Quảng Nam: Hoang mang lúa giống

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 27/04/2010
Ngày cập nhật: 28/4/2010

Hàng nghìn hộ nông dân Quảng Nam đang hoang mang trước thông tin giống lúa lai mà họ tham gia sản xuất sẽ không được các công ty giống thu mua, hoặc chỉ mua lại bằng mức với giá lúa thường do giống lúa lai này bị... lưỡng tính.

Đi tìm nguyên nhân

Ngày 13 - 4, Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) đã gửi văn bản cho Sở NN&PTNT về việc chỉ đạo sản xuất hạt giống lúa lai F1 vụ đông xuân 2009 - 2010 tại Quảng Nam. Theo đó, Quảng Nam là tỉnh có diện tích sản xuất hạt giống lúa lai F1 cao nhất trong vụ đông xuân năm nay (gần 900 ha). Qua kiểm tra thực tế cho thấy, các tổ hợp lúa lai hai dòng đang sinh trưởng phát triển tốt, bố mẹ hỗ trợ trùng khớp. Nhưng do ảnh hưởng của đợt gió mùa đông bắc cuối tháng 3 đã làm cho một số diện tích sản xuất F1 của các tổ hợp lúa lai hai dòng bị tự thụ, năng suất hạt lai rất thấp và đặc biệt chất lượng hạt giống lúa lai sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Như vậy, một số diện tích sản xuất lúa giống trên địa bàn tỉnh nói chung, huyện Đại Lộc nói riêng (chiếm đến 720 ha) xuất hiện hiện tượng lúa mẹ tự thụ do ảnh hưởng của thời tiết lạnh là có thật. Cũng có nhiều chân ruộng do trổ bông trúng thời điểm trời mưa sẽ bị ảnh hưởng đến năng suất lúa sau thu hoạch.

Cục Trồng trọt đề nghị các cơ quan, đơn vị sản xuất giống lúa lai F1 tại Quảng Nam khẩn trương thực hiện nhiều nội dung quan trọng. Theo đó, đối với các tổ hợp lúa lai ba dòng đang ở thời kỳ chắc xanh cần tập trung khử lẫn cây khác dạng, khoanh vùng những diện tích không đạt tiêu chuẩn về cách ly để thu hoạch riêng. Đối với các tổ hợp lúa lai hai dòng, trà 1 và trà 2 gieo ngày 5 đến ngày 10 - 2 (bị ảnh hưởng nặng nhất của đợt gió mùa đông bắc có nhiệt độ thấp dẫn đến tỷ lệ cây mẹ hữu dục cao, cần hướng dẫn nông dân chăm sóc lúa thực hiện đầy đủ các quy định kỹ thuật sản xuất hạt giống lúa lai F1 và kiểm tra chặt chẽ chất lượng giống. Nếu tỷ lệ cây hữu dục cao thì cần loại bỏ, không được sử dụng làm giống. Trà 3 gieo ngày 18 - 2 cần theo dõi chặt chẽ khi lúa trổ để loại bỏ triệt để những luống bị hữu dục và phải tiến hành tiền kiểm trước khi đưa ra sản xuất… Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng và phân bón vùng miền Trung - Tây Nguyên kết hợp với các đơn vị sản xuất giống cử cán bộ kỹ thuật bám sát ruộng sản xuất hạt lai F1, tiến hành kiểm định toàn bộ diện tích sản xuất giống của các tổ hợp lúa lai hệ hai dòng và sớm báo cáo bằng văn bản về Cục Trồng trọt.

Giải pháp nào?

Theo ông Trần Quốc Khánh, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đại Lộc, sau khi có văn bản chỉ đạo của Cục Trồng trọt và triển khai từ Sở NN&PTNT, địa phương đã triệu tập cuộc họp với 7 chủ nhiệm HTX và 6 công ty, đơn vị có sản xuất giống lúa lai trên địa bàn để bàn biện pháp thực hiện. Hiện nay, cán bộ kỹ thuật của các công ty, đơn vị sản xuất lúa giống đang tiến hành nhiều giải pháp để khử lẫn. “Chúng tôi đang đợi có công văn chính thức về phân định vùng nào ở Đại Lộc lúa giống đạt chất lượng, nhưng trước đó, Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống sẽ kiểm tra sản phẩm sau khi thu hoạch trước khi trả lời. Còn việc rộ lên nhiều thông tin cho rằng, các đơn vị sản xuất giống đã “trốn”, sẽ không thâu nhận lúa giống là không đúng. Bởi cán bộ kỹ thuật của các đơn vị này vẫn đang kết hợp với HTX để tiến hành khử lẫn theo văn bản chỉ đạo của Cục Trồng trọt, hướng dẫn của Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống” - ông Khánh cho biết.

Cũng theo lời ông Khánh, quan điểm ngành nông nghiệp địa phương là các đơn vị có trách nhiệm giải quyết theo hợp đồng kinh tế đã ký kết, lúa đảm bảo chất lượng được chọn làm giống và vẫn tiến hành thu mua 1kg bằng 4 kg lúa thương phẩm. Trường hợp không đảm bảo theo yêu cầu chất lượng, các đơn vị phải thực hiện việc thu mua theo cam kết bảo hành năng suất 300 kg/sào (lúa thịt) với các HTX; đồng thời có sự hỗ trợ thêm cho người nông dân (có khả năng Bộ NN&PTNT, Sở NN&PTNT sẽ hỗ trợ một phần nào đó cho các đơn vị để có thêm kinh phí thực hiện hợp đồng).

Trong khi chờ đợi có quyết định chính thức của cơ quan chuyên môn, hàng nghìn hộ nông dân ở Đại Lộc vẫn nơm nớp lo, họ hy vọng chân ruộng của mình không rơi vào trường hợp như Cục Trồng trọt đã khuyến cáo.

Cần hỗ trợ cho nông dân

Ông Thái Văn Thám - Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp và kinh doanh tổng hợp thị trấn Ái Nghĩa: “Vụ đông xuân này, thị trấn Ái Nghĩa triển khai làm 180 ha giống lúa lai thì đã có 174 ha trúng đợt gió mùa đông bắc, 10% diện tích xảy ra hiện tượng tự thụ phấn một phần trên bông, còn lại có khả năng cây mẹ hữu dục. Chúng tôi mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho nông dân; riêng các công ty ngoài việc thực hiện cam kết bảo hành năng suất 350 kg/sào (mức này chỉ áp dụng riêng tại Ái Nghĩa) thì cần phải hỗ trợ thêm để người dân có điều kiện tiếp tục làm lúa giống trong năm sau.

GIA KHẢI