Quảng Nam: “Thương hiệu” rau Bàu Tròn

Nguồn tin: Báo Quảng Nam, 18/09/2009
Ngày cập nhật: 21/9/2009

Nhiều năm nay, vùng chuyên canh rau hàng hóa Bàu Tròn (Đại An, Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) đã là điểm đến của nông dân và nhiều đoàn tham quan trong, ngoài tỉnh.

Bắt đất đẻ “vàng”

Đồng đất Bàu Tròn nằm ven sông Vu Gia, ngay chân cầu Quảng Huế, sát đường ĐT 609. Sự bồi đắp phù sa hàng năm và thuận tiện về giao thông thực ra mới chỉ là điều kiện cần. Chính bàn tay cần mẫn và óc sáng tạo của người dân địa phương mới làm nên một Bàu Tròn hầu như quanh năm rau quả xanh tươi.

Ông Nguyễn Hữu Chỉnh, Phó Bí thư Đảng ủy xã Đại An kể, trước năm 1991, vùng rau hiện nay chỉ là những đám đất vụ đông bỏ cỏ mọc hoặc siêng lắm thì gieo lúa can để kiếm thêm chút ít lương thực phòng lúc giáp hạt mà thôi. Bước chuyển đầu tiên của đất màu Bàu Tròn gắn với sự có mặt của… cây cải, mà chủ nhân của nó là anh Huỳnh Hoàng. Thành công của anh Hoàng đã khiến người Bàu Tròn có cái nhìn khác hẳn về đồng đất quê hương. Từ phong trào trồng cải cuốn hút nhiều hộ tham gia, một số nông dân âm thầm mày mò bố trí thử các loại rau khác: Lê Đức Thành với cây khổ qua, Huỳnh Văn Huấn trồng cây ớt lai 174, Phạm Thành say mê cây bí đao chanh, Huỳnh Hoàng lại chuyển sang thử nghiệm cây đu đủ lai F1. Họ đều nhận được đáp số tích cực. Thế là, vùng chuyên canh rau Bàu Tròn ra đời với nhiều chủng loại cây trồng, nhiều công thức luân canh: Khổ qua đông xuân - Bí đao xuân hè - Khổ qua hè thu; Đậu tây đông xuân - Bí đao xuân hè - Khổ qua hè thu; Dưa leo đông xuân - Bí đao xuân hè - Khổ qua hè thu; Ớt lai đông xuân - Đu đủ hè thu; Bí đao đông xuân - Khổ qua hè thu…

Bàu Tròn bây giờ được mệnh danh là “làng rau”. Bởi, diện tích đất trồng rau hàng hóa đã lên đến 39,5ha với trên 150 hộ chuyên canh, chiếm hơn 2/3 số hộ. Cây rau là nguồn thu nhập chính của cư dân. Bình quân 1 sào rau cho thu nhập trên 10 triệu đồng/năm, có sào doanh thu gấp đôi nhờ bố trí luân canh hợp lý giữa các loại cây trồng. Đến Bàu Tròn, không thể không nghe nhắc đến những “đại gia”: Phan Trái, Huỳnh Hoàng, Phan Vận, Lê Văn Dũng, Huỳnh Bá Thành, Nguyễn Bài… Họ không chỉ nổi danh tai chỗ mà những năm gần đây còn mạnh dạn“mang chuông đi đánh xứ người”: sang các xã lân cận thuê đất trồng rau thương phẩm.

