trả lãi vay và nợ gốc ngân hàng, lại phải bán bớt đàn bò. Tiền thu từ bán sữa bò chỉ đủ để mua... thức ăn cho bò, còn đâu trả nợ...” - ông Bình than thở. Chỉ trong vòng hai năm qua, trại bò sữa Thanh Bình đã “hao hụt” 40 con bò đang cho sữa, số lượng bò đang cho sữa của trại chỉ còn chưa tới 20 con được giữ lại để có tiền mua thức ăn cho bò.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Học, chủ đàn bò bảy con (Đồng Tháp), cũng đã đổ nợ vì bò. Khi dự án nuôi bò sữa được phát động tại địa phương này vào cuối năm 2002, gia đình ông Học quyết định vay gần 400 triệu đồng để mua 20 bò sữa HF nhập, rồi đầu tư chuồng trại, tổ chức trồng cỏ nuôi bò... Thế nhưng sau lứa bê đầu tiên, giấc mơ làm giàu từ bò sữa của nhà ông Học trở thành “ác mộng” vì cả 20 con bê, trong đó một nửa là bê cái, kêu bán mãi chẳng ai mua.

Lãng phí tiền tỉ

Tỉnh Trà Vinh đầu tư hơn 1 tỉ đồng xây dựng trạm trung chuyển sữa tại thị trấn Đa Lộc, huyện Châu Thành nhưng không hoạt động. Ông Nguyễn Văn Đầy, nguyên phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Trà Vinh, người chịu trách nhiệm thực hiện dự án, cho biết: chủ trương ban đầu là nuôi thử nghiệm, khi sản lượng sữa tăng cao, không có nơi tiêu thụ, tỉnh mới lập dự án xây dựng trạm trung chuyển và điểm thu mua sữa. Nhưng khi trạm trung chuyển đi vào hoạt động thì đàn bò sữa ở Trà Vinh đã giảm mạnh. Để trạm hoạt động có hiệu quả cần phải có nguồn nguyên liệu sữa 2.000 lít/ngày, nhưng hiện chỉ có 400-500 lít/ngày. Các hộ nuôi lại phân tán, số lượng ít nên không đủ chi phí vận chuyển sữa.

Bò sữa vào… lò mổ

Cuối tháng 7-2006 vừa qua, sau một thời gian cầm cự, một Việt kiều có trang trại bò sữa hơn 100 con tại Long An đành phải bán tống bán tháo toàn bộ số bò sữa. Ông Lê Văn Diệp - chủ trang trại bò sữa 23 con tại Hậu Nghĩa, Đức Hòa, Long An - khẳng định những trường hợp người chăn nuôi "bỏ của chạy lấy người" như trên là chuyện thường ngày tại địa phương này, diễn ra từ hai năm trước. Nhiều hộ mua bò vào thời điểm sốt giá, con giống lên tới 20-27 triệu đồng/con, thời gian qua đành phải bán tống bán tháo với giá rẻ vì không thể chịu đựng mãi tình cảnh phải đi làm kiếm tiền về nuôi... bò sữa! Ngay tại TP.HCM, từ cuối năm 2004, hàng loạt hộ nuôi bò sữa đã buộc phải bán tháo đàn bò sữa trước khi quá muộn. Ông Ba Mạnh, một người có thâm niên 15 năm nuôi bò sữa tại Củ Chi, TP.HCM, dù chưa từng có ý nghĩ sẽ bán đàn bò sữa ngay cả thời điểm giá bò lên cơn sốt, nhưng cuối cùng cũng buộc phải bán 18 con bò sữa với giá rẻ mạt.

Một cán bộ Sở NN&PTNT Đồng Tháp cho biết gần 1,7 tỉ đồng vốn cho các hộ chăn nuôi vay đối ứng để mua bò sữa đến nay vẫn chưa thu hồi được. Không riêng gì Đồng Tháp, các địa phương tại khu vực ĐBSCL cũng trong cảnh tương tự. Trong vòng hơn một năm qua, số lượng bò sữa tại An Giang từ 438 con giảm còn... 76 con; Trà Vinh hiện chỉ còn khoảng 45 con bò sữa so với số lượng 232 con cách nay sáu tháng...

Số bò sữa bị “thanh lý” được đưa đi đâu? Một chuyên gia ngành bò sữa cho biết hầu hết đều được bán để đưa vào... lò mổ. Theo ông Nguyễn Văn Học, dù phải bán 20 con bò giống HF cho lò mổ nhưng đó là lối ra mà người nuôi bò sữa phải chấp nhận vì không có lựa chọn nào khác. Giá bán bò làm thịt chỉ bằng 20% giá mua con giống, lỗ 15-16 triệu đồng/con.

Ông Nguyễn Đăng Vang - cục trưởng Cục Chăn nuôi - thừa nhận tình trạng này và cho biết tốc độ giảm đàn bò sữa tại khu vực phía Bắc còn nhanh hơn, có địa phương giảm hơn 50%. Ngay cả các địa phương có truyền thống chăn nuôi bò sữa tại phía Bắc như Hà Nội, Hà Tây, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc và Hà Nam, số lượng bò sữa cũng đã giảm đến 25%. “Nếu tình trạng này cứ tiếp diễn, chỉ sau một năm nữa thôi, số lượng đàn bò sữa sẽ không còn bao nhiêu và chúng ta cũng không hi vọng gì về nguồn sữa tươi tự sản xuất cung cấp cho nhu cầu tiêu dùng...” - ông Vang lo lắng nói. Với thực trạng này, chương trình phát triển bò sữa đang đi vào giai đoạn kết thúc sớm hơn dự kiến...!

VĨNH TRÀ - HẢI ĐĂNG

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119