Chương trình "Cánh đồng 50 triệu đồng/ha và hộ thu nhập 50 triệu đồng" do Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hội Nông dân Việt Nam phát động, sau 2 năm triển khai, đã thể hiện sinh động ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu đánh giá cao tính hiệu quả của chương trình, đã giúp nông dân khấm khá nhờ những mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, áp dụng khoa học kỹ thuật.

Sinh động những điển hình

Chúng tôi về ấp Vĩnh Thuận, xã Vĩnh Hanh, huyện Châu Thành (An Giang). Đây là nơi có nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả. Ở Vĩnh Hanh đã hình thành nhiều tổ sản xuất đạt giá trị kinh tế trung bình hơn 50 triệu đồng/ha nhờ nuôi lươn. Nhiều hộ dân đã giàu lên nhanh chóng nhờ nông nghiệp.

Ông Nguyễn Văn So ở tổ 9, ấp Vĩnh Thuận cho biết: "Nuôi lươn đạt giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần trồng lúa. Trước đây, với diện tích lúa, mỗi năm tôi chỉ canh tác được một mùa. Sau khi tham quan triển lãm giới thiệu các mô hình làm ăn mùa lũ do Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành tổ chức, chúng tôi nắm bắt được một số kỹ thuật nuôi lươn trong bồn, tôi cùng nhiều hộ trong xã chuyển đổi diện tích lúa sang làm bồn nuôi lươn, thu lãi gần 80 triệu đồng/năm". Đến nay, riêng trong xã Vĩnh Hanh có gần 400 hộ nuôi lươn.

Nông dân ở xã Kiến An, huyện Chợ Mới (An Giang) mạnh dạn chuyển đổi diện tích lúa sang trồng rau màu như: hành, hẹ, gừng, ngò, kiệu, cải bẹ..., mỗi năm từ 3 đến 5 vụ, đạt giá trị kinh tế sau thu hoạch gần 80 triệu đồng/ha/năm. Nhiều hộ áp dụng khoa học kỹ thuật, chăm sóc kỹ lưỡng đã đạt giá trị kinh tế cao, lãi gấp 3 đến 4 lần so với độc canh cây lúa. Trước hiệu quả kinh tế cao, xã Kiến An đã chuyển hơn 400ha đất nông nghiệp còn lại sang sản xuất đa canh, trồng trọt kết hợp chăn nuôi, thủy sản và phấn đấu đạt giá trị 100 triệu đồng/ha.

Nhiều nông dân Khơ-me ở ấp Cà Hom, xã Hàm Giang, huyện Trà Cú, Trà Vinh lại chuyển diện tích lúa kém hiệu quả sang trồng mía giống mới chất lượng cao. Đến nay, nhiều hộ đã đạt thu hoạch đạt giá trị từ 60 đến 100 triệu/ha/năm. Từ kết quả đạt được, ông Trần Sên, bí thư chi bộ ấp Cà Hom đã đứng ra thành lập "Câu lạc bộ 100 triệu" với mục đích tạo sự liên kết, trao đổi kinh nghiệm sản xuất để giữ vững giá trị đạt được và giúp các hộ dân khác đạt được 100 triệu đồng/ha.

Nông trường Cờ Đỏ, xã Thạnh Phú, huyện Thốt Nốt (TP Cần Thơ) là một trong những đơn vị đi đầu điển hình thực hiện chương trình "Cánh đồng 50 triệu”. Nông trường mạnh dạn đưa vào gieo trồng 2 giống lúa mới, đạt giá trị kinh tế cao là ST1 và VD1. Song song,nông trường còn áp dụng mô hình trồng lúa kết hợp với nuôi tôm càng xanh, cá rô trên ruộng. Nhờ đó, nhiều cánh đồng đạt giá trị thu hoạch hơn 100 triệu đồng/ha/năm. Hiện nay, nông trường đã có hơn 60ha của 25 hộ canh tác đạt tiêu chuẩn "cánh đồng trên 100 triệu".

Tính hiệu quả của chương trình

Ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), đã hình thành rõ một số xu thế chính của quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế để đạt mục tiêu 50 triệu đồng/ha. Theo báo cáo mới nhất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, toàn vùng ĐBSCL đạt mức tăng trưởng nông nghiệp bình quân 7%/năm. Cơ cấu sản xuất chuyển dịch theo hướng đa dạng hóa sản phẩm và tăng hiệu quả. ĐBSCL đã giảm 290.000ha lúa, nhưng sản lượng lúa năm 2005 vẫn tăng 14,3%, đạt 18,287 triệu tấn. Giá trị sản xuất trên 1ha đất canh tác tăng bình quân 12,2%/năm, hiệu quả thu nhập bình quân trên mỗi héc-ta đất từ 20,2 triệu đồng/ha (năm 2000) tăng lên hơn 28 triệu đồng/ha (năm 2005). Các tỉnh có quy mô diện tích đạt giá trị 50 triệu đồng/ha cao nhất là An Giang, Tiền Giang, mỗi tỉnh khoảng 55.000ha.

