Điện Biên Đông (Điện Biên): Cây gấc lai xuất khẩu

Nguồn tin: Báo Điện Biên Phủ, 01/11/2010
Ngày cập nhật: 3/11/2010

Băng gần trăm kilômét theo con đường quanh co, một bên là núi cao một bên là vực sâu, lượn vòng quanh theo những triền núi, chúng tôi tới các xã Chiềng Sơ, Mường Luân, Phì Nhừ, Điện Biên Đông (Điện Biên)... thăm mô hình trồng cây gấc lai. Nhìn những dàn gấc xanh tươi, lúc lỉu quả hứa hẹn một mùa quả bội thu, lòng chợt thấy mừng vui vì bà con nơi đây đã có được hướng đi đúng trong việc tìm và phát triển các cây trồng mũi nhọn để phát triển kinh tế.

Vạn sự khởi đầu nan

Cổ nhân có câu “Vạn sự khởi đầu nan”, khi bắt đầu một việc bao giờ cũng gặp rất nhiều khó khăn, nếu quyết tâm vượt qua những khó khăn thách thức ban đầu thì thành công là chuyện sớm chiều. Điều quan trọng, là chìa khóa của mọi thành công đó là lòng kiên trì, nhẫn lại và một chút tính toán để tránh những va vấp không đáng có.

Được biết, dự án trồng gấc lai xuất khẩu tại một số xã thuộc huyện Điện Biên Đông (Điện Biên) là do Công ty TNHH VINAGA Điện Biên làm chủ đầu tư, phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), huyện Điện Biên Đông triển khai dự án. Công ty chịu trách nhiệm cung ứng giống, vật tư và một phần phân bón cho bà con nông dân, các cán bộ Phòng NN&PTNT chịu trách nhiệm tổ chức các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm bón, phòng trừ sâu bệnh cũng như kỹ thuật thu hái và bảo quản gấc.

Sau hơn 1 năm triển khai, bằng sự cố gắng, nỗ lực hết mình từ phía lãnh đạo Công ty TNHH VINAGA Điện Biên cùng với sự quan tâm tâm chỉ sát sao của lãnh đạo, cán bộ Sở, Phòng NN&PTNT huyện, đến nay dự án đã có được những thành công nhất định. Mới đây, Công ty cùng với Ban lãnh đạo Sở NN&PTNT và Phòng NN&PTNT đã có buổi đi thăm, kiểm tra đánh giá mô hình trồng cây gấc lai tại các xã Chiềng Sơ, Phì Nhừ... nhằm rút kinh nghiệm và có hướng đi đúng trong những giai đoạn tiếp theo của dự án.

Trong chuyến đi, ông Phạm Đức Hiển, Giám đốc Sở NN&PTNT, có ý kiến chỉ đạo Công ty VINAGA và Phòng NN&PTNT huyện Điện Biên Đông cần chú trọng hơn nữa trong việc hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy trình trồng và chăn sóc cây gấc lai. Đồng thời, ông cũng nhắc nhở bà con nông dân: “Phải từ bỏ thói quen sản xuất cũ, áp dụng khoa học kỹ thuật và sản xuất... Thực hiện đúng các quy trình mà cán bộ Phòng NN&PTNT đã tập huấn...".

Kết quả ban đầu

Sau khi tìm hiểu về thổ nhưỡng tại huyện Điện Biên Đông và thấy cây gấc lai hoàn toàn phù hợp với điều kiện khí hậu, tự nhiên nơi đây. Chị Hà Thị Ngọc Yến, Giám đốc Công ty VINAGA Điện Biên đã trồng thí điểm và dự án chình thức được triển khai tại các xã Chiềng Xơ, Mường Luân... vào tháng 3/2009. Đến nay, diện tích trồng gấc lai của Công ty đã đạt khoảng 300 ha, chiếm 30% dự án. Theo quan sát, cây gấc lai phát triển tốt trên đất Điện Biên Đông, tỷ lệ cây sống và ra quả cao (trên 95% cây giống đang phát triển tốt), quả to và ít sâu bệnh. Gia đình anh Mùa A Say, chị Hà Thị Sua, bản Háng Pú Sì, xã Phì Nhừ cho biết: “Mình đã ký hợp đồng với Công ty VINAGA Điện Biên. Công ty hỗ trợ giống và tiền để làm dàn, cán bộ huyện về dạy bà con cách trồng và chăm sóc gấc.... Hiện nay, nhà mình trồng 350 gốc gấc. Cây đã cho quả, quả to nhất nặng hơn 6 kg.. Nói xong với vẻ mặt mừng vui anh Say vào nhà cầm cân ra cân cho chúng tôi xem, như để minh chứng cho lời nói của mình. Anh Say cũng trình bày với chúng tôi về hy vọng của mình: Mong rằng, khi cho thu hoạch thì đây sẽ là cây xóa đói giảm nghèo cho bà con.

