Vùng mía “bốn nhà”: Thắng đậm

Nguồn tin: SGGP, 7/5/2005
Ngày cập nhật: 7/5/2005

Về Trà Vinh chúng tôi nghe nhiều người bảo “cây mía lên đời”. Nghĩ cũng lạ. Bởi năm nào dân miền Tây cũng than như bọng vì chuyện mía rớt giá, có khi bỏ chết khô giữa đồng, làm củi đốt chẳng ai thèm. Vậy mà hiện nay nông dân Trà Vinh phất lên nhờ cây mía. Có người trở thành triệu phú mía nhờ mô hình liên kết “bốn nhà”…

Từ 60 - 80 tấn... lên 200 tấn

Vùng mía nguyên liệu Trà Vinh đang vào giai đoạn cuối vụ, giá mía ở mức cao khiến nhiều người phấn khởi. Đi từ xã Lưu Nghiệp Anh sang Kim Sơn, An Quảng Hữu (huyện Trà Cú)… đâu đâu cũng thấy nông dân tất bật trên cánh đồng mía rộng bạt ngàn. Người tranh thủ thu hoạch những diện tích còn lại, người khẩn trương xuống giống vụ mới… không khí rất sôi động, bất chấp trời nắng trưa gay gắt.

Ông Kim Cợt, nông dân ấp Thanh Xuyên, xã Kim Sơn hồ hởi: “Chưa bao giờ mía được giá như năm nay. Đầu vụ, giá 276 đồng/kg rồi tăng lên 350-450 đồng/kg, thậm chí hút hàng đến 500 đồng/kg… Trúng giá cộng thêm trúng mùa, dân trồng mía thắng đậm”. Vụ này, ông Cợt canh tác 1,6ha mía, trừ chi phí còn lãi gần 70 triệu đồng, đây là mức lợi nhuận cao nhất từ trước đến nay.

Không riêng gì ông Cợt, nhiều hộ khác cũng đang thắng lớn vụ mía. Ông Bùi Văn Quân, xã An Quảng Hữu vui vẻ đưa chúng tôi ra thăm ruộng mía rộng 2,2 ha chạy dài đến tận bờ kênh, ông nói: “Tôi vừa bán xong, tổng thu được 132 triệu đồng, bỏ chi phí và công lao động, còn lời gần 90 triệu đồng. Cả đời trồng mía, chưa bao giờ lời to như vậy”. Chuyện mía trúng giá đã đành, bởi khắp vùng ĐBSCL ai cũng được hưởng lợi. Tuy nhiên, trúng mùa đưa năng suất tăng lên kỷ lục thì không phải nơi nào cũng làm được như Trà Vinh.

Ông Kim Cợt nhớ lại: “Cách nay khoảng 30 năm, dân Trà Cú đã làm quen với cây mía. Thời đó, ai cũng trồng mía theo phương pháp truyền thống; cứ làm đất, đặt hom, đến kỳ bón phân, tưới nước… là xong. Nhiều lúc bị sâu đục thân, khô đọt, mía bị đèo đẹt cũng chẳng biết cách khắc phục. Ngay cả việc bón phân cũng sai quy trình, cứ mưa là vô phân, điều này làm phân trôi hết mà mía chẳng được gì? Hồi trước, tới đợt đánh lá là tuốt sạch cả cây, vô tình làm cho mía thiếu sự quang hợp nên phát triển kém… Chưa kể năm nào cũng sử dụng giống cũ nên thất mùa liên miên, năng suất chỉ 50-60 tấn/ha, ai giỏi lắm được 80 tấn/ ha là trúng”. Tuy nhiên, khi Công ty Mía đường Trà Vinh ra đời đã làm thay đổi cả vùng mía rộng lớn từ năng suất và chất lượng.

Ông Nguyễn Thái Hòa, Phó Giám đốc công ty cho biết: Khi tiến hành xây dựng vùng mía nguyên liệu, chúng tôi tập trung vào các vấn đề bức xúc tồn tại như: thay đổi tập quán canh tác, loại bỏ giống cũ và sử dụng giống mới; đầu tư vốn, kỹ thuật, từng bước đưa cây mía đi lên. Chỉ sau 3 năm thử nghiệm, nhiều nông dân ứng dụng thành công đưa năng suất đạt 170-180 tấn/ha, có hộ đạt đến 200 tấn/ha, cao nhất đồng bằng.

Khi “bốn nhà” chung tay

Thật ra, ngay từ lúc đầu Công ty Mía đường Trà Vinh đã xác định: Bằng mọi cách phải qui hoạch được vùng mía nguyên liệu đảm bảo sản lượng phục vụ chế biến, qua đó góp phần nâng cao đời sống người dân. Có như vậy, họ mới chuyên tâm canh tác và gắn bó lâu dài với cây mía.

Nói thì dễ, nhưng khi triển khai thực hiện gặp không ít khó khăn. Do mấy năm dài, mía thất mùa rớt giá, lại bị thương lái chèn ép khiến nông dân ngán ngẫm, điều này ảnh hưởng đến tâm lý nhiều người. Thế là công ty phối hợp cùng Phòng NN-PTNT Trà Cú và chính quyền địa phương… xuống gặp gỡ bà con bàn chuyện phát triển vùng mía.

Theo đó, công ty trực tiếp ký hợp đồng và đầu tư toàn bộ giống mới, phân bón, kỹ thuật… nông dân chỉ việc ra công chăm sóc. Đến cuối vụ sẽ thu mua hết sản phẩm cho bà con. Đầu vào ổn định- đầu ra an tâm, có được chỗ dựa, ai nấy đồng tình ủng hộ. Anh Đặng Văn Giỏi, nhiều phen lận đận cùng cây mía tâm sự: “Lúc trước trồng mía tự phát bán cho các lò đường thủ công vất vả vô cùng. Có năm mía ế, năn nỉ muốn lạy hổng ai mua. Giờ được công ty bao tiêu và thay đổi giống, cách làm… năng suất mía tăng không ngờ và bán được giá cao, nông dân sống khỏe”.

Nếu như năm 2004, Công ty Mía đường Trà Vinh đầu tư khoảng 6,5 tỷ đồng, thì sang năm 2005 tăng lên trên 7 tỷ đồng hỗ trợ cho nông dân trồng mía. Đến nay, vùng nguyên liệu của công ty phát triển đến 5.368 ha, với hơn 4.000 hộ được ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm.

Ông Nguyễn Thái Hòa, Phó Giám đốc Công ty Mía đường Trà Vinh cho biết: “Nhờ thâm canh tăng vụ và thực hiện thành công cuộc cách mạng về giống và quy trình sản xuất mới hợp lý, đã đưa vùng mía Trà Vinh đạt năng suất rất cao. Mô hình liên kết “4 nhà” đang vận hành khá tốt, mang lại lợi ích cho công ty và nông dân trồng mía. Về lâu dài, chúng tôi còn tính toán vận động người dân tham gia cổ phần vào nhà máy. Cùng hợp tác và hưởng lợi nâng cao ý thức, trách nhiệm sẽ là điều kiện để phát triển bền vững”.

Những năm qua, công ty còn hỗ trợ bà con có đời sống khó khăn như: cho mượn đất trồng mía, hoặc giúp vốn 100% điều trị bệnh và phòng ngừa trên mía… Nói như Ông Trần Văn Dơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Trà Vinh: Sự phối hợp đồng bộ giữa nhà máy- nông dân- ngành nông nghiệp- chính quyền địa phương, tạo cho cây mía hướng đi mới. Nông dân đã biết làm giàu từ cây mía và chuyện thu lời 30-40 triệu đồng/ha/vụ không còn là hiếm.

HUỲNH LỢI – ĐÌNH CẢNH