Cây ngô lai trên đồng đất Võ Nhai (Thái Nguyên)

Nguồn tin: Báo Thái Nguyên, 31/05/2009
Ngày cập nhật: 2/6/2009

Từ trên 100ha (trước năm 1995), đến nay nông dân huyện Võ Nhai (Thái Nguyên) đã trồng được 5.193ha ngô lai (chiếm tới 55% diện tích đất nông nghiệp của huyện). Với năng suất đạt 43 tạ/ha, sản lượng gần 23.000 tấn/năm, giá trị kinh tế cây ngô lai đem lại cho nông dân trong huyện mỗi năm hàng chục tỷ đồng...

Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Võ Nhai khoá XVIII đã xác định cây mía là cây trồng quan trọng thứ 2 sau cây lúa, nhưng Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện khoá XIX (nhiệm kỳ 2005-2010) đã xác định lại cây ngô lai mới là cây trồng quan trọng thứ 2. Tại sao đối với huyện vùng cao Võ Nhai, cây ngô lai lại được coi trọng và từng bước "lấn lướt" các loại cây trồng khác như vậy? Để tìm lời giải cho câu hỏi này, chúng tôi đã nhiều lần dành thời gian trong các chuyến đi thực tế tại địa phương để trao đổi với các đồng chí Bí thư Huyện uỷ Nguyễn Văn Tiệu và Trưởng phòng Nông nghiệp Đặng Văn Đức về cây ngô lai, bởi họ là hai trong số những cán bộ của Võ Nhai rất tâm huyết với cây ngô lai. Sự tâm huyết được thể hiện bằng đường lối chỉ đạo thường xuyên của cấp uỷ với sự phát triển của cây ngô lai, bằng những mô hình khảo nghiệm và hàng nghìn buổi chuyển giao kỹ thuật của cán bộ chuyên môn để cây ngô lai đến được với đồng bào. Từ chỗ chỉ có trên 100ha (giai đoạn trước năm 1995), đến nay nhân dân trong huyện đã trồng được 5.193ha ngô lai (chiếm tới 55% diện tích đất nông nghiệp của huyện) với năng suất đạt 43 tạ/ha, sản lượng gần 23.000 tấn/năm. Giá ngô ở Võ Nhai lúc cao điểm lên tới trên 4.500đồng/kg nên giá trị kinh tế cây ngô lai đem lại cho nhân dân trong huyện mỗi năm lên tới hàng chục tỷ đồng (vượt qua tổng giá trị của cây lúa).

Để tạo điều kiện cho các hộ nông dân có cơ hội tận dụng quỹ đất đưa cây ngô lai vào trồng trên diện rộng, huyện Võ Nhai đã triển khai hiệu quả việc trợ giá, trợ cước, Để Để tạo điều kiện cho các hộ dân có cơ hội tận dụng quỹ đất, đưa cây ngô lai vào trồng trên diện rộng, huyện Võ Nhai đã trienr khai hiệu quả việc trợ giá trợ cước, cung ứng giống đảm bảo chất lượng, cung ứng phân phón trả chậm và tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm bón. Đặc biệt mới đây, huyện đã hỗ trợ để những hộ có diện tích ngô lai lớn mua máy tẽ hạt, xây dựng lò sấy để bảo quản sau khi thu hoạch. Việc tiêu thụ sản phẩm ngô lai tại Võ Nhai cũng vô cùng thuận lợi do chất lượng ngô cao hơn so với một số vùng khác và đây lại là nơi cung ứng ngô thành phẩm với khối lượng lớn từ nhiều năm. Do vậy cứ đến vụ thu hoạch là thương lái tới tận nhà làm giá, bốc ngô lên xe. Bác Triệu Văn Mạnh ở bản Na Bả, xã Phương Giao tâm sự: "Thời điểm năm 2000 trở về trước, người mua ngô không nhiều nên đến vụ thu hoạch gia đình tôi rất sợ trời mưa vì ngô dễ bị mốc, mất giá. Nhưng giờ thì khác, ngô thu hoạch về dùng máy tẽ hạt, sau đó phơi hoặc sấy khô mới bảo quản. Hộ nào không có điều kiện sấy khô thì bán luôn ngô tươi cho tư thương…".

Số hộ thu hoạch được vài tấn ngô lai ở Võ Nhai bây giờ khá phổ biến. Cá biệt tại xã Tràng Xá số hộ thu hoạch được 20 tấn ngô/năm đã vượt qua con số 100 hộ. Đồng chí đặng Văn Đức, Trưởng phòng Nông nghiệp hyện cho biết: "Dễ trồng, thời gian thu hoạch không dài và hiệu quả kinh tế cao nên cây ngô lai vẫn tiếp tục được huyện xác định là cây trồng quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của huyện. Về diện tích, cơ bản nhân dân đã tận dụng hết đất một vụ, đất bãi để trồng ngô lai và chỉ còn phần nhỏ đất ở chân núi đá là còn phát triển cây ngô. Vấn đề chúng tôi quan tâm hiện nay là cần quản lý, giám sát chặt chẽ chất lượng giống ngô lai trước khi cung ứng cho bà con, duy trì việc trợ giá, trợ cước về giống, phân bón và thực hiện các biện pháp để giúp bà con thu hoạch, bảo quản ngô dễ dàng, thuận lợi hơn".

Vị thế của cây ngô lai ở Võ Nhai vượt trội hơn các loại cây trồng khác vì nó có thể trồng trên chân ruộng một vụ, đất bãi ven sông, suối, khe lạch và điều đặc biệt hơn là cây ngô lai phát triển rất tốt trên đất đồi có độ dốc thấp, đất vùng chân núi đá. Do đó, hầu hết các xã ở Võ Nhai đã đưa cây ngô lai vào trồng trên diện rộng, trong đó có một số xã cây ngô được phủ kín khắp nơi như: Tràng Xá, Dân Tiến, Bình Long, Phương Giao. Riêng với 6 xã phía Bắc của huyện, bà con ở các xóm, bản cũng đã tận dụng diện tích đất trống hoặc đất trồng các loại cây màu khác để trồng thay thế bằng cây ngô lai. Ông Lý Văn Sinh ở bản Lũng Hoài, xã Thượng Nung cho biết: "Đồng bào Mông ở đây trước chỉ trồng ngô nếp hoặc giống ngô đỏ truyền thống để ăn mèn mén nhưng giờ thì 100% số hộ trong bản đều trồng ngồ lai. Ngô lai dễ trồng, năng suất cao nên nhà nào cũng thích trồng và đến cuối vụ lại bán ngô lấy tiền mua gạo…".

Từ thực tế cây ngô lai ở Võ Nhai cho thấy nếu các địa phương trong tỉnh đều tìm được loại cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng, tập quán canh tác của bà con nông dTừ thực tế cây ngô lai ở Võ Nhai cho thấy nếu các địa phương trong tỉnh đều tìm được loại cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng, tập quán canh tác của người nông dân chắc chắn loại cây trồng đó sẽ đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần tăng giá trị kinh tế/đơn vị canh tác.

Văn Hiến