Khánh Hoà: Buồn, vui mùa kiệu Tết

Nguồn tin: Báo Khánh Hoà, 19/01/2011
Ngày cập nhật: 20/1/2011

Chỉ còn nửa tháng nữa là đến Tết Tân Mão 2011 nhưng ở Khánh Hoà, tại nhiều ruộng kiệu vẫn chưa thấy bóng dáng thương lái khiến người trồng kiệu (NTK) thẫn thờ, sốt ruột… Lũ lụt liên tiếp cộng với sâu bệnh hoành hành khiến cây kiệu tan tác, khó phát triển là nguyên nhân chính khiến thương lái chẳng màng thu mua. Tuy nhiên, ở những nơi thoát được nước, củ kiệu to thì NTK vẫn có thể cười mãn nguyện…

Nơi rầu lòng

Anh Danh thẫn thờ nhìn ruộng kiệu chín mà không ai mua

Những ngày này, về các vùng trồng kiệu tại huyện Cam Lâm hay TP. Cam Ranh đều thấy nỗi buồn của NTK bên những ruộng kiệu Tết. Anh Đinh Văn Danh, một nông dân trồng kiệu ở Tân Sinh Tây, Cam Thành Bắc (Cam Lâm) thẫn thờ nhìn ruộng kiệu chín, cho biết, đây là vụ kiệu anh đầu tư nhiều nhất (5 ha), nhưng nửa tháng nay chẳng có thương lái nào đến hỏi mua. Anh Danh nói trong thất vọng: “Mưa lũ liên tục làm hư dàn lá, thêm sâu bệnh phá hoại làm cây kiệu “đột quỵ” luôn, nhiều chỗ không cần nhổ, cây cũng tự hủy, không thể phát triển dù có xịt nhiều loại thuốc, bón nhiều loại phân. Củ kiệu lại nhỏ, chỉ to bằng đầu đũa chẻ đôi, ai dám mua!”. Là người gắn bó với cây kiệu đã nhiều năm, năm ngoái lại thắng lớn nên năm nay, anh Danh đầu tư mở rộng thêm (Cam Thành Bắc 2 ha, Cam Hải Đông 3 ha). Chỉ riêng tiền mua thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) cho 5 ha kiệu đã lên đến hơn 100 triệu đồng. Nhưng 3 ha anh vừa bán chỉ thu được vài triệu đồng, 2 ha còn lại đến nay vẫn chưa bán được. Anh Danh nói trong xót xa: “Nếu đến 25 Tết mà vẫn không có người mua thì tôi đành phải cày lên, hủy kiệu, trồng cây khác, không thể đợi thêm được nữa…”. Tết năm ngoái, anh “trúng đậm” 200 triệu đồng từ cây kiệu, còn năm nay lại lỗ nặng, tính ra bù trừ 2 năm chẳng được gì.

Nhiều ruộng kiệu có năng suất nhưng chịu chung “số phận” không thể bán được.

Đám kiệu nhà anh Nguyễn Hữu Hoàng (Cam Thành Bắc, Cam Lâm) ở gần đó cũng trong tình trạng chín nẫu chờ thương lái! Anh Hoàng tiếc rẻ: “Thấy người ta làm được, tôi làm theo, không ngờ mang nợ. 1,4 sào kiệu, đầu tư hết vài chục triệu đồng, trong đó vay ngân hàng 20 triệu đồng cũng “chụm” hết…”. Năm ngoái giá kiệu cao, nhiều người trúng lớn, anh Hoàng “bắt chước” làm theo, đổi sắn sang kiệu, vay vốn ngân hàng với hy vọng vụ mùa bội thu, đến giờ coi như “mất trắng”. Nỗi lo trả nợ ngân hàng cứ lớn dần trong anh. Tuy chỉ đầu tư hơn 1 sào kiệu nhưng do vốn mỏng lại gặp “vận đen” nên giờ anh chẳng biết tính sao, chỉ hy vọng có ai đó đến hỏi mua, vớt vát những gì còn lại.

Thôn Tân Sinh Tây (Cam Thành Bắc) có ít hộ trồng kiệu hơn Tân Sinh Đông nhưng cũng trong tình trạng “dài cổ” đợi thương lái. Ông Phạm Diêm, Trưởng thôn than thở: “Con trai tôi vừa thu hoạch 1,5 sào kiệu nhưng chỉ bán được 4 triệu đồng, trong khi chi phí hết 15 triệu đồng… Tôi cũng đầu tư 2,5 sào nhưng không biết bán được đồng nào không? Mưa lụt làm xói lở, rửa trôi ruộng kiệu, rồi nạn sâu phá hoại liên miên làm củ kiệu không phát triển nổi, cứ chẻ ra làm hai, làm ba như củ hành, bé tí, ai dám mua. Thương lái tới, thấy kiệu như vậy cứ “hẹn lần hẹn lữa”, tình trạng này nếu cứ kéo dài đến 20 rồi 25 Tết, ai còn lòng dạ chờ bán?”. Theo ông Diêm, toàn thôn Tân Sinh Tây có 22 hộ trồng kiệu, tổng diện tích chừng 5 ha nhưng hư hại do lũ, sâu bệnh chiếm 50 - 70%. Năm ngoái kiệu Tết giá cao, ông Diêm lời được 5 triệu đồng, lúc đó giá giống cũng chỉ 17 - 18 tới 23 ngàn đồng/kg nhưng năm nay, giá giống tới 35 - 40 ngàn đồng/kg, giống, phân, thuốc, công đều cao nhưng kiệu lại không năng suất, cầm chắc là lỗ.