Chị Yến, Giám đốc Công ty VINAGA cho hay: Theo tính toán sơ bộ, mỗi cây gấc cho 50 - 60 kg quả tươi/vụ, năng suất ước đạt 40 tấn/ha, Công ty thu mua theo giá bảo hiểm là 1.500 đồng/kg. Như vậy, người nông dân có thu nhập khoảng 60 triệu đồng/ha, thì thu nhập từ trồng gấc gấp khoảng gần 8 lần trồng lúa nương.

Sự thần kỳ từ gấc

Nói là thần kỳ thì có vẻ như hơi ngoa ngôn, nhưng thật sự mô hình trồng cây gấc lai đã được triển khai ở rất nhiều địa phương như: Bắc Giang, Hải Dương, Thanh Hóa... đã có không ít những hộ gia đình vượt khó, làm giàu từ cây gấc, thậm chí trở thành triệu phú từ việc trồng và phát triển mô hình gấc lai...

Cũng phải nói thêm về sự thần kỳ mà tác dụng của quả gấc mang lại. Phần màng đỏ bao quanh hạt gấc chứa caroten và một tỉ lệ cao dầu thực vật. Ngoài ra các nghiên cứu còn cho thấy phần này còn có lycopen, vitamin E (-cotopherol), trong dầu gấc có chứa vitamin F. Carotene - tiền vitamin A, lysopen, vitamin E (-cotopherol), dầu gấc là nguồn nguyên liệu cho công nghiệp thực phẩm, dược phẩm: sản xuất các loại thực phẩm chức năng chống suy dinh dưỡng, chống lão hoá, sản xuất các loại màu thực phẩm tự nhiên. Ngoài ra các chất này còn là những nguyên liệu rất quý cho công nghiệp mỹ phẩm.

Trong 100 g thịt gấc (màng đỏ) chứa khoảng 15 mg - carotene và 16 mg lycopen. Quả gấc càng chín thì hàm lượng carotene sẽ giảm còn hàm lượng lycopen lại tăng lên.

Lycopen thực vật trong gấc có tác dụng chống lão hóa, phòng chữa sạm da, trứng cá, khô da, rụng tóc, nổi sẩn có các dụng dưỡng da, bảo vệ da, giúp cho da luôn hồng hào tươi trẻ và mịn màng.

Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất của carotene, lycopen, vitamin E (-cotopherol), có trong dầu gấc có tác dụng làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, nhất là ung thư vú.

Trong y học cổ truyền và những bài thuốc dân gian hạt gấc được coi là một dược liệu có thể dùng thay thế cho mật gấu để điều trị các trường hợp chấn thương, sưng đau, bệnh quai bị...

Trong báo cáo khoa học trình bày tại Hội thảo “Dinh dưỡng lâm sàng và một số bệnh rối loạn chuyển hóa” được tổ chức tại Tokyo - Nhật Bản mới đây, Giáo sư Nguyễn Văn Chuyền - Trường Đại học Japan Women’s University – Tokyo - Nhật Bản đã có một kết luận đặc biệt đáng chú ý: Chúng tôi đã nghiên cứu một loại antioxidative Carotenoid mới là Lycopene. Với sự cộng tác của San Eigen FFI, một công ty hàng đầu của Nhật Bản về phẩm màu, chúng tôi đã phân tích quả gấc, một loại quả được dùng để nấu xôi ở Việt Nam. Nồng độ lycopene trong phần ăn được của quả gấc cao gấp 10 lần nồng độ của các loại trái cây và rau quả được xem là nguồn giàu Lycopene. Như vậy, quả gấc được xem là một nguồn antioxidants mới quý giá để dự phòng biến chứng của tiểu đường và các bệnh mãn tính khác.

Đức Hiệp