Phú Yên: Nhiều bất cập trong thu hoạch mía

Nguồn tin: Báo Phú Yên, 02/03/2011
Ngày cập nhật: 3/3/2011

Đang là thời điểm mía chín rộ, giá mía nguyên liệu cao nên nông dân Phú Yên tranh thủ thu hoạch sớm, trong khi các nhà máy đường không thể tiêu thụ hết, khiến một lượng lớn mía bị tồn đọng phải phơi nắng tại ruộng, gây thiệt hại cho người trồng mía...

Nhà máy Đường Tuy Hòa đã hoạt động trở lại, tiêu thụ mía cho nông dân. – Ảnh: N.CHUNG

NÔNG DÂN CHỊU THIỆT VÌ MÍA PHƠI NẮNG

Hiện đang là thời điểm chính vụ thu hoạch mía niên vụ 2010 - 2011, người trồng mía Phú Yên có tâm lý tranh thủ thu hoạch sớm, bởi giá mía nguyên liệu ở mức cao. Ngoài ra, một nguyên nhân khác buộc người trồng mía phải ồ ạt thu hoạch mía là ruộng trước thu hoạch thì ruộng sau cũng phải thu hoạch theo, vì nếu ruộng mía sau thu hoạch chậm hơn một tuần thì chủ ruộng mía thu hoạch trước không cho chở mía qua ruộng mình do đã bón phân, chăm sóc mía cho niên vụ mới. Ông Trần Dũng ở thôn Đồng Phú, xã Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh), cho biết: “Đây là thời điểm thích hợp để thu hoạch mía, bởi mía đã chín, chữ đường cũng đạt yêu cầu nên chúng tôi tranh thủ thu hoạch để trồng và chăm sóc vụ mía mới. Thời gian trước tháng 4 thường có những cơn mưa, nếu mía tơ được làm cỏ, bón phân, gặp mưa thì bằng công chăm sóc cả tháng… Gia đình tôi trồng trên 1 ha mía, nhưng cả tuần nay nhà máy chưa thể xếp lịch đốn mía được…”.

Vùng nguyên liệu mía huyện Sông Hinh được tỉnh phân cho Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa. Hiện lượng mía tồn do nông dân đốn không theo kế hoạch, cộng với nhà máy bị sự cố khiến nhiều ruộng mía của nông dân đã thu hoạch đành phơi nắng vì không có xe vận chuyển. Ông Trần Kỳ Minh ở thôn Tuy Bình, xã Đức Bình Tây cho biết: Gia đình trồng trên 2 ha mía, sau 6 ngày thu hoạch mía mới được vận chuyển đến Nhà máy đường Tuy Hòa. Vì bị phơi nắng nên trọng lượng mất đi 15 - 20%... Ông Phạm Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Tây, cho biết: “Xã có khoảng 400 ha mía, đến nay đã thu hoạch trên 35% diện tích. Trong đợt vừa qua, địa phương có khoảng 200 tấn mía bị “phơi nắng” từ 7 - 10 ngày vì không có xe chở, tập trung ở buôn Quang Dù và thôn Tuy Bình. Tuy nhiên, đến ngày 26/2 số mía trên đã được Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa điều động xe vận chuyển hết về nhà máy”.

Không chỉ mía của nông dân huyện Sông Hinh bị phơi nắng, mà nhiều diện tích mía ở hai huyện Sơn Hòa và Đồng Xuân cũng chung cảnh ngộ. Hiện đang vào thời điểm mía chín rộ, dọc quốc lộ 25 và các tuyến ĐT644; ĐT648 về các xã của huyện Sơn Hòa, mía chất ngổn ngang hai bên đường chờ xe chở, trong khi đó không ít chân ruộng, nông dân đang gấp rút thu hoạch mía với mong muốn giữ được năng suất và sớm được vận chuyển về nhà máy. Ông Nguyễn Trọng Thành ở xã Sơn Hà (huyện Sơn Hòa) than phiền: “Tôi trồng 5 ha mía, được Nhà máy Đường KCP cấp phiếu đốn từ ngày 24/1, nhưng mới chở được ba xe thì có lệnh dừng. Hiện còn khoảng 150 tấn mía chưa thu hoạch đang phơi nắng tại ruộng, phải đến 5 ngày sau mới có lệnh thu hoạch tiếp. Nắng nóng, mía già, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất nhưng không biết kêu ai”. Tương tự, ông La Lan Bổn, ở xã Xuân Phước (huyện Đồng Xuân) cũng thông báo dừng thu hoạch mía từ Nhà máy đường mà không rõ nguyên nhân. “1,2 ha của gia đình tôi chỉ mới chở được ba xe, với khoảng 30 tấn về nhà máy, còn hai xe mía phải nằm chờ không biết đến bao giờ. Vận chuyển mía khó khăn, vụ này gia đình dự định chuyển sang trồng sắn”.