Về vùng trồng kiệu trọng điểm của tỉnh ở xã Cam Thành Nam (TP. Cam Ranh), tình hình cũng không khả quan hơn. Oái oăm là, do năm ngoái thấy kiệu trúng giá nên nhiều người ở Cam Thành Nam đã tìm thuê đất trồng kiệu ở Vùng 4 Hải quân (phường Cam Nghĩa). Nhưng sau khi thu hoạch, củ kiệu bị nhiễm dầu máy (trước đây là khu vực quân sự) nên thương lái chê, không mua.

Nơi phấn khởi

Kiệu Thủy Triều được giá nhờ địa hình và gió biển phù hợp.

Trong khi các vùng trồng kiệu truyền thống trong tỉnh “dở sống dở chết” bởi năng suất thấp, không có kiệu thu hoạch thì tại khu vực Thủy Triều (Cam Hải Đông, Cam Lâm), nhiều chủ kiệu phấn khởi vì kiệu Tết vừa năng suất cao, vừa được giá. Theo chân anh Diệp Thời Niên, Chủ tịch Hội Nông dân xã Cam Hải Đông (Cam Lâm), chúng tôi tìm đến vùng kiệu mới và được chứng kiến cảnh thu hoạch kiệu náo nhiệt hiếm thấy…

Thương lái không quay lưng với vùng kiệu Thủy Triều

Anh Nguyễn Tường Thuật, một nông dân ở thị trấn Cam Đức (Cam Lâm), thuê đất làm kiệu tại đây, phấn khởi nói: “Thấy năm ngoái kiệu được giá, tôi cũng vào đây thuê được 2,8 ha đất, sản lượng thu được 28 tấn. Với giá kiệu 22 - 23 ngàn đồng/kg như hiện nay thì doanh thu khoảng 600 triệu đồng, lãi ròng 250 triệu đồng”. Theo anh Thuật, lý do cây kiệu Thủy Triều phát triển tốt, được mùa là nhờ địa hình ở đây giáp biển. Với thế đất cao, nghiêng ra biển, lại thêm những ống cống nối thông ra biển nên nước lũ rút nhanh, không ảnh hưởng nhiều đến bộ rễ cây kiệu. Hơn nữa, kiệu gặp gió biển, tích tụ được lượng tinh bột cao nên củ nặng. Cũng theo anh Thuật, nạn sâu phá hoại kiệu đã xuất hiện từ nhiều năm qua nhưng vụ này chúng phát triển dữ dội hơn. Để “kéo” lại năng suất, anh Thuật phải xịt thuốc liên tục nên vẫn giữ được màu xanh của dàn lá. Loại sâu này ngành BVTV cũng đã biết và khuyến cáo nông dân chủ động xử lý. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa tìm loại thuốc đặc trị.

Đang loay hoay cân kiệu cho thương lái, anh Lê Văn Thành (Thủy Triều, Cam Hải Đông) vui vẻ cười nói: “Năm nay tuy mưa lụt liên miên, kiệu có giảm năng suất nhưng như thế này vẫn tốt”. Anh Thành đầu tư 3 ha kiệu, dự kiến năng suất đạt 17 - 18 tấn/ha, doanh thu 350 - 400 triệu/ha. Theo anh Thành, mùa kiệu năm nay “bầm giập” bởi “dính” liên tiếp 4 trận lũ. Rất may, kiệu Thủy Triều nhanh chóng thoát khỏi nạn “thủy phá” do địa hình sát biển, cộng với đất cát nên rễ kiệu không bị úng dù ngâm nước. Nhờ vậy, những diện tích kiệu trồng ở khu vực thôn Thủy Triều đều thoát nạn, dù có lúc nước ngập tới ngọn cây keo đầu làng… Tuy nhiên, diện tích kiệu qua được “đại nạn” là rất ít, chỉ chừng 15 ha, tập trung tại khu vực thôn Thủy Triều (Cam Hải Đông).

Những trận lũ liên tiếp trong năm đã phá hoại mùa màng, gây tổn thất nhiều cho cây trồng, vật nuôi, trong đó có cây kiệu. Ngay sau trận lũ lớn hồi cuối tháng 10, đầu tháng 11-2010, NTK đã “vỡ mộng” và dự báo một vụ kiệu Tết ảm đạm. Tuy nhiên, NTK vẫn nuôi hy vọng một mùa kiệu nếu không được sản lượng thì cũng được giá, nhưng nay hy vọng đã tiêu tan: kiệu hư, tụt sản lượng, không người mua. Kiệu trồng ở khu vực Vùng 4 Hải quân nhiễm dầu khiến thương lái không mua, gây thiệt thòi cho NTK. NTK năm nay sẽ có một cái Tết không an nhàn, nặng lo âu. Mùa màng thất bát, không có thu, nợ nần không trả nổi... Lúc này, NTK chỉ mong muốn được chính quyền và ngành Ngân hàng giúp giãn nợ, khoanh nợ, tiếp tục hỗ trợ vốn vay để đầu tư cây trồng khác, có điều kiện trả nợ ngân hàng.

QUANG VIÊN