Hơn mười năm phát triển chương trình sản xuất rau sạch ở nước ta, kết quả đạt được vẫn còn xa với mong muốn. Diện tích rau an toàn (RAT) còn dưới 5% tổng diện tích rau trong cả nước.

Niềm tin của người tiêu dùng với chất lượng RAT còn mỏng manh. Tiêu thụ RAT vẫn còn là bài toán nan giải. Một nguyên nhân quan trọng của hiện trạng trên là do chưa giải quyết vấn đề sản xuất RAT một cách đồng bộ từ khâu quy hoạch vùng sản xuất đến khâu chuyển giao công nghệ - tổ chức sản xuất - chứng nhận chất lượng đến khâu kinh doanh tiêu thụ và tiêu dùng RAT; đồng bộ giữa các khâu chính sách - đầu tư - khoa học công nghệ - quản lý. Một khâu rất quan trọng đã bị xem nhẹ, bỏ ngỏ - đó là việc chứng nhận sản xuất cần có. Nó cũng là một bảo đảm về chất lượng sản phẩm kinh doanh đối với nhà kinh doanh tiêu thụ RAT.

Ðối với người tiêu dùng, giấy chứng nhận RAT được xem như là sự bảo hiểm về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) khi mua rau. Và giấy chứng nhận RAT sẽ góp phần làm nên những thương hiệu rau sạch có sức cạnh tranh cao trên thị trường nội địa và cả xuất khẩu. Như thế giới đã và đang có các chứng chỉ Globalgap, Eurogap...

Chính vì lý do trên mà trong năm 2008 nhiều văn bản quản lý nhà nước về quản lý sản xuất - kinh doanh RAT và về chứng nhận sản xuất RAT được ban hành, trong đó có Quyết định số 107/2008/QÐ-TTg của Chính phủ và Quyết định 99/2008/QÐ-BNN, ban hành Vietgap trong sản xuất rau - quả - chè an toàn.

Ðáng chú ý và phù hợp thông lệ quốc tế đó là việc chuyển từ chứng nhận chất lượng sản phẩm RAT trước khi đưa vào lưu thông (điều không thể làm được hiện nay) sang chứng nhận thực hiện sản xuất RAT theo Vietgap. Chính điều này bảo đảm cho tính chính xác về chất lượng RAT và xuất xứ RAT, tạo nên các thương hiệu RAT.

Quyết định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn còn khẳng định vai trò quan trọng của các tổ chức chứng nhận RAT độc lập được cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước chỉ định, bảo đảm khắc phục được sự tùy tiện trong chứng nhận sản xuất RAT cũng như hiện tượng "vừa đá bóng vừa thổi còi" trong hoạt động chứng nhận này.

Theo chúng tôi, vấn đề cốt lõi và quan trọng hiện nay là làm sao nhanh chóng đưa các chủ trương, chính sách, quyết định của Nhà nước và ngành về sản xuất RAT nói chung và chứng nhận RAT vào sản xuất. Trong thời gian tới cần tập trung giải quyết tốt năm vấn đề chính sau đây:

Thứ nhất, cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và hiểu biết về sản xuất RAT và chứng nhận RAT theo Vietgap, từ đó tạo một áp lực của người tiêu dùng về yêu cầu chứng nhận RAT đối với người kinh doanh tiêu thụ RAT và rồi người kinh doanh RAT lại tạo áp lực đến người sản xuất phải có chứng nhận sản xuất RAT khi bán sản phẩm. Chính áp lực xã hội và áp dụng kinh doanh này sẽ thúc đẩy việc chứng nhận sản xuất RAT như là một điều kiện bắt buộc để đến một ngày, người tiêu dùng chỉ mua rau có chứng nhận RAT!

Thứ hai, đó là việc chỉ đạo mở rộng các vùng sản xuất RAT, việc sản xuất RAT theo Vietgap, trong sản xuất đại trà, vì chỉ có thực hiện Vietgap mới có sản phẩm RAT, mới có đối tượng nông sản để có thể chứng nhận theo Vietgap.

Thứ ba, đó là phải xây dựng các thương hiệu sản xuất RAT gắn với mạng lưới kinh doanh tiêu thụ RAT, ở đó chỉ sản xuất và kinh doanh RAT chất lượng tốt, với giá cao hơn rau chưa được chứng nhận RAT, qua đó kích thích về mặt kinh tế và lợi nhuận với người sản xuất RAT. Nếu RAT vẫn bán theo giá rau chợ thị trường thì chả ai dại gì tốn kém mất tiền trả cho khâu chứng nhận RAT.

Thứ tư, cần đặc biệt quan tâm đến các tổ chức chứng nhận RAT, những người trực tiếp làm nhiệm vụ quan trọng này. Cần có chính sách, tạo điều kiện từ phía Nhà nước, các địa phương, ngành nông nghiệp để các tổ chức này có được điều kiện, năng lực, uy tín triển khai tốt nhiệm vụ của mình. Cần có sự liên kết giữa các tổ chức chứng nhận với các tổ chức sản xuất RAT như các doanh nghiệp, trang trại, HTX nông nghiệp. Nên chăng, Nhà nước hỗ trợ thời gian đầu chi phí chứng nhận sản xuất RAT cho các đơn vị sản xuất RAT thông qua các tổ chức chứng nhận (như kiểu hỗ trợ về giá giống lúa lai cho nông dân thông qua các doanh nghiệp cung ứng giống hiện nay!). Cần nói thêm, việc chỉ các tổ chức sự nghiệp khoa học hoặc doanh nghiệp (mà không phải cơ quan quản lý nhà nước!) mới được chỉ định là tổ chức chứng nhận RAT khi đủ điều kiện là một chủ trương đúng, một sự đột phá trong quá trình xã hội hóa các dịch vụ công trong ngành nông nghiệp.

Thứ năm, cần tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với sản xuất kinh doanh rau an toàn, đặc biệt là hoạt động kiểm tra của ngành nông nghiệp - y tế - quản lý thị trường... đối với việc kinh doanh RAT, để làm sao rau bán ở các siêu thị, cửa hàng, chợ đầu mối... đều phải bắt buộc có chứng nhận RAT.

Chúng ta mong và tin rằng, việc phát triển sản xuất RAT nói chung cùng hoạt động chứng nhận RAT sẽ cho những kết quả và thành công mới trong những năm tới, vì sự phát triển của sản xuất, của môi trường và sức khỏe cộng đồng.

KS TRƯƠNG QUỐC TÙNG

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119