Tuy nhiên, những nỗ lực và thành công của các mô hình sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao vẫn chưa được đánh giá cụ thể và tìm cách nhân rộng. Nhiều nông dân vẫn sản xuất chạy theo phong trào, dẫn đến "phá vỡ" những mô hình sản xuất hiệu quả cao khi chưa kịp phát triển một cách hợp lý.

Giáo sư tiến sĩ Võ Tòng Xuân, người có kinh nghiệm về nông nghiệp vùng ĐBSCL cho chúng tôi biết:

- Những mô hình, điển hình có hiệu quả cao, đạt giá trị kinh tế trên 50 triệu đồng/ha là điều đáng mừng, thể hiện sự thay đổi về tư duy và nỗ lực làm giàu của người dân ĐBSCL. Nhưng một thực tế là các mô hình đó vẫn chưa được nhân rộng ở nhiều nơi. Vì sao? Vì "những cánh đồng 50 triệu” chưa được địa phương, ngành chức năng đánh giá hết cơ sở khoa học. Nông dân thường có tâm lý phát triển theo phong trào, dẫn đến mất cân đối cung cầu do thiếu quy hoạch, thiếu bền vững.

Ông Huỳnh Phong Tranh, Phó Ban chỉ đạo Tây Nam bộ, khi nói đến hiện trạng sản xuất nông nghiệp hiện nay ở ĐBSCL đã nhấn mạnh đến những bất cập, hạn chế việc nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp và việc thực hiện mục tiêu những cánh đồng đạt giá trị sau thu hoạch trên 50 triệu đồng. Nhất là quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi chưa bền vững. Vùng bán đảo Cà Mau và các tỉnh ven biển chuyển mạnh sang nuôi tôm, thuận lợi mấy mùa đầu nhưng giờ đây gặp nhiều khó khăn do ô nhiễm môi trường, tôm chết, nông dân nợ ngân hàng, nhiều nông dân trở nên trắng tay. Đây là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ tái nghèo ở ĐBSCL còn cao so với các vùng khác (tỷ lệ hộ nghèo toàn vùng hiện còn hơn 20%). "Cần nhân rộng những cánh đồng vàng"

Giáo sư, tiến sĩ Võ Tòng Xuân cho chúng tôi biết: "Để nhân rộng những “cánh đồng 50 triệu đồng/ha”, Nhà nước, cụ thể là các ban, ngành chức năng địa phương và Trung ương cần tính kỹ vấn đề qui hoạch, tổ chức sản xuất; qua đó quản lý được nguồn cung sát với nhu cầu của thị trường, đi sâu vào chuyên môn hóa trong sản xuất, tiêu thụ nông sản".

Theo Phó Giáo sư, tiến sĩ Bùi Chí Bửu, Viện trưởng Viện lúa ĐBSCL: ĐBSCL là vùng trọng điểm sản xuất lúa gạo của cả nước, việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, thay đổi cây trồng mới để thực hiện mục tiêu xây dựng và nhân rộng các cánh đồng 50 triệu đồng/ha phải được quy hoạch thận trọng, vì mục tiêu an toàn lương thực. Nếu thâm canh lúa thật tốt thì tổng thu nhập trên mỗi héc-ta vẫn khó đạt mục tiêu 50 triệu đồng. Do đó, cần tính đến giảm các chi phí giá thành, thuốc trừ sâu, phân đạm, chất lượng lúa gạo, ổn định thị trường lúa gạo có lợi cho nông dân. Bên cạnh đó, cần tiến hành xây dựng các mô hình lúa + cá, lúa + tôm, lúa + màu thích nghi với từng vùng, từng trình độ và năng lực đầu tư của nông dân để đa dạng hóa nguồn thu.

Ông Võ Hùng Dũng, Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Chi nhánh tại thành phố Cần Thơ, cho chúng tôi biết: "Để phát triển cánh đồng 50 triệu, nông dân phải thay đổi hẳn cách làm, chủ động đa dạng hóa cơ cấu cây trồng. Tôi nghĩ, chiến lược đưa Internet về nông thôn và các hình thức truyền thông, giáo dục khác là điều cần thiết, tạo đà cho khuyến nông phát triển, giúp nông dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, thị trường để xác định chiến lược sản xuất phù hợp, hạn chế rủi ro, nâng cao giá trị cây trồng".

Chương trình "Cánh đồng 50 triệu và hộ 50 triệu" qua hai năm triển khai đã bộc lộ nhiều ưu điểm, mở hướng cho nông dân làm giàu. Nông dân đã áp dụng, đưa vào thực tiễn nhiều mô hình sản xuất tuy nhiên vẫn còn lúng túng trong đầu tư bền vững. Ngoài những giải pháp của các nhà khoa học nêu trên, mô hình liên kết 4 nhà: "Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp" cần được áp dụng triệt để. Mỗi người trong “4 nhà” đều phải có trình độ khoa học trong lĩnh vực chuyên môn của mình để thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất.

ĐẶNG TRUNG KIÊN

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119