Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có thế mạnh nhất nước về lúa gạo, cá tôm (nước ngọt và nước mặn) và cây ăn trái. Nhưng nhược điểm của sản xuất lại phụ thuộc nhiều vào thời tiết - thời vụ; qui trình sinh học và dịch bệnh; trình độ người sản xuất không đồng đều và đặc biệt và trong thời buổi thị trường hội nhập, quá trình sản xuất cần phải có nhiều thành phần tham gia: Nhà nước, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp cùng với nhà nông (bốn nhà) phải hát “bài đồng ca” mới thành “khúc khải hoàn”.

Ba mươi năm sau giải phóng, ba lần xảy ra dịch rầy nâu: Năm 1978 nơi nào sản xuất lúa thần nông xem như thất trắng. Đói! Năm 1991, nhờ có chương trình khuyến nông, thiệt hại ít hơn, nhưng cũng rất nặng, song nơi nào bốn nhà hợp tác tốt thì thiệt hại không đáng kể. Năm nay, dịch rầy tái lại, mật độ cũng rất ác liệt, nhưng thiệt hại không đáng kể, ấy là do nông dân đã có tiến bộ rất dài, đội ngũ cán bộ kỹ thuật đông đảo, các doanh nghiệp chẳng những cung cấp kịp thời, đầy đủ thuốc tốt mà còn có chương trình khuyến nông thường xuyên, giúp nông dân cập nhật thông tin. Tuy có thiệt hại một ít diện tích, nhưng là tỷ lệ không đáng kể so 1991. Cây lúa sau bao thăng trầm, nay hạt gạo lên ngôi liên tục đã 3, 4 năm! Đáng mừng!

Cây ăn trái ĐBSCL giống ngon không thua Thái Lan, Trung Quốc. Viện cây ăn quả Long Định và nhiều nông dân giỏi sản xuất giống rất thành công, kể cả sản xuất rải vụ (trái vụ). Song, xuất khẩu trái cây liên tục sa sút là do liên kết “Bốn nhà” chưa tốt, nhất là giữa doanh nghiệp và nhà nông cũng như sự tham gia của Nhà nước vào quá trình tổ chức sản xuất – lưu thông xem ra còn chưa đủ liều. Vì vậy XK sụt giảm, trái cây ngoại lấn sân là phải! Riêng con cá tra và tôm sú thì vai trò Nhà nước can thiệp còn quá yếu trong khâu con giống, chưa có một chiến lược và đầu tư bài bản, nên các viện, trường cùng nông dân chuyên sản xuất tôm, cá giống phải tự lực mày mò là chính nên chất lượng chưa ổn định. Quá trình tổ chức sản xuất và lưu thông chưa tốt, nên không được “khúc đồng ca”, mà khi thì nông dân, khi thì doanh nghiệp luân phiên nhau gặp khổ. Hai tháng trước nông dân nuôi cá khóc ròng, còn bây giờ doanh nghiệp phải cho công nhân nghỉ bớt hoặc sản xuất cầm chừng vì thiếu nguyên liệu. Con tôm thì thê thảm hơn cho cả hai phía nên doanh nghiệp đành… chế biến tôm Ấn Độ, Trung Quốc mới có hàng cho hợp đồng đã ký. Cảnh này, đề phòng rồi đây nhà nhà sẽ nuôi cá, tôm bất kể chất lượng, sản lượng và giá thành nhất định sẽ bị rớt giá trở lại. Thị truờng nào cũng có hạn chứ không phải vô hạn.

Đã nói hội nhập quốc tế thì việc phải nhập đường nguyên liệu, nhập tôm cá, bông sợi, gỗ, sữa v.v… để chế biến XK hoặc tiêu thụ nội địa là không tránh khỏi. Cái đáng tiếc là ta có khả năng sản xuất mà không đáp ứng được cho CN chế biến, còn cái mừng là các nhà máy của ta có tiến bộ, vì nhập nguyên liệu sản xuất mà vẫn có lãi. Nhưng về mặt điều hành của Nhà nước, nếu không có qui hoạch, kế hoạch và tổ chức sản xuất chặt chẽ, kể cả tổ chức đầu ra theo QĐ 80/TTg của Thủ tướng Chính phủ; cũng như cấp địa phương và cơ sở cứ hô hào “chuyển dịch cơ cấu kinh tế” chung chung thì rất khó. “Chuyển” mãi mà không “dịch” hoặc có khi “dịch” chệch hướng, mất đất ruộng, đe dọa an ninh lương thực.

Cái điệp khúc được mùa mất giá, được giá mất mùa, “thấy người ta ăn khoai vác mai mà chạy”; cái cảnh “kiến ăn cá, cá ăn kiến” xảy ra hà rầm giữa doanh nghiệp và nông dân – nói theo chính trị là không có đoàn kết, liên minh v.v… là những yếu tố gây nên sóng gió.

Đồng bằng mà không có đồng ca là vậy! Còn tại sao không có đồng ca là vì Bốn nhà chưa đồng lòng và không đồng hành trong việc tổ chức lại sản xuất, sản xuất không theo qui hoạch và kế hoạch thị trường. Ngay phía Nhà nước, giữa các Bộ: Nông nghiệp&PTNT, Công nghiệp, Thương mại, Kế hoạch-Đầu tư, Giao thông vận tải, Tài chính, Ngân hàng… cùng với chính quyền và các Hiệp hội 13 tỉnh, thành đồng bằng sông Cửu Long cũng phải đồng lòng, đồng hành hát khúc đồng ca thì ĐBSCL mới bớt sóng gió.

Nguyễn Minh Nhị

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119