Cây nha đam - lợi thế mới trên đất cát Bình Thuận

Nguồn tin: E-binhthuan, 26/12/2003
Ngày cập nhật: 26/12/2003

Cây nha đam (còn gọi là cây Lô Hội, Du Thông, Lưỡi Hổ, Tương Đam…), tên khoa học là Aloe Vera từ xưa đã được con người biết đến. Nó là một loại dược liệu mà, theo tài liệu y khoa của Trung Quốc, Ấn Độ, Âu Châu… cây Lô Hội chữa được các chứng đau nhức khớp xương, bắp thịt, gân, làm lành vết thương, kích thích mọc tóc, trị đau bao tử, đau tim, giúp cầm máu, có tác dụng nhuận trường…Sinh tố B12 là loài sinh tố chỉ có trong động vật nhưng nha đam là loài thực vật duy nhất chứa sinh tố này. Các nhà khoa học đang nghiên cứu để bào chế thuốc đặc trị viêm gan siêu vi B. Đặt biệt, nha đam được chiết xuất làm các loại mỹ phẩm nổi tiếng với nhãn hiệu Aloe Vera: kem dưỡng da, dầu gội đầu, gel chải tóc được thế giới ưa chuộng.

Ở Việt Nam, nha đam có nhiều ở dọc bờ biển Nam Trung bộ, tươi tốt quanh năm. Loại cây này đặc biệt phù hợp với vùng cát ven biển, giỏi chịu được khí hậu khô, nóng. Chính vì vậy mà sau Ninh Thuận, Bình Thuận là vùng đất lợi thế cho nha đam phát triển. Nha đam Ninh Thuận đã có thương hiệu và là khách hàng đặc biệt của các cơ sở thu mua, chế biến như Cty XNK Tân Bình, Cty trang trại Tp.HCM. Hiện nay, nha đam đã được chế biến làm nước ép dinh dưỡng, thạch nha đam, sinh tố nha đam… thích hợp dùng hàng ngày như một loại sản phẩm thiên nhiên bổ ích. Các thức uống này đang được Cty XNK Tân Bình xuất sang Nhật. Cty hoá mỹ phẩm Thorakao thu mua lá nha đam sản xuất các loại mỹ phẩm cho phụ nữ. Ở tỉnh ta, lợi thế cho việc trồng cây nha đam đã được các nhà khoa học