Khánh Hoà: Đầu tư trồng mía có tưới nước - Cần có cơ chế hỗ trợ cho nông dân

Nguồn tin: Báo Khánh Hoà, 16/05/2011
Ngày cập nhật: 17/5/2011

Hiện nay, cây mía đường ở nước ta phần lớn vẫn dựa vào “nước trời” là chính, do đó, năng suất và sản lượng còn hạn chế mặc dù đã có những đột phá mới về giống. Một số người trồng mía (NTM) đã biết tận dụng các nguồn nước, nhất là khu vực đồi núi để bơm tưới, chống hạn cho cây mía. Đã đến lúc, Nhà nước và doanh nghiệp (DN) ngành mía cần có chính sách khuyến khích NTM đầu tư phát triển diện tích mía được tưới tiêu.

Những ngày này, khi niên vụ mía đường kết thúc cũng là lúc NTM quay sang chăm sóc những diện tích mía non. Về xã Ninh Tân (thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa) thời gian này, trên những vùng trồng mía đã thấy cảnh NTM hối hả bơm nước chống hạn cho cây mía. Ông Lương Ngọc Giang (thôn Bắc, Ninh Tân) đang kéo đường ống dài cả cây số lên ngọn đồi dốc tưới đám mía mới giâm hom. Ông Giang cho biết, đây là năm đầu tiên gia đình đầu tư đường ống từ suối lên để tưới cho diện tích mía gần 6.000 m2 thuộc vùng rẫy tuyến 2600. Do nắng nóng kéo dài nhiều ngày qua, mầm mía mới không lên nổi nên phải tưới gấp để mía khỏi chết. Theo ông, tuy có vất vả chống hạn nhưng rẫy mía của mình còn có cơ hội tưới hơn nhiều nơi không có nguồn nước chống hạn.

Trong số 20 ha đất trồng mía của ông Châu Anh Quang (thôn Bắc, Ninh Tân) thì đã có 5 ha được tưới nhờ bơm nước từ con suối dưới chân núi. Theo ông Quang, nhờ có nước mà diện tích này năng suất hơn hẳn. Nếu bình thường, năng suất bình quân 50 tấn/ha thì diện tích được tưới tiêu đạt đến 70 tấn/ha. Tuy nhiên, ông Quang cho rằng, việc bơm tưới cho mía hiện nay vẫn còn xa xỉ. Thứ nhất, mía là cây trồng có thể chịu hạn, chỉ can thiệp vào những thời điểm nắng gắt kéo dài hay lúc mía mới trồng. Thứ hai, đầu tư tưới nước cho cây mía đòi hỏi kinh phí khá cao, vượt tiềm lực tài chính của nhiều nông dân. Hiện nay, loại đường ống dẻo (đường kính 10 cm) có giá 46.000 đồng/m, kéo ống càng xa càng tốn kém, chưa kể phải có máy nổ công suất lớn từ D12 trở lên mới đẩy nổi nước lên đồi cao; trong khi đó, giá mía lên xuống thất thường, không ổn định, việc đầu tư sẽ khó khả thi.

Theo Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, gần đây, cây mía được xác định là cây chủ lực trên địa bàn tỉnh; đã có nhiều tiến bộ trong việc phát triển vùng nguyên liệu, giống, thâm canh, từng bước phù hợp với yêu cầu chế biến đường công nghiệp của tỉnh. Tuy nhiên, năng suất mía của tỉnh còn ở mức thấp, 42 - 47 tấn/ha, nguyên nhân chính là do thiếu nước nên nông dân không thể chủ động thời vụ, đầu tư thâm canh, nâng cao năng suất. Diện tích trồng giống mới chưa phổ biến, không được tưới bổ sung, chưa có điều kiện thâm canh nên chưa phát huy ưu thế về năng suất, chất lượng. Đất trồng mía còn manh mún, chậm chuyển đổi. Cơ sở hạ tầng vùng nguyên liệu chưa được đầu tư bài bản, hệ thống thủy lợi, giao thông còn nhiều khó khăn. Năng lực các công trình thủy lợi của tỉnh chưa phục vụ được cho vùng mía (trừ Dự án Phát triển vùng nguyên liệu mía Diên Đồng, Diên Xuân, huyện Diên Khánh mới đưa vào sử dụng). Bên cạnh đó, các DN chế biến đường chưa triển khai mạnh các dự án đầu tư vào vùng nguyên liệu, xây dựng vùng thâm canh nên năng suất mía chậm được cải thiện.

Theo người kinh doanh mía đường, nếu năng suất tăng thêm 20 tấn/ha (bình quân 1 tấn mía bán 1 triệu đồng) thì doanh thu tăng thêm gần 20 triệu đồng/ha. Với diện tích mía ngày càng mở rộng, Khánh Hòa hiện có gần 800.000 ha thì doanh thu tăng thêm cho NTM trong tỉnh khoảng 16.000 tỷ đồng, một con số có ý nghĩa rất lớn về hiệu quả kinh tế, đặc biệt với lao động nông thôn. Theo nhiều chuyên gia nông nghiệp, năng suất mía tăng 20 tấn/ha không phải là điều gì cao siêu, nhiều vùng thâm canh mía trong nước đã đạt mức 100 - 120 tấn/ha.

Cùng với giải pháp về giống, phân bón, giải pháp tưới nước cho ruộng mía là giải pháp quan trọng để đẩy nhanh năng suất, sản lượng mía trong tỉnh. Khi các nhà máy đường đang đầu tư công nghệ, nâng cao năng suất chế biến thì đòi hỏi vùng nguyên liệu cũng có bước phát triển tương ứng. Việc đầu tư nước tưới cho các vùng nguyên liệu cần có chính sách, cơ chế phù hợp. Trước mắt, cần khuyến khích các loại hình hỗ trợ vốn giúp nông dân chuyển sang chế độ canh tác cây mía có tưới nước, Nhà nước và DN ngành mía cần quan tâm đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi, giao thông nội vùng để thúc đẩy việc sử dụng nước tưới cho cây mía. Có như vậy, Khánh Hòa mới có cơ hội “vực dậy” năng suất, sản lượng cây mía.

H.A