Bí đao khổng lồ… ế!

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 28/05/2009
Ngày cập nhật: 29/5/2009

Các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin càng nhiều về những quả bí đao “khổng lồ”, nông dân làng Chánh Trạch (xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định) càng thêm… tủi thân. Suốt mấy thập kỷ qua, bí đao khổng lồ ở làng này hết được triển lãm nơi này lại được trưng bày nơi khác nhưng rồi cũng chẳng thể nào giúp nông dân trồng bí phát tài, phát lộc.

“Thế giới” bí khổng lồ

“Du khách quốc tế tìm đến nơi đây, thăm những giàn bí đao trĩu quả và đặc biệt quả nào cũng nặng đến... 50-60kg. Không tin vào mắt mình, họ dụi đi dụi lại hai con mắt nhưng đó vẫn là sự thật. Một sự thật khiến như người ta tưởng mình đang lạc vào xứ sở của những gã khổng lồ trong cổ tích” - ông Cao Chư (80 tuổi, ở thôn Chánh Trạch 1) giới thiệu về bí đao làng mình một cách sống động như thế. Ông Chư đã dành trọn đời mình để trồng bí đao nhưng ông vẫn không hiểu tại sao bí đao trồng ở làng mình lại to và nặng đến thế. Ngay từ khi còn nhỏ, ông Chư đã thấy bí đao của làng mình to như vậy rồi.

Ghé thăm vườn bí đao của ông Nguyễn Văn Triều (51 tuổi) ở thôn Chánh Trạch 1, tôi mới dám tin lời của ông Chư là thật.

Giàn bí rộng khoảng 250m2 có hơn 40 quả bí đao khổng lồ, những quả “thường thường bậc trung” ước chừng cũng đã nặng trên 40kg, còn quả nặng nhất lên đến hơn 50kg.

Anh Trực và quả bí đao khổng lồ của mình

Nhìn chúng tôi trố mắt ra vì ngạc nhiên, cô Nguyễn Thị Thu Yến (26 tuổi), con gái ông Triều cười rồi nói: “Bí đao ở đây cũng được trồng và chăm sóc như mọi nơi, chỉ khác mỗi một việc là phải có thật nhiều tre để làm giàn cho chắc và khi bí ra nhiều quả thì nhanh tay mà chèn chống thêm trụ cho giàn bí. Khi quả bí lớn thì lấy dây làm võng đỡ nếu không quả bí sẽ đứt cuống mà rơi mất”.

Người trồng bí đao có quả to nhất năm nay ở xã Mỹ Thọ là anh Dương Công Trực (45 tuổi, thôn Chánh Trạch 2). Nhà anh có 60 quả bí đao, quả to nhất nặng trên 50kg.

Anh “bật mí” một điều thú vị hơn: Nước tiết ra từ thân cây bí đao có thể uống để trị các bệnh băng nhiệt, sởi, viêm tiết niệu, giải rượu.

Theo anh Trực, sau khi thu hoạch hết quả bí, cắt dây bí cách mặt đất khoảng 1m rồi dùng chai, lọ hứng lấy nước, mỗi dây cho khoảng 1 đến 2 lít nước. Cho nước bí vào can, để trên 20 ngày là bắt đầu uống được. Nhà anh Trực cũng đã hứng được 20 lít nước như thế và anh để dành cho con cháu uống mỗi khi có bệnh.

Lạ nhưng không được chuộng

Ông Trần Xuân Hảo, Chánh Văn phòng UBND xã Mỹ Thọ, cho biết: “Chẳng biết quả bí đao to nhất trên hành tinh này nặng bao nhiêu ký, chứ nông dân ở đây đã từng trồng bí đao quả nặng gần 1 tạ. Nhưng bí đao chỉ trồng ở 2 thôn Chánh Trạch 1 và 2 thì quả mới to như thế, nếu đem nguồn giống này trồng ở các thôn khác thì lại cho quả bình thường, mỗi quả nặng chỉ chừng vài ký”.

Dừng một lát, ông Hảo tâm tư: “Nhưng giá bí đao thường không ổn định nên đời sống người trồng bí khá bấp bênh. Đến bây giờ vẫn chưa có nhà khoa học nào tìm đến nghiên cứu hay xem xét đăng ký xác lập kỷ lục Việt Nam, thậm chí kỷ lục thế giới cho bí đao khổng lồ ở đây”.

Thực tế, việc bán những quả bí đao nặng đến 50kg ở địa phương này rất khó. Những người bán hàng rau củ quả ở các chợ thường chỉ thích mua những quả bí từ 20kg trở xuống, kể cả các đại lý tiêu thụ với số lượng nhiều cũng vậy, họ thích chọn mua những quả không quá to. Do tiêu thụ khó nên nông dân nơi đây không mặn mà lắm trong việc nhân rộng trồng bí đao, mà chủ yếu trồng để tự cung tự cung tự cấp và bán chạy chợ mỗi ngày.

Nỗi băn khoăn của anh Hảo cũng giống như nhiều người dân địa phương. Mặc dù rất đỗi tự hào vì giống bí đao “độc nhất vô nhị” của làng mình, nhưng họ cũng luôn tự hỏi vì sao nó chưa thể giúp nông dân làm giàu?

Nhiều người dân ở đây mong các nhà khoa học, cán bộ nông nghiệp vào cuộc để tìm hiểu về nguồn gien, điều kiện thổ nhưỡng, khả năng sinh trưởng và cả “bài thuốc” của giống bí đao ở làng mình.

“Biết đâu, những bài thuốc kỳ diệu của dân gian sẽ mở ra những điều mới mẻ trong lĩnh vực y học. Nếu thế, nông dân nơi đây sẽ có cơ hội đổi đời....”- anh Hảo tâm sự trước lúc chia tay chúng tôi.

HOÀNG TRỌNG