Năm 2005: xuất khẩu rau quả tăng 31%

Nguồn tin: VNECONOMY, 30/12/2005
Ngày cập nhật: 30/12/2005

Thị trường Trung Quốc vẫn chiếm đến 42% kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, năm nay, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt gần 235 triệu USD, tăng 31,3% so với năm trước.

Nhiều thị trường quốc tế nhập khẩu-rau quả của Việt Nam có mức tăng cao so với năm ngoái như Pháp, Hàn Quốc, Nga, Nhật Bản, Hà Lan, Trung Quốc, Đài Loan... có mức tăng cao nhất từ 40% đến 57%, tuy vậy, thị trường Trung Quốc vẫn chiếm đến 42% kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam.

Bên cạnh đó, hàng rau quả của Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn do chi phí vận chuyển tăng cao, phương tiện vận chuyển và bảo quản còn nhiều yếu kém gây ảnh hưởng đến chất lượng và tiêu chuẩn.

Việt Nam hiện có khoảng 755 nghìn ha cây ăn quả và sản lượng năm nay ước đạt 6,5 triệu tấn. Trong tổng sản lượng cây ăn quả, chuối có sản lượng lớn nhất với khoảng 1,4 triệu tấn, tiếp đến loại cây có múi khoảng 800.000 tấn, nhãn 590.000 tấn...

Sản xuất cây ăn quả tập trung nhiều nhất tại khu vực ĐBSCL với tổng diện tích ước tính 231.000 ha, chiếm khoảng 34% cả nước. Trong xu hướng chuyển dịch cơ cấu cây trồng, năm 2006 diện tích cây ăn quả toàn vùng này ước đạt khoảng 300.000 ha, sản lượng cho 3,3 triệu tấn và dự báo năm 2010 sẽ đạt 420.000 ha, 4,6 triệu tấn. Ngoài ra, các vùng sản xuất cây ăn quả có diện tích lớn tiếp theo là vùng Đông Bắc hiện chiếm tỷ trọng 19%, Đông Nam Bộ 17%...

Hiện, công suất chế biến rau quả của cả nước vào khoảng 290.000 tấn sản phẩm mỗi năm, đạt 44% chỉ tiêu của chương trình phát triển đến năm 2010 nhưng việc bảo quản trái cây tươi được thực hiện rất khiêm tốn khiến các nhà máy chỉ mới hoạt động được 20-30% công suất. Chỉ có 12% sản lượng quả được sử dụng cho xuất khẩu tươi và làm nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu tập trung nhiều vào dứa và nhãn mỗi thứ chiếm hơn 34%, tiếp đó là vải, thanh long, chuối, chôm chôm, xoài. Trong thị trường nội địa 85-90% được tiêu thụ dưới dạng tươi, phần còn lại được chế biến thủ công như phơi khô, mứt, ô mai, xi-rô.

Viện nghiên cứu cây ăn quả cho biết, nguyên nhân dẫn đến sự không ổn định của xuất khẩu là do quy hoạch chưa có trọng tâm, chưa tập trung tối ưu để tạo ra những vùng sản xuất có tính cạnh tranh. Số vùng chuyên canh như vải thiều Bắc Giang, vú sữa Lò Rèn, thanh long Bình Thuận, nho Ninh Thuận còn quá ít nên khi khách hàng cần sản lượng lớn, thời gian giao hàng ngắn thì khó có thể thu gom đủ. Ngoài ra, do giống và quy trình chăm sóc không đồng đều, nguồn nguyên liệu lại không ổn định, ảnh hưởng đến chất lượng chế biến.

Trồng rau quả và hoa cây cảnh là một trong những hướng phát triển chính của ngành từ nay đến năm 2010, theo đó mục tiêu đề ra là nâng đưa diện tích trồng cây ăn quả lên 1,3 triệu ha, sản lượng đạt 20 triệu tấn vào năm này và đạt kim ngạch xuất khẩu 1 tỷ USD.

Năm 2006, Việt Nam phấn đấu đưa diện tích cây ăn quả lên 760 nghìn ha, tăng 5 nghìn ha so với năm 2005 và đạt kim ngạch xuất khẩu rau quả phấn đấu đạt 330 triệu USD. Để đạt mục tiêu này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tập trung phát triển các loại cây ăn quả có lợi thế như loại cây có múi gồm cam, quýt, bưởi; dứa, xoài, nhãn, vải, thanh long, sầu riêng, măng cụt, vú sữa. Phát triển các giống cây ăn quả chất lượng cao, đặc sản ở các vùng như cam, quýt (Canh, Cần Thơ), bưởi (Phúc Trạch, Đoan Hùng, Năm Roi), Xoài cát (Vĩnh Long, Bến Tre, Tiền Giang), quýt hồng (Đồng Tháp).

Đồng thời, triển khai xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ và đồngẩy mạnh chế biến quả. Đầu tư các vùng nguyên liệu cây ăn quả tập trung cho các nhà máy theo hướng chủ yếu là thâm canh, xây dựng các vườn giống đạt tiêu chuẩn quy định, sản xuất đủ giống tốt, có kiểm soát chất lượng; mở rộng việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật sạch bệnh, tạo tán, bọc quả, trái vụ, bảo quản và chế biến; khuyến khích tiêu thụ nông sản hàng hoá thông qua hợp đồng và thúc đồngẩy phong trào liên kết “4 nhà” gồm sản xuất, nhà khoa học, doanh nghiệp và nhà cung cấp tài chính.

Nguyễn Kim