Theo Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa, chiều ngày 21/2 tua-bin phát điện của nhà máy bị hỏng khiến toàn bộ Nhà máy đường Tuy Hòa ngừng hoạt động. Công ty tạm dừng thu mua và vận chuyển mía nguyên liệu về nhà máy. Theo UBND huyện Sông Hinh, sự cố này khiến gần 3.000 tấn mía ở các xã: Ea Ly, Đức Bình Tây, Đức Bình Đông và thị trấn Hai Riêng của huyện Sông Hinh đã thu hoạch phải phơi nắng… Ông Lê Tấn Đàm, Phó giám đốc Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa, cho biết: “Đơn vị phải đưa tua-bin phát điện vào TP Hồ Chí Minh sửa chữa và mất khoảng 15 ngày mới hoàn thành nên công ty quyết định kéo điện lưới quốc gia về vận hành nhà máy. Đến 2g sáng ngày 23/2, Nhà máy đường Tuy Hòa đã vận hành trở lại, lịch đốn mía tiếp tục được triển khai về các địa phương, công tác thu mua, vận chuyển và nhập mía nguyên liệu về nhà máy trở lại bình thường. Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa sẽ tính toán sản lượng mía đã đốn trong kế hoạch để có giải pháp hỗ trợ người trồng mía phù hợp…”.

NHÀ XE CŨNG KÊU KHÓ

Niên vụ 2010 - 2011, huyện Sơn Hòa có trên 8.300 ha mía, tập trung ở các xã: Sơn Nguyên, Suối Bạc, Sơn Hà, Sơn Phước, Sơn Hội, thị trấn Củng Sơn… Cũng như người trồng mía, các nhà xe ký hợp đồng vận chuyển mía nguyên liệu cho các nhà máy đường cũng lâm vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan” vì giá dầu tăng cao. Ông Võ Văn Thắng, người nhà một chủ xe tải ở thôn Ngân Điền, xã Sơn Hà cho biết: “Với giá cước vận chuyển như hiện nay, sau khi trừ tiền công, dầu, một ngày cũng chỉ kiếm được hơn 200.000 đồng. Nếu nhà máy không có chính sách điều chỉnh hỗ trợ giá dầu hoặc tăng giá cước vận chuyển cho phù hợp thì đành phải cho xe nghỉ chạy”. Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Năm, chủ xe 78K-5122 ở buôn Kiến Thiết, xã Ea Chà Rang than vãn: “Quãng đường từ buôn Kiến Thiết về Nhà máy Đường KCP khoảng 30 km, xe “ngốn” không dưới 20 lít dầu. Với giá dầu như hiện nay nhà xe không thể hoạt động”.

Do vận chuyển mía thu không đủ bù chi, nên nhiều nhà xe đã ký hợp đồng vận chuyển mía với các nhà máy đường đã chuyển sang vận chuyển các mặt hàng khác. Ông Lê Văn Hiển, chủ xe tải ở xã Sơn Hà, huyện Sơn Hòa cho biết: “Tôi đã hợp đồng vận chuyển mía với các nhà máy đường nhiều năm, trung bình một ngày cũng chỉ được chở một chuyến. Cả vụ mía được khoảng 30 triệu đồng, không đủ để sửa chữa xe”.

