Nỗ lực chuyển dịch cơ cấu cây trồng ở Vĩnh Long

Nguồn tin: Nhân Dân, 23/06/2009
Ngày cập nhật: 23/6/2009

Những đột phá về chuyển dịch cơ cấu cây trồng ở Vĩnh Long đã đem lại hiệu quả thiết thực. Trong đó giá trị kinh tế về trồng trọt luôn chiếm tỷ trọng cao, hơn 80% trong cơ cấu ngành. Ðiều đó cho thấy, trồng trọt vẫn là nguồn thu nhập chính của phần lớn người nông dân.

Bước đột phá

Khi hỏi về diện tích trồng màu, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Tân, Võ Văn Theo cho biết, trong nửa đầu tháng 6 này, diện tích trồng màu là 1.375 ha, nâng tổng diện tích trồng màu từ đầu năm đến nay lên 6.933 ha, đạt 77% kế hoạch năm, so cùng kỳ năm trước tăng 1.037 ha. Trong đó cây màu luân canh trên đất lúa là 6.000 ha, đạt 100% mức kế hoạch, tăng 1.030 ha so cùng kỳ năm trước. Trước đây, chỉ có cây khoai lang là có tiếng và chiếm được vị trí độc tôn tại các xã Tân Quới, Tân Lược (huyện Bình Minh cũ, nay thuộc Bình Tân). Những năm gần đây, thực hiện việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Bình Tân có thêm nhiều cây trồng mới. Ngoài các loại cây trồng chủ lực: khoai lang, bắp lai, đậu nành, mè, Bình Tân có gần 2.000 ha trồng rau màu các loại. Sản phẩm rau màu của Bình Tân có mặt khắp các chợ trong khu vực Nam Bộ. Sự ra đời của Hợp tác xã rau an toàn Thành Lợi đã đưa sản phẩm rau màu của xã viên vào các siêu thị, đến các nhà hàng lớn và làm nguyên liệu cho các nhà máy chế biến rau quả.

Tại xã Nguyễn Văn Thảnh, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Khắc Bình cho biết, theo quy hoạch tổng thể đến năm 2010 hầu hết diện tích được quy hoạch theo hướng sản xuất lúa kết hợp nuôi thủy sản 1.372 ha/1.468 ha. Tuy nhiên việc chuyển đổi theo hướng này gặp khó khăn do giá trị thủy sản mang lại không cao. Khoảng hai năm nay, cây khoai lang đã bén rễ trên vùng đất hai ấp Hòa An và Mỹ Hòa, tuy diện tích chưa nhiều (70 ha), nhưng đã cho thấy tiềm năng phát triển của nó, vì lợi nhuận đem lại cao hơn so với trồng lúa. Chúng tôi đi đến các xã Thành Ðông, Thành Trung, Tân Thành, đang bước vào vụ thu hoạch khoai lang. Tại ruộng khoai của ông Ðào Văn Chạng ở ấp Tân Lập, xã Tân Thành, những người đang thu hoạch khoai cho biết, cây khoai lang được nông dân ở đây trồng luân canh trên đất lúa đã hơn 15 năm rồi. Nếu tính bình quân thì lợi nhuận của trồng khoai lang cao hơn hai lần so với trồng lúa. Riêng năm nay, lợi nhuận không được như vậy. Bởi vì năng suất không cao, giá khoai lại thấp. Hiện nay, khoai lang đỏ có giá 120 nghìn đồng/tạ (tạ 60 kg), so với năm trước bán được 150 nghìn đồng/tạ. Trong khi giá vật tư nông nghiệp, giá nhân công đều tăng cao. Dù giá cả có thế nào đi nữa, cây khoai lang vẫn được nông dân mến mộ vì góp phần giúp rất nhiều hộ thoát nghèo, đổi đời làm thay đổi bộ mặt nông thôn vùng sâu này.

Cây trồng mới thay vụ lúa xuân hè

Trong các vụ sản xuất, vụ xuân - hè có nhiều điều kiện thuận lợi trong việc đưa cây trồng cạn xuống nền đất lúa. Vụ xuân - hè năm nay, tỉnh Vĩnh Long đã xuống giống được hơn 1.200 ha đậu nành, tập trung nhiều tại hai huyện Long Hồ và Bình Tân. Riêng huyện Long Hồ, diện tích trồng đậu nành hơn 500 ha, tăng gần gấp hai lần so năm 2008. Trong đó, xã Tân Hạnh là một điểm sáng trong việc vận động người dân đưa cây đậu nành xuống ruộng với hơn 400 ha. Tuy giá đậu nành nguyên liệu năm nay bình quân chỉ bán được 9.500 đồng/kg, thấp hơn năm trước khoảng 1.000 đồng/kg và năng suất cũng giảm hơn năm trước khoảng 0,5 tấn/ha nhưng vẫn bảo đảm mỗi ha đậu nành cho thu nhập hơn 10 triệu đồng. Theo tính toán của nhiều bà con nông dân, với giá bán và năng suất hiện tại, sau khi trừ hết các chi phí, mỗi ha đậu nành cũng có lời từ sáu đến chín triệu đồng. Tuy hiệu quả kinh tế có giảm so với các năm trước, nhưng cây đậu vẫn là loại cây trồng có nhiều tiềm năng để đưa vào luân canh trên nền đất lúa. Vì cây đậu nành dễ trồng, cần ít nước, ít công chăm sóc; mà còn giúp cải tạo độ phì cho đất, cắt sự lan truyền dịch bệnh do trồng lúa liên vụ. Hơn nữa nhu cầu tiêu thụ trong nước, sản lượng đậu nành còn đang thiếu hụt rất lớn. Ðể tăng nhanh diện tích cây đậu nành luân canh trên đất lúa, Vĩnh Long sẽ đầu tư nhiều hơn trong khâu chuyển giao kỹ thuật sản xuất cho nông dân, nhất là khâu chọn giống để tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, tăng hiệu quả kinh tế cho người trồng đậu.