Để rau Bàu Tròn mãi xanh

Sự tồn tại và phát triển của vùng rau Bàu Tròn bắt nguồn từ chủ trương đúng của chính quyền địa phương, đó là sớm quy hoạch vùng chuyên canh rau và tổ chức “dồn điền, đổi thửa” tạo tiền đề cho người dân trong việc đầu tư các trang thiết bị cơ giới và áp dụng có hiệu quả tiến bộ khoa học - công nghệ vào từng vụ mùa cụ thể. Từ năm 2005, Hợp tác xã Nông nghiệp đầu tư kéo đường dây hạ thế 220V dọc theo đồng đất. Các hộ trồng rau chỉ cần khoan giếng, mua máy bơm và hệ thống ống tưới. “Nước tưới đầy đủ đã giúp chúng tôi thực hiện luân canh, xen canh rau thuận lợi quanh năm; các loại cây trồng được tưới thường xuyên, ngay cả những lúc khô hạn” - anh Huỳnh Hoàng hồ hởi cho biết.

Ông Huỳnh Bá Bình, Trưởng thôn Bàu Tròn “bật mí” thêm: Trình độ canh tác của nông dân cũng là một yếu tố quan trọng, quyết định đến hiệu quả sản xuất. Thật vậy, qua tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy nông dân vùng rau nơi đây khá “tri điền” và vững về kỹ thuật trồng trọt. Đất đai được cày ải phơi khô, xử lý bệnh và phủ bạt ny-lon nhằm hạn chế cỏ dại và giữ ẩm. Một sào đất được bón ít nhất 400kg phân chuồng hoai mục hoặc 100kg phân hữu cơ vi sinh. Bảo đảm độ ẩm hợp lý cho đất, tuyệt đối không để đất quá khô hoặc ngập úng. Theo dõi màu xanh của lá theo từng giai đoạn sinh trưởng của rau để có chế độ phân bón thích hợp. Cạnh đó, phải sử dụng giống lai F1 sạch bệnh và thường xuyên chuyển đổi cơ cấu cây trồng để tránh “bóc lột đất” và cắt nguồn sâu bệnh trên đồng ruộng. Người trồng rau tổ chức ươm cây giống trong nhà trước khi đem trồng ra đồng, nhờ vậy đã hạn chế tối đa rau con bị chết do lạnh. Nông dân Bàu Tròn còn “sở hữu” kinh nghiệm trồng đu đủ không bị chết khi ngập lụt nên tháng 10, 11 hằng năm vẫn có trái để bán.

Việc giải quyết “đầu ra” của sản phẩm được ông Bình cho biết khá tường tận. Cả thôn hiện có 10 điểm thu mua sản phẩm của các hộ sản xuất rau và 3 xe Hyundai hàng ngày chuyên chở từ 10 - 12 tấn rau hàng hóa đến các chợ đầu mối ở Đà Nẵng, thời điểm trước Tết Nguyện đán vận chuyển tới 15 - 20 tấn/ngày. Giữa người mua và người bán có thỏa thuận, ràng buộc nhau bằng “chữ tín”. Người bán đảm bảo sản phẩm của mình đến người tiêu dùng có mẫu mã đẹp, độ an toàn cao; bao bì chứa hàng đều có ghi tên của người bán để tiện kiểm soát về chất lượng. Chúng tôi được biết nông dân Bàu Tròn đã có sự thỏa thuận với nhau về bố trí cây trồng ở từng trà, từng vụ. Theo đó, không để xảy ra tình trạng nhiều hộ trồng cùng một loại rau trong cùng một thời điểm, nhờ vậy giảm thiểu hiện tượng “được mùa mất giá” gây thiệt hại cho người sản xuất.

Được biết, UBND huyện Đại Lộc đã có văn bản đề nghị Sở Khoa học - Công nghệ tỉnh sớm xem xét các tiêu chuẩn và điều kiện để xác nhận thương hiệu “rau an toàn” cho vùng rau Bàu Tròn. Đoàn công tác của Viện Nông nghiệp Trung ương đã về Bàu Tròn khảo sát xây dựng vùng chuyên canh sản xuất rau an toàn. Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh cũng đã mở lớp tập huấn và cấp giấy chứng nhận cho 50 hộ sản xuất rau về phòng trừ sâu bệnh và phương pháp sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn. Đây là những tín hiệu vui, tạo thêm sức sống bền vững của một mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa ở Đại Lộc.

VÂN THU