Nông dân thị trấn Hai Riêng (huyện Sông Hinh) chặt mía đã 8 ngày, đang chờ xe – Ảnh: H.NHƯ

THÁO GỠ VƯỚNG MẮC

Theo UBND huyện Sông Hinh, toàn huyện có khoảng 3.600 ha mía, cung cấp 2/3 tổng sản lượng nguyên liệu mía cho Nhà máy Đường Tuy Hòa. Niên vụ mía 2010 - 2011 đã đi qua gần nửa chặng đường, nhưng gần đây, nhiều nông dân ở huyện Sông Hinh nói riêng, cả tỉnh nói chung phàn nàn về việc xếp lịch đốn, vận chuyển mía của các tổ điều hành mía đường các xã; lái xe đòi thêm tiền khi chở mía. Ông Phạm Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Tây cho biết: Sau khi có thông tin về việc “lót tay” để được bố trí lịch đốn mía và vận chuyển, ngày 23/2, UBND xã đã chuyển tổ điều hành mía đường của xã từ buôn Quang Dù về trụ sở xã; công khai lịch đốn mía cũng như lịch vận chuyển mía tại trụ sở xã và cử cán bộ theo dõi để có hướng giải quyết kịp thời cho bà con… Ông Lê Tấn Đàm, Phó giám đốc Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa, phân tích: “Giá mía hiện ở mức 900.000 đồng/tấn tại ruộng, nếu mía sạch và đạt 11 chữ đường trở lên thì công ty mua với giá 970.000 đồng/tấn tại ruộng. Trong hợp đồng giữa công ty với người trồng mía ghi rõ: Sau khi thu hoạch mía, bà con phải vận chuyển lên đường chứ không phải bỏ tại ruộng. Tuy nhiên, lâu nay đa số bà con thu hoạch mía xong là để tại ruộng, sau đó bồi dưỡng thêm cho lái xe khoảng 100.000 đồng mỗi chuyến để đưa xe vào tận ruộng bốc mía. Việc này có sự thống nhất giữa nhà xe với bà con nông dân…

Ông Subbaiah, Tổng giám đốc Công ty TNHH KCP Việt Nam cho biết: Trước việc giá xăng, dầu tăng cao, công ty đã thông báo thay đổi giá cước vận chuyển từ cuối tháng 2. Đồng thời nhà máy cũng có thông báo hỗ trợ cước vận chuyển tạp chất cho nhà xe, việc chi trả sẽ được tính từ đầu vụ mía 2010 - 2011.

Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa cũng vừa quyết định điều chỉnh giá cước vận chuyển cho phù hợp thực tế. Ông Lê Tấn Đàm, Phó giám đốc Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa, cho biết: “Đối với nhà xe ký hợp đồng vận chuyển mía với công ty, kể từ ngày 24/2, công ty sẽ chi trả cước vận chuyển 1/2 trọng lượng tạp chất của mỗi chuyến xe. Giá thanh toán cước vận chuyển mía vụ ép 2010 - 2011 do công ty ban hành tăng thêm gần 10% so với giá cũ và có hiệu lực từ 10g ngày 24/2…”.

Được biết, ngày 24/2, UBND huyện Sông Hinh đã tổ chức cuộc họp giải quyết những vướng mắc đã xảy ra trong thời gian qua. Ông Trần Thanh Định, Phó chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, kết luận: Các xã, thị trấn tiếp tục chỉ đạo tổ điều hành mía đường xã phối hợp chặc chẽ với Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa nắm chắt kế hoạch thu mua mía thuộc vùng nguyên liệu của công ty, đồng thời kiểm tra, bám sát địa bàn để điều phối kế hoạch thu hoạch mía một cách hợp lý, thuận lợi cho nông dân. Đề nghị Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa công khai lịch thu mua mía hàng tháng, kế hoạch phân đầu xe cho từng xã để huyện, ban điều phối mía đường huyện, các xã và tổ điều hành mía đường xã biết; chỉ đạo cán bộ phụ trách địa bàn phối hợp chặt chẽ với tổ điều hành mía đường các xã, thị trấn trong quá trình điều phối kế hoạch thu mua mía và điều xe; phối hợp với Phòng NN-PTNT huyện khảo sát và lập kế hoạch mở rộng vùng nguyên liệu mía trên địa bàn huyện; rà soát và có chính sách hỗ trợ các hộ đốn mía bị khô héo trong thời gian tua-bin phát điện của nhà máy bị hỏng.

N.CHUNG - S.NAM - T.HƯƠNG