Giống lúa lai Trung Quốc đang vống lên

Nguồn tin: Nông Nghiệp VN, 03/11/2010
Ngày cập nhật: 4/11/2010

Đến hẹn lại lên, bắt đầu từ tháng 11 các DN cung ứng giống của Việt Nam lại lục tục kéo nhau lên cửa khẩu Lào Cai hoặc Lạng Sơn, Móng Cái (Quảng Ninh) để thương thảo mua các loại giống lúa lai của Trung Quốc.

Theo dõi thị trường giống lúa mấy năm nay các DN Việt Nam đều ở thế yếu, nghĩa là không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận giá lúa do các DN của TQ đưa ra, giá lúa giống vụ xuân 2011 đang được phía đối tác thổi phồng…

Sự lệ thuộc giống lúa lai nhập khẩu từ TQ của nhiều địa phương và các DN kinh doanh giống ngày càng nhiều hơn. Những năm trước đây cửa khẩu Lào Cai là nơi nhập khẩu chính các giống lúa lai của Trung Quốc, có năm nhập đến 10.000 - 12.000 tấn. Các DN nhập khẩu giống của Việt Nam được các đơn vị SX giống của TQ mời đi tham quan, tiệc tùng, quà cáp đủ kiểu, cốt để mua giống của họ. Các DN phía TQ cũng rất thoáng, họ cho “gửi giá” thoải mái, nhờ thế mà nhiều GĐ DN phía Việt Nam giàu bốc lên nhanh chóng sau vài vụ nhập khẩu giống. Bởi giá lúa giống cao bao nhiêu thì nông dân chịu, chứ DN bán giống có phải chịu đâu?

Mấy năm nay các DN phía TQ bắt đầu tãi đầu mối bán hàng sang cửa khẩu Móng Cái, Lạng Sơn chứ không chỉ bán qua cửa khẩu Lào Cai, khiến cho các DN của Việt Nam buộc phải chạy theo họ. Vì thế lượng giống lúa lai nhập qua cửa khẩu Lào Cai giảm xuống còn 7.000 rồi 6.000 tấn/năm, năm 2010 còn khoảng 3.500 tấn, trong khi đó cửa khẩu Móng Cái và Lạng Sơn lượng giống nhập qua đó lại tăng.

Khi nông dân và DN Việt Nam đã “nghiện” các giống lúa lai của TQ, thì khi đó giá giống được đẩy lên cao vút trời, xin nêu ví dụ: Giá lúa lai vụ xuân 2008: Giống phổ biến Nhị ưu 838 giá 10 nhân dân tệ/kg; vụ xuân 2009 giá lên 12 - 13 tệ/kg, tương đương 30.000 - 35.000 đ/kg, còn một số giống độc quyền thì giá thấp nhất cũng 15 tệ/kg, tương đương 40.000 - 42.000 đ/kg; vụ xuân 2010, Nhị ưu 838 giá trung bình 15 tệ/kg, nhưng thanh toán bằng đô la 1,8 USD/kg; vụ mùa 2010 giá Nhị ưu 838 được đẩy lên 18,5 tệ/kg.

Tất cả các DN của TQ đều thống nhất giá bán cho các DN của VN như vậy. Tuỳ từng DN có mối quan hệ “hữu hảo” lâu đời thì được bớt 1 - 1,5 giá. Họ kêu khan hiếm giống với những lý do đã quá quen thuộc: Động đất, hạn hán, mưa bão… nên mất mùa, một số tổ hợp giống phía TQ đã bỏ, chỉ SX bán cho Việt Nam thôi, nên giá thành cao. Ví như Nhị ưu 838 các DN phía TQ đều nói: Nông dân TQ không trồng giống lúa này, nên các đơn vị SX giống cũng không làm, họ làm để bán cho Việt Nam thôi…

Mới đây PV đã có mặt tại Hà Khẩu tìm hiểu giá giống lúa lai. Cùng thời gian này mọi năm thì các văn phòng bán giống của TQ đã mở cửa, còn năm nay thì cửa đóng then cài, một số văn phòng có người nhưng không có phiên dịch, nên “sư bố tủng” (tôi không hiểu). Bà Nguyễn Thị Yên, GĐ Cty CP VTNN Lào Cai cho biết: Trước đây khoảng cuối tháng 9 các DN của TQ đã gọi điện cho mình nheo nhéo gạ mua hàng, hai năm nay thì không. Cuối tháng 10 tôi gọi điện cho mấy DN bán giống vào số điện thoại Việt Nam và TQ thì họ chả thèm nghe, còn người nghe thì trả lời chủng chẳng: Năm nay chưa biết thế nào đâu, tôi đang ở Tứ Xuyên nhá… nghe mà tức.

Bà Yên nói thêm: Thứ bảy vừa rồi tôi có sang làm việc với Cty Giống Tân Tân, là bạn hàng truyền thống của Lào Cai, họ trả lời thế này: Năm nay thu hoạch gặp mưa, giống bị thối nhiều, Cty chỉ có khoảng 500 tấn Nhị ưu 838, nhiều DN Việt Nam đặt hàng, nên cũng chỉ bán cho mỗi DN một ít, giá 20 tệ/kg. Các DN Afghanistan mua tại ruộng đã 19 tệ/kg rồi, không phải kiểm nghiệm như ở Việt Nam, thanh toán bằng nhân dân tệ, chứ không phải bằng đô la nhá…

Ông Nguyễn Văn Vững, nguyên là GĐ TTG Yên Bái được một DN mời làm cố vấn đi thương thảo mua bán giống cho biết: Cty Tân Tân chỉ tiếp từng DN một, họ cho biết năm nay Cty chỉ có 280 tấn Nhị ưu 838, giá 20 tệ/kg nếu không mua thì trả lời ngay để họ bán cho DN khác. Nghĩa là họ chả cần mình, giá cả là như vậy, qui đổi ra tiền Việt Nam hiện đang là 3.050 đ/tệ, thì mỗi cân giống trên 60.000 đ, đắt quá trời.

Chúng tôi liên lạc với phiên dịch của Cty Long Bình, được người này cho biết: Năm nay lượng giống XK sang Việt Nam giảm 70%, Nhị ưu 838 có khoảng 600 tấn, Nhị ưu 63 khoảng 60 tấn, Nghi Hương 305 khoảng 80 tấn. GĐ kinh doanh quốc tế đang ở Tứ Xuyên chưa về Hà Khẩu nên chưa biết giá cả thế nào… Giá giống lúa lai của TQ đang được các đối tác thổi lên ngất trời, nhất là tình hình lũ lụt miền Trung khu vực SX lúa giống lớn của Việt Nam bị thiệt hại, càng tạo cơ hội cho các DN phía TQ làm nâng giá.

THÁI SINH