Bắc Giang: Diện tích rau chế biến giảm mạnh - Vì sao?

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 20/04/2011
Ngày cập nhật: 21/4/2011

Nông dân thôn Chợ, xã Cao Xá (Tân Yên - Bắc Giang) chăm sóc dưa chuột bao tử.

Những năm trước, rau chế biến xuất khẩu được nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh Bắc Giang mở rộng diện tích bởi đây là loại cây trồng hàng hoá chủ lực mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, hai vụ gần đây diện tích trồng rau chế biến (chủ yếu là dưa chuột bao tử) liên tục giảm mạnh.

Mặc dù ngành chức năng đã giao kế hoạch trồng rau chế biến sớm cho các huyện, tổ chức chuyển giao kỹ thuật trồng và chăm sóc cho nông dân và UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ trồng rau chế biến nhưng diện tích cây trồng này ở vụ đông năm trước và vụ xuân năm nay đều giảm mạnh. Theo Phòng Trồng trọt (Sở Nông nghiệp và PTNT), vụ đông năm ngoái toàn tỉnh chỉ trồng được khoảng 300 ha rau chế biến, chưa đạt 50% kế hoạch, giảm một nửa so với cùng kỳ năm 2009. Vụ xuân năm nay, toàn tỉnh có kế hoạch sản xuất 600 ha rau chế biến xuất khẩu nhưng thời điểm này, thời vụ đã kết thúc nông dân mới trồng được 295 ha, chưa đạt một nửa kế hoạch. Cụ thể, huyện Lạng Giang chỉ trồng được 29 ha dưa chuột bao tử, giảm khoảng 60 ha so với vụ xuân năm trước; huyện Tân Yên trồng được 130 ha, giảm hơn 100 ha so với kế hoạch; huyện Việt Yên trồng được 9 ha, giảm 21 ha so với kế hoạch…

Theo ông Vũ Đình Phượng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, diện tích rau chế biến giảm mạnh ở vụ xuân là do giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật liên tục tăng trong khi đó giá thu mua sản phẩm của các công ty so với năm ngoái tăng không tương ứng với chi phí sản xuất (giá thu mua sản phẩm bình quân khoảng 4.500 đồng/kg). Bên cạnh đó, do vụ xuân năm trước một số công ty thu mua rau chế biến không thanh toán hết tiền ngay sau một tháng kết thúc thời vụ như hợp đồng đã ký với nông dân nên vụ này nhiều hộ lo ngại trồng dưa không thu được tiền. Ví như tại huyện Tân Yên, vụ xuân năm 2010 doanh nghiệp thu mua rau chế biến nợ đọng của nông dân hơn 1 tỷ đồng nhưng đến đầu tháng 1-2011 vẫn chưa thanh toán xong. Diện tích rau chế biến giảm mạnh còn vì nhiều lao động chuyển sang làm công nhân cho các nhà máy trong khu công nghiệp. Không chỉ vậy, ở những vụ sản xuất trước, mối liên kết "4 nhà" chưa được thực hiện chặt chẽ, khi sản phẩm rau chế biến dư thừa, một số công ty không thu mua sản phẩm theo giá đã ký hợp đồng khiến cho nhiều hộ dân trở lại cấy lúa. Ông Phan Văn Tiến, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu GOC (Lạng Giang) cho biết: "Vụ xuân năm ngoái, Công ty ký hợp đồng với nông dân huyện Lạng Giang sản xuất được 50 ha dưa chuột bao tử, không nợ đọng tiền dân sau khi thu mua sản phẩm nhưng năm nay cũng chỉ hợp đồng sản xuất được 25 ha. Theo kế hoạch, đơn vị thiếu 1/3 nguyên liệu để phục vụ chế biến xuất khẩu”.

Rau chế biến xuất khẩu là một trong 4 loại cây trồng được đưa vào Chương trình phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 - 2015. Mới đây, UBND tỉnh đã quy hoạch vùng sản xuất rau an toàn và rau chế biến đến năm 2020 với diện tích rau chế biến gần 2.900 ha nhằm mục tiêu từng bước đưa sản xuất rau tại các vùng quy hoạch trở thành một nghề có thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp, đáp ứng 100% nhu cầu về công suất tiêu thụ của các nhà máy chế biến trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, trong bối cảnh diện tích rau chế biến giảm mạnh như hiện nay thì để thực hiện được mục tiêu này cần sớm khắc phục những hạn chế trong sản xuất, tránh tình trạng quy hoạch nhưng không thực hiện được. Chính quyền các cấp cũng như ngành chức năng cần đánh giá đúng thực trạng sản xuất rau chế biến từ đó có giải pháp đồng bộ như: tăng cường tuyên truyền, vận động, hỗ trợ nông dân tham gia sản xuất, đồng thời tập trung chuyển giao kỹ thuật trồng rau chế biến theo tiêu chuẩn VietGAP. Các công ty chế biến tiếp tục cung ứng trước giống cho nông dân, chủ động tìm kiếm thị trường, điều chỉnh giá thu mua sản phẩm tương ứng với chi phí sản xuất, không để xảy ra tình trạng nợ đọng như năm trước. Các hộ dân chú trọng áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp.

HẢI MINH