Cây vải Đông Triều (Quảng Ninh) - “Bỏ thì thương, vương thì tội”

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 07/06/2009
Ngày cập nhật: 8/6/2009

Năm ngoái Đông Triều (Quảng Ninh) được mùa vải mà người dân vẫn buồn! Còn năm nay, cây vải bị mất mùa, dân cũng chẳng mấy quan tâm... Xem ra cây vải Đông Triều đang rơi vào tình cảnh ''bỏ thì thương, vương thì tội" thật rồi...

Hiện trên địa bàn huyện Đông Triều còn khoảng 2.400 ha đất trồng vải. Cây vải được trồng tập trung nhiều nhất ở các xã Bình Khê, An Sinh, Tràng Lương. Đây được coi là vùng vải trọng điểm của huyện Đông Triều. Cũng vào thời điểm này năm ngoái, các vườn vải trĩu trịt quả trông thật thích mắt, nhưng năm nay hầu hết các vườn đều rất thưa thớt quả, sản lượng vải dự đoán chỉ đạt khoảng 20-30% so với mọi năm. Theo người dân cho biết, nguyên nhân vải mất mùa là do ảnh hưởng của trận lốc xảy ra trên địa bàn huyện vào ngày 13-3, đúng vào thời kỳ vải đang ra hoa nên hầu hết hoa vải đều bị gió lốc làm rụng, không đậu quả. Thêm nữa, cũng một phần do tâm lý của người dân trồng vải trong mấy năm gần đây hơi chán nản vì giá quả vải quá rẻ. Như năm 2008, vải được mùa là thế mà có lúc giá vải rớt xuống chỉ còn 1.000 đồng/kg, nhiều gia đình đã bỏ không thu hoạch... Có xã như Tràng Lương sản lượng vụ vải năm 2008 ước đạt trên 1.000 tấn nhưng người dân chỉ thu hoạch chưa đến 50%, số còn lại bỏ thối trên cây. Một số gia đình còn chặt cây ngay cả khi quả còn đang chín trên cành. Cũng có nhiều gia đình tiếc rẻ không muốn chặt cây, một phần do cây vải đã gắn bó với họ quá lâu năm hoặc chặt cây vải xong họ cũng không biết thay thế vào đó loại cây trồng gì... Và vì thế, cây vải rơi vào tình cảnh ''bỏ thì thương, vương thì tội'', chẳng mấy ai ngó ngàng nên chúng bị cằn cỗi, thoái hóa dần...

Bình Khê là xã có diện tích trồng vải lớn nhất huyện. Nhiều năm nay, thương hiệu vải Bình Khê đã được khẳng định và lan toả đến khắp các tỉnh, thành trong cả nước. Ở vào thời điểm năm 1998, nhiều gia đình ở Bình Khê đã giàu lên từ vải. Một vụ vải có gia đình đã thu nhập được hàng trăm triệu đồng. Thế nhưng hiện nay cây vải Bình Khê cũng đã hết thời. Cả xã có 550 ha diện tích trồng cây ăn quả, trong số đó có trên 300 ha trồng loại vải chính vụ. Theo Chủ tịch UBND xã Bình Khê Hoàng Ngọc Tân, vụ vải năm nay xã gần như mất trắng, sản lượng quả không đáng bao nhiêu. Ông Tân nói:

''Nếu như vụ vải năm 2008, Bình Khê thu hoạch được 6 tấn vải thì năm nay không biết có thu nổi 1 tấn vải tươi hay không...''. Trận gió lốc ngày 13-3 đã quét sạch hoa vải. Số cây vải đậu quả chủ yếu nằm ở những vùng, vị trí khuất gió hoặc những cây ra hoa muộn. Tuy nhiên, những cây vải ra hoa muộn, quả lại thường nhỏ và chín ép.

Chúng tôi được ông Tân dẫn đi thăm một số vườn vải trong xã. Mặc dù còn khoảng hơn chục ngày nữa mới cho thu hoạch nhưng hầu hết các cây vải đều chỉ lác đác quả, có rất nhiều cây không có quả nào. Đến thăm vườn vải gia đình chị Nguyễn Thị Vân, thôn Bắc Sơn, chị cho biết: Vườn vải nhà chị có 60 cây nhưng năm nay mất mùa lớn, chỉ có khoảng 10 cây cho quả, mà mỗi cây cũng chỉ thu hoạch được khoảng 30-40kg. Năm ngoái, gia đình chị thu được gần 4 tấn vải, năm nay chắc được khoảng 3-4 tạ. Chị Vân tâm sự: ''-Trồng vải bây giờ chán lắm, chặt cây đi thì tiếc mà giữ lại thì thu hoạch chẳng được bao nhiêu. Năm ngoái vải được mùa thì giá bán lại rất rẻ. Với thực tế như hiện nay, thật khó mà giữ được vùng vải...”.

Cùng với xã Bình Khê, các xã Tràng Lương, An Sinh cũng nằm trong tình trạng mất mùa vải. Ông Phạm Tiên Phong, Chủ tịch UBND xã An Sinh, cho biết: Cả xã hiện có khoảng 100ha trồng vải nhưng năm nay gần như xã không có vải để thu hoạch. Ông Phong cũng cho biết vào thời điểm những năm 2002-2003, An Sinh có tổng diện tích 500 ha trồng vải nhưng mỗi năm diện tích cứ thu hẹp dần và đến nay chỉ còn 100 ha.

Vậy là với người trồng vải ở Đông Triều, năm trước được mùa vải mà buồn; còn năm nay cây vải mất mùa nhưng người dân vẫn chẳng mấy bận tâm! Trao đổi với chúng tôi, ông Đặng Văn Diềm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết, Đông Triều đang thực hiện dự án Hỗ trợ đầu tư chuyển đổi diện tích cây ăn quả kém hiệu quả sang trồng cây lấy gỗ giai đoạn 2009-2011 với tổng diện tích chuyển đổi là 1.157ha, trong đó năm 2009 này, huyện sẽ chuyển đổi 600 ha...

Đây là biện pháp thiết thực nhất trong giai đoạn hiện nay nhằm giúp dân xóa đói, giảm nghèo. Thế nhưng, nghĩ đến mai sau Đông Triều không còn là ''vùng đất vải'' nữa, kể cũng thấy tiếc!

Thu Nguyên