Bên cạnh cây đậu nành, vụ xuân - hè vừa qua, tỉnh Vĩnh Long còn đưa cây mè đen vào hệ thống luân canh thay cho việc trồng lúa được 325 ha, tập trung chủ yếu ở huyện Bình Tân. Sau một năm đã phát triển thêm 125 ha mè đen trên chân ruộng lúa. Theo Trưởng phòng Nghiệp vụ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vĩnh Long Võ Văn Sơn, trồng mè đen mang lại lợi nhuận rất cao, thậm chí hiệu quả hơn hai, ba lần cây đậu nành. Về kỹ thuật canh tác, trồng mè đen cũng tương tự đậu nành: không phải làm đất, cần ít nước, ít công chăm sóc, nhất là ít sâu bệnh. Năng suất mè đen tuy chỉ đạt khoảng 1,5 tấn/ha so với đậu nành khoảng hai tấn/ha, nhưng giá cao gấp ba lần (từ 25.000 đến 30.000 đồng/kg), nên lợi nhuận thu được khoảng 30 triệu đồng/ha.

Chuyển dịch theo hướng hiệu quả và bền vững

Tỉnh Vĩnh Long có 114.387 ha đất sản xuất nông nghiệp. Theo định hướng của tỉnh là ưu tiên phát triển diện tích trồng màu, nuôi thủy sản và vườn cây ăn quả, đến năm 2010, tỷ lệ đất vườn và lúa là ngang nhau. Vĩnh Long được mệnh danh là xứ vườn, với nhiều loại cây quả đặc sản. Kinh tế vườn ở Vĩnh Long đang từng bước chuyển đổi theo hướng phát triển vườn cây đặc sản. Bưởi Năm Roi là một thương hiệu nổi tiếng của Vĩnh Long, toàn tỉnh hiện có gần 7.800 ha, trong đó có gần 6.000 ha đang cho quả với sản lượng khoảng 80.000 tấn. Do sản xuất còn manh mún, không theo đúng quy trình kỹ thuật, chưa quản lý tốt dịch bệnh nên chất lượng quả bưởi Năm Roi đạt tiêu chuẩn xuất khẩu chỉ chiếm khoảng 15 - 20%. Tuy nhiên, bưởi Năm Roi vẫn là cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao ở địa phương. Theo tính toán của nhiều nhà vườn, một công bưởi cho thu nhập một năm khoảng 40 triệu đồng, trừ chi phí vẫn còn lãi gần 30 triệu đồng. Ðể phát huy thế mạnh này tới đây, bên cạnh việc tiếp tục đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi, đường giao thông, hỗ trợ vốn, tỉnh Vĩnh Long sẽ tổ chức lại sản xuất và tìm đầu ra cho sản phẩm. Theo quy hoạch, đến năm 2015, Vĩnh Long sẽ phát triển diện tích trồng bưởi Năm Roi lên 11.000 ha. Gần đây, Vĩnh Long đã xây dựng được thương hiệu bưởi Năm Roi Mỹ Hòa (Bình Minh) đưa quả bưởi xâm nhập thị trường châu Âu và Mỹ.

Trong kinh tế vườn, cây cam sành cũng chiếm diện tích khá lớn 7.700 ha, hiệu quả kinh tế mang lại không nhỏ. Tuy nhiên, yếu thế của cây cam sành cũng như các loại cây có múi là bệnh vàng lá, thối rễ. Chương trình giống của ngành nông nghiệp Vĩnh Long đã hỗ trợ kinh phí để nhà vườn sản xuất giống gốc, giống sạch bệnh bước đầu mang lại kết quả. Ngoài những cây truyền thống, các loại cây trồng chất lượng cao như: Sầu riêng RI6, bưởi hạt lép, chôm chôm, măng cụt được nhà vườn đưa vào trồng thay thế các loại cây trồng hiệu quả kinh tế thấp.

Trưởng phòng Nghiệp vụ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vĩnh Long Võ Văn Sơn cho biết, bên cạnh việc thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, Vĩnh Long tập trung nguồn lực tăng hiệu quả sản xuất lúa. Chương trình đưa giống lúa có chất lượng vào sản xuất; áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp tốt Gobal - GAP; đẩy mạnh công nghệ sau thu hoạch. Chương trình hỗ trợ lãi suất cho nông dân mua máy gặt, máy sấy lúa bước đầu đã đem lại hiệu quả. Ðến nay, nông dân trong tỉnh đã mua được 245 máy gặt đập liên hợp, 135 máy gặt xếp dãy, đủ khả năng cho 45% diện tích lúa trong tỉnh; gần 500 máy sấy lúa đáp ứng nhu cầu sấy lúa cho khoảng 30% sản lượng lúa vụ hè thu. Ðịnh hướng phát triển nông nghiệp ở Vĩnh Long trong những năm tới là phát triển trồng trọt trên cơ sở thâm canh, tăng năng suất và chất lượng, giảm chi phí, đạt hiệu quả cao và sử dụng tài nguyên hợp lý. Ðưa sản xuất nông nghiệp đến trình độ chuyên môn hóa cao và thương phẩm hóa, hướng đến nền nông nghiệp an toàn, sản phẩm hàng hóa nông nghiệp sạch. Phấn đấu đến năm 2010 giá trị sản xuất bình quân trên một ha đất đạt 88,1 triệu đồng, đến năm 2015 đạt 140 triệu đồng/ha.