Bình Định: Định hướng phát triển vùng nguyên liệu mì - Hạn chế mở rộng diện tích, nâng cao năng suất, hiệu quả

Nguồn tin: Báo Bình Định, 25/09/2011
Ngày cập nhật: 27/9/2011

Gần đây, do giá mì nguyên liệu thường xuyên ở mức cao, đầu ra khá thuận lợi nên diện tích trồng mì trên địa bàn tỉnh Bình Định có chiều hướng gia tăng. Tuy nhiên, theo định hướng của ngành Nông nghiệp tỉnh, từ nay đến năm 2020, diện tích trồng mì ở tỉnh chỉ được hạn chế ở mức 10.000 ha, nhằm bảo vệ môi trường sinh thái bền vững.

Mô hình trồng mì xen đậu phụng tại xã Cát Hiệp (Phù Cát) vừa góp phần bảo vệ đất khỏi thoái hóa, vừa nâng cao hiệu quả kinh tế. Ảnh: N.H

Diện tích mì tăng mạnh

Khác với mọi năm, vụ thu hoạch mì năm nay ở tỉnh ta vừa được khởi động nhưng đã tạo được sự quan tâm đặc biệt của người dân tại nhiều địa phương do giá mì nguyên liệu đang ở mức khá cao. Trước tình hình này, trong khi người trồng mì đang rất phấn khởi thì cơ quan quản lý và chính quyền các địa phương lại lo lắng rằng người dân sẽ tăng diện tích trồng mì, cây mì sẽ phá vỡ quy hoạch, dẫn đến đất đai ngày càng thoái hóa, bạc màu; cây mì sẽ xâm lấn diện tích rừng phòng hộ…

Theo Công ty cổ phần Chế biến tinh bột mì xuất khẩu Bình Định, hiện giá mì nguyên liệu đang được nhà máy thu mua ở mức 1,5 triệu đồng/tấn (mì có hàm lượng tinh bột 25%). Đây được xem là mức giá khá cao do nhu cầu mì nguyên liệu cần cho các nhà máy chế biến tăng, trong khi các vùng nguyên liệu mì trên địa bàn tỉnh ta và các tỉnh khu vực miền Trung - Tây Nguyên chưa vào vụ thu hoạch rộ. Đồng thời, do thị trường xuất khẩu tinh bột mì đang thuận lợi, nên giá mì nguyên liệu tăng khá cao so với mọi năm. Hiện tinh bột mì đang được Công ty xuất khẩu đến các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc khá thuận lợi.

Để đảm bảo nguyên liệu cho nhà máy hoạt động ổn định, thời gian qua, ngoài việc thu mua mì nguyên liệu trong tỉnh, Nhà máy Chế biến tinh bột mì của tỉnh đã mở rộng địa bàn thu mua đến các tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Phú Yên… với sản lượng hàng trăm tấn/ngày. Hiện nay, đơn vị đã đầu tư xây dựng vùng nguyên liệu mì với diện tích 4.400 ha tại các huyện Phù Mỹ, Phù Cát, Tây Sơn; đồng thời, triển khai các biện pháp canh tác rải vụ để đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất của nhà máy.

Theo Sở NN-PTNT, thời gian gần đây, diện tích mì trên địa bàn tỉnh có chiều hướng tăng mạnh. Cụ thể, năm 2005, diện tích mì toàn tỉnh đạt 12.000 ha; đến năm 2007 tăng lên 13.161 ha; qua năm 2008 tăng lên 13.943 ha; năm 2009 là 14.032 ha; năm 2010 là 13.342 ha. Các giống mì được trồng phổ biến hiện nay gồm các giống cao sản như: KM60, KM94, KM 98-2, KM 98-5, KM 140-2, KM 146, KM 163, SM 37026, SM 937-26…; tập trung nhiều ở các huyện Vân Canh, Phù Cát, Phù Mỹ, Vĩnh Thạnh, An Lão… Năng suất mì bình quân đạt từ 25 - 30 tấn củ tươi/ha, cá biệt có nơi đạt 35 - 40 tấn/ha.

Hạn chế mở rộng diện tích mì

Giá mì nguyên liệu tăng đã làm người trồng mì rất phấn khởi, mở rộng diện tích mì. Tuy nhiên, đối với cơ quan quản lý và chính quyền các địa phương, bên cạnh niềm vui cùng với nông dân, còn có nỗi lo cây mì “tấn công” vào đất rừng và đất sản xuất các loại cây trồng cạn khác, phá vỡ quy hoạch sản xuất trồng trọt ở địa phương. Mới đây, Sở NN-PTNT đã tổ chức Hội thảo đánh giá hiệu quả mô hình trồng mì xen đậu phụng trên đất xám và định hướng phát triển mì thâm canh bền vững thời gian đến trên địa bàn tỉnh.

Theo quy hoạch của ngành Nông nghiệp tỉnh, chỉ phát triển diện tích mì trên địa bàn tỉnh ổn định ở mức 10.000 ha. Trong đó, quy hoạch vùng trồng mì nguyên liệu thâm canh có diện tích ổn định 4.400 ha, chiếm 44% diện tích mì toàn tỉnh phục vụ nguyên liệu cho Nhà máy Chế biến tinh bột mì của tỉnh. Vùng nguyên liệu tập trung thâm canh được xây dựng trên địa bàn 21 xã thuộc ba huyện Phù Mỹ, Phù Cát và Tây Sơn, năng suất mì đạt bình quân từ 35 - 40 tấn/ha. Giảm diện tích trồng mì trên đất nương rẫy, đất có độ dốc trên 150 để trồng rừng, bảo vệ môi trường; tăng cường sử dụng các giống mì cao sản, tập trung đầu tư thâm canh, tăng năng suất, sản lượng mì, bảo đảm nguyên liệu ổn định cho Nhà máy Chế biến tinh bột mì của tỉnh.

Theo ông Hồ Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT: Cây mì phát triển mạnh dễ dẫn đến nguy cơ làm cho các khu rừng trên địa bàn tỉnh bị tàn phá để trồng mì. Ngoài ra, việc phát triển ồ ạt cây mì sẽ dẫn đến nguy cơ đất sản xuất bị thoái hóa vì cây mì hút chất dinh dưỡng của đất rất mạnh. Thường những diện tích đất đã trồng mì thì khó có thể phát triển các loại cây trồng khác được vì đất sản xuất đó gần như đã bị thoái hóa.

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp cũng lên tiếng cảnh báo về tình hình phát triển nóng vùng nguyên liệu mì sẽ là nguyên nhân làm sa mạc hóa đất sản xuất. Để hạn chế tình trạng phát triển diện tích mì một cách ồ ạt, ngành Nông nghiệp tỉnh đã chỉ đạo các địa phương hướng dẫn nông dân thực hiện đúng quy hoạch đất sản xuất các loại cây trồng đã được tỉnh phê duyệt; đồng thời, phát triển các mô hình trồng mì xen các loại cây trồng cạn khác như đậu phụng, mè, đậu nành… nhằm cải tạo đất, tăng thêm hiệu quả kinh tế. Ngoài ra, cần chuyển đổi các diện tích đất trồng mì trên nương rẫy, đất có độ dốc trên 150 sang trồng các loại cây ăn quả, cây công nghiệp, hoặc trồng rừng, nhằm tăng hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường…

Nguyễn Hân