ĐBSCL: Nông dân khốn đốn vì chuột

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 01/11/2009
Ngày cập nhật: 2/11/2009

Hiểm họa chuột cắn phá lúa tưởng đâu đã lùi vào quá khứ của 10 năm trước, giờ đang quay lại hoành hành ở ĐBSCL. Sau Đồng Tháp Mười, đến lượt nông dân Trà Vinh ăn không ngon, ngủ không yên vì chuột.

Chuột “chạy lũ” hay chủ quan “ba nhà”!

Hơn 1.500 ha lúa thu đông - mùa 2009 - 2010 ở Trà Vinh đang bị chuột cắn phá dữ dội, mức độ thiệt hại tăng lên từng ngày.

Hơn 10 ngày qua, mờ sáng nào, ông Sơn Danh, nông dân ở ấp Giồng Trôm, xã Mỹ Chánh, huyện Châu Thành (Trà Vinh) cũng có mặt trên đồng ruộng để kiểm tra, thu gom xác lúa bị chuột cắn. Gieo sạ 10 công lúa thu đông, đang làm đòng trổ bông thì lũ chuột kéo đến cắn, tỷ lệ thiệt hại hiện lên đến 30% diện tích.

Ông Danh ấm ức: “Tôi thấy lúa bị chuột cắn phá dữ quá, sốt ruột mua 2 kg thuốc Biorat về đặt ở ruộng. Vài ngày đầu chuột ăn bả chết 60% - 70%. Sau đó thì lúa vẫn bị cắn phá. Vụ lúa này kể cầm chắc bị lỗ”! “Mật độ chuột ngày một tăng, mức độ phá lúa ngày một nhiều, chuột từ huyện này lan sang huyện khác, nông dân ăn ngủ không yên nhưng ngành trồng trọt bảo vệ thực vật thì “phớt lờ”… chậm vào cuộc.

Không diệt chuột triệt để vụ thu đông này đến vụ lúa đông xuân, “ông tý” hoành hành cho mà thấy”. Đó là tâm trạng của nhiều nông dân huyện Châu Thành, Trà Cú, Cầu Ngang (Trà Vinh). Ông Trần Văn Công, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân ấp Giồng Trôm, xã Mỹ Chánh, huyện Châu Thành, bức xúc: “Ấp Giồng Trôm có tổng diện tích lúa thu đông và vụ mùa trên 360 ha hiện nay lúa bị chuột gây hại chiếm khoảng 40%. Trong đó, khoảng 4 ha thiệt hại hoàn toàn, diện tích lúa bị cắn phá đều ở giai đoạn trổ bông, lúa không khả năng hồi phục, thiệt hại đang tăng lên từng ngày”.

Theo khảo sát của Phòng NN - PTNT huyện Châu Thành, toàn huyện có trên 550 ha lúa thu đông, lúa mùa bị chuột cắn phá, tỷ lệ thiệt hại từ 5% - 30%. Đáng quan tâm, chuột còn tấn công đến xã cù lao Hòa Minh. Hơn 564 ha lúa huyện Cầu Ngang cũng bị chuột phá, mức độ thiệt hại từ 10% - 30%.

Ông Nguyễn Văn Tiện, ấp Phiêu, xã Hiệp Hòa, huyện Cầu Ngang, nói như mếu: “Cách đây khoảng 10 ngày đoàn cán bộ của tỉnh, xuống xem thực tế nạn chuột phá lúa. Nông dân mừng, đề nghị nhà nước hỗ trợ thuốc, chỉ cách diệt chuột. Vậy mà… chẳng thấy thuốc đâu”.

Chuột xuất hiện tràn đồng, phá hại lúa, nhiều ý kiến lý giải khác nhau: Đồng ruộng Trà Vinh phần lớn diện tích là vùng đất gò cao, điều kiện tốt để chuột tránh lũ (chạy lũ từ các tỉnh thượng nguồn về cắn phá). Hay gần đây, phong trào ăn thịt “tiểu hổ” tràn lan, nạn săn bắt rắn trên diện rộng làm mất cân bằng sinh thái.

Cũng có ý kiến nói: Nông dân liên tục làm nhiều vụ lúa, nên có thức ăn thường xuyên để chuột sinh sôi, phát triển. Một yếu tố mang tính chủ quan là “ba nhà”: nông dân, ngành BVTV, chính quyến các cấp đã “ngủ quên” trong phòng chống, diệt chuột!?

“Mua đuôi chuột để giữ lúa”

Chuột tràn đồng, gây hại lúa trên diện rộng, nông dân thiếu kiến thức, thiếu vốn mua thuốc; thiếu sự liên kết cộng đồng… việc diệt chuột ở nhiều địa phương gặp nhiều khó khăn. Ông Nguyễn Mạnh Thái, Trưởng trạm BVTV huyện Châu Thành, khuyến cáo: Để phòng trị diệt chuột có hiệu quả nông dân nên đưa nước vào ruộng cho cao, chuột không nơi trú ẩn sẽ dễ diệt. Đặt bả thuốc diệt chuột tại cửa hang, bụi rậm, chuột thiếu thức ăn sẽ “trúng thuốc”.

Khuyến cáo của ngành chức năng là vậy, nhưng thực tế nông dân trồng lúa ở Trà Vinh xây dựng bờ bao rất ít, thêm vào đó không phải nông dân nào cũng sẵn tiền để diệt chuột!?

Chuyện chuột đồng phát triển trên diện rộng “tấn công” lúa ở Trà Vinh xảy ra cách đây hơn 15 năm (khi mới tách tỉnh hơn 2 năm). Lúc đó dịch chuột bùng phát gây hại hàng ngàn hécta lúa. Để ngăn chặn dịch chuột, tỉnh Trà Vinh phát động sâu rộng phong trào thu mua đuôi chuột. Địa phương nào, nông dân nào diệt chuột nhiều được biểu dương, khen thưởng bằng tiền. Phong trào diệt chuột theo đó phát huy hiệu quả tức thời.

Liệu tỉnh Trà Vinh có nên tung lại “chiêu” mua đuôi chuột để giúp nông dân giữ “kho lúa” trên đồng!

Đ. CẢNH – C. PHONG