Lan ngoại "ép" lan nội đến bao giờ !

Nguồn tin: NNVN, 24/02/2006
Ngày cập nhật: 27/2/2006

Ít ai biết, mỗi tuần TP HCM phải nhập khẩu qua đường tiểu ngạch và quà biếu hơn 20.000 cành hoa lan từ Thái Lan, Đài Loan. Nếu tính bình quân giá nhập 4.000 đ/cành, mỗi năm TP HCM phải chi ra khoảng 4 tỷ đồng để nhập lan cắt cành, đó là chưa nói tới việc nhập cây giống còn đắt hơn 10 lần !

Theo Sở NN-PTNT TP.HCM, ngành SX hoa lan TP hiện chưa thực sự đáp ứng được hết nhu cầu tiêu thụ trong nước về số lượng, chất lượng và cả chủng loại. Hàng năm, TP.HCM phải nhập từ Thái Lan hơn 1 triệu cành hoa lan Dendrobium và các chủng hoa lan khác như Hồ điệp (Phaleopsis), Cattleya.. thậm chí cả cây giống, cây cấy mô từ nước ngoài và từ Lâm Đồng về. Có một thực tế, ngành SX hoa lan của TP HCM mải chạy theo "người khác" vì chưa chủ động được nguồn giống (chọn tạo giống mới và nguồn giống cung cấp cho SX) do người tiêu dùng luôn đòi hỏi các giống lan trên thị trường luôn phải đẹp, "quí phái", độc đáo nên các nhà vườn cũng luôn "đồng hành" chịu áp lực về nhu cầu tìm kiếm giống mới rất cao. Bởi vậy, hễ trên thị trường xuất hiện một loại hoa nhập nội mới nào, lập tức các nhà vườn tìm cách nhập ngay giống mới. Như thế, chẳng khác gì ngành hoa lan trong nước đang chịu sự "định hướng" của thị trường bên ngoài. Ưu điểm của hoa lan ngoại là chất lượng cao, đặc tính lâu tàn,số đơn vị hoa trên cành cao, hoa cũng to hơn ; trừ loại lan Mokara được xem như là một ưu thế của TP.HCM, nhiều nhà vườn tại quận Bình Tân, Hóc Môn đã có thể cung cấp lan Mokara cắt cành không thua kém lan ngoại và một số cửa hàng ở TP đã sử dụng Mokara thay cho Denbro trong một số dịch vụ hoa tươi. Tuy nhiên, số lượng cung cấp này đến nay chưa nhiều.

Do trồng lan mang lại hiệu quả kinh tế cao, trong khi diện tích đất trồng lại không cần nhiều như các cây trồng khác, chủ yếu là sử dụng không gian bên trên nên tốc độ mở rộng diện tích vườn lan diễn ra khá nhanh tại Củ Chi, Hóc Môn và Bình Chánh. Cụ thể, năm 2003 chỉ có 25 ha; năm 2004 đã tăng gấp 2 lần; năm 2005 tăng lên 80 ha và dự kiến từ 2006-2010 sẽ tăng lên 200 ha...

Theo tìm hiểu của chúng tôi, số lượng cây giống hoa lan do các DN tại TP.HCM nhập về từ Thái Lan cung cấp cho các nhà vườn khoảng 40.000 cây/tháng. Giá giống lan tăng khoảng 15-20% so với 1,2 năm về trước. Đơn cử, chỉ riêng các giống thuộc nhóm Mokara có giá trên 45.000 đ/cành; thậm chí có những giống giá lên tới 50-52.000 đ/cành. Nếu chỉ tính khoảng 50% lượng giống nhập về là nhóm Mokara thì trị giá lượng cây giống nhập loại này đã lên tới 1 tỷ đồng/tháng ! Ông Trần Văn Bạch (KP 4, P. Bình Hưng Hoà, Bình Tân) trồng lan khá nổi tiếng của TP.HCM từ năm 2001 đến nay, mỗi năm ông nhập cây giống từ Thái Lan khoảng 20.000 cây chia làm 2 đợt. Khi được hỏi tại sao không mua giống trong nước, ông nói " Mua giống cấy mô, ít nhất sau 3-5 năm mới cho hoa nên tôi mua giống Thái Lan cho chắc ăn vì người ta có lý lịch giống rõ ràng. Còn ở ta, giữa nhà SX với nhà vườn chưa thật sự tin tưởng nhau, họ không tin mình tiêu thụ với số lượng lớn, ngược lại mình cũng chưa tin tưởng họ về chất lượng cây giống (ra hoa ít, chậm ra hoa)."

Trong khi đó, tiềm năng nuôi cấy mô thực vật SX giống ở TP HCM theo đánh giá của giới trồng lan là không thiếu. Ngoài một số đơn vị của Nhà nước có "thương hiệu" lâu nay như : Viện SH nhiệt đới, Viện KHNNMN, ĐH KHTN, ĐHNL, còn ra đời thêm một số cơ sở tư nhân nuôi cấy mô thành công gần đây gồm Vườn lan Tân Xuân (Q.12); Vườn Lan ông Nghĩa (ĐHNL); đặc biệt hộ ông Trần Minh Quang (P. Thạnh Mỹ Lới, Q.12) với diện tích cấy mô chỉ vài chục mét vuông nhưng đã cấy thành công 4 loại lan gồm Hồ điệp, Cattleya, Dendro và Vũ nữ.

Tuy nhiên, tại các đơn vị này, công nghệ nuôi cấy mô chỉ hoạt động theo cách truyền thống, họ được chuyển giao công nghệ từ các cơ quan nghiên cứu qui trình nhân giống của một vài loại cây, sau đó tiến hành khâu "cấy chuyền" để tiếp tục SX. Do vẫn còn thực hiện theo cách truyền thống nên có nhiều hạn chế và không đủ đáp ứng các nhu cầu SX, đó là hệ số nhân thấp và tốc độ sinh trưởng của các cây trong bình nuôi cấy (bình thuỷ tinh nút kín) chậm do hạn chế về dinh dưỡng, trao đổi khí, độ ẩm và các yếu tố khác. Mặt khác, qui mô nhân giống của đơn vị SX trên hầu hết còn nhỏ, tốn kém về nhân lực nên giá thành của cây cấy mô còn cao..

(Nguồn tin: NNVN)