Dự án xây dựng và tăng cường hệ thống thông tin thị trường nông nghiệp: Mở ra nhiều triển vọng cho nông sản Việt Nam

Nguồn tin: QĐND, 17/8/2006
Ngày cập nhật: 18/8/2006

Sau 20 năm đổi mới, nông nghiệp Việt Nam đã chuyển từ tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa đa dạng và một số nông sản đã có vị trí trên thị trường quốc tế. Những thông tin biến động của thị trường thế giới sẽ có tác động tích cực hoặc tiêu cực đến sự phát triển bền vững của nước ta, tác động trực tiếp đến người nông dân.

Trong khi đó, nông dân ta chưa chủ động tìm kiếm thông tin và cơ hội mua bán, trao đổi nên phải đối mặt với nhiều rủi ro và không ít thất bại. Tình trạng trồng-chặt-phá cây mía, cà phê, tiêu, điều trong thời gian qua là một ví dụ. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, một trong những nguyên nhân cơ bản là thiếu thông tin và phân tích, dự báo thị trường tốt.

Vì vậy, một trong những nhiệm vụ cấp bách mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đặt ra là làm thế nào xây dựng được một hệ thống thông tin thị trường nông nghiệp giúp nông dân sản xuất theo yêu cầu thị trường, bảo đảm thu nhập cho nông dân. Đây cũng là cơ sở để người nông dân, nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp gắn hoạt động sản xuất với hoạt động thị trường đưa ra những hoạch định đúng đắn cho tương lai.

Đơn vị trực thuộc được Bộ NN&PTNT giao thực hiện nhiệm vụ là Trung tâm Tin học và thống kê. Với tổng kinh phí 37 tỉ đồng trích từ nguồn vốn vay 90 triệu USD của Ngân hàng phát triển châu Á thuộc Chương trình phát triển ngành nông nghiệp, dự án bước đầu sẽ thực hiện tại 20 tỉnh và 100 huyện (mỗi tỉnh lấy 5 huyện) theo quyết định số 1708 QĐ/BNN-KH ngày 13-7-2005 của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT nhằm “Tăng cường công tác thông tin khuyến nông và thị trường ở 20 tỉnh và 100 huyện”.

Thông tin được chuyển tải từ máy chủ tại Trung tâm tin học của Bộ NN&PTNT tới các máy chủ nhỏ tại các phòng, trung tâm, chi cục chuyên trách thuộc Sở NN&PTNT của 20 tỉnh, thành phố và tiếp tục đến các máy trạm tại các huyện nhằm tạo nên một hệ thống thông tin đầy đủ từ địa phương, trong nước đến quốc tế. Nhiệm vụ của hệ thống là thu thập thông tin giá cả nông sản, vật tư, con giống, cây giống tại địa phương, trong nước cũng như quốc tế để các chuyên gia phân tích, đưa ra nhận xét đánh giá để trước hết là giúp người sản xuất biết nên đầu tư sản xuất vào đâu, mức độ nào, bán ở đâu và bán như thế nào.

Quá trình thu thập thông tin bắt đầu từ các cộng tác viên tại các địa điểm đã được lựa chọn thu thập thông tin giá cả hàng hóa theo biểu mẫu. Sau đó chuyển biểu mẫu ghi chép đến cán bộ kiêm nhiệm công tác thông tin tại thị trường cấp huyện.

Cán bộ kiêm nhiệm này sẽ sử dụng công cụ truyền nhận thông tin như Internet, fax, điện thoại mà ưu tiên số 1 là Internet để gửi thông tin lên cấp tỉnh. Bộ phận triển khai cấp tỉnh sẽ tổng hợp thông tin theo chương trình và biểu mẫu đã thống nhất để kết xuất thành báo cáo và truyền cho bộ phận triển khai cấp trung ương.

Quá trình truyền thông tin sẽ được thống nhất trong toàn hệ thống. Tùy theo địa điểm của mặt hàng, thị trường mà hệ thống có thể tự động chia sẻ thông tin với các địa phương khác có nhu cầu sử dụng thông tin thị trường của các địa phương mình quan tâm.

Ví dụ bộ phận triển khai cấp tỉnh của Hà Tây hoàn thành báo cáo gửi lên Trung ương thì ngay sau đó, bộ phận tại thành phố Hồ Chí Minh có thể sử dụng thông tin này trên hệ thống để phục vụ cho nội dung bản tin hằng ngày của mình. Thông tin thu thập được sẽ được nhập vào cơ sở dữ liệu quản lý thông tin của hệ thống, trở thành tư liệu giúp các đơn vị nghiên cứu chính sách, hoạch định chiến lược khai thác, phục vụ nhiệm vụ giúp lãnh đạo cơ quan nhà nước trong định hướng chiến lược, chính sách.

Đồng thời, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương cũng như trung ương, các thông tin đó sẽ được phổ biến đến người nông dân cũng như các cá nhân quan tâm.

Dự kiến khoảng cuối tháng 8 năm nay, dự án sẽ được triển khai. Đến tháng 10 hệ thống sẽ lưu thông và có thể cung cấp thông tin thị trường. Sau 2 năm tổng kết, nếu đạt kết quả tốt sẽ tiếp tục triển khai tại 44 tỉnh còn lại trên toàn quốc.

Dự án thành công không chỉ cung cấp thông tin, bảo đảm quyền lợi cho người trực tiếp sản xuất là bà con nông dân trong việc trồng gì, ở đâu, bán như thế nào, bán cho ai, từ đó giúp ổn định thị trường, nâng cao thu nhập, hạn chế các rủi ro… mà còn giúp người tiêu dùng, cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan liên quan, các doanh nghiệp, thương nhân có định hướng chính xác cho mình, qua đó nâng cao được sức cạnh tranh và bán ra của hàng hóa nông sản Việt Nam trong quá trình hội nhập hiện nay.

KIM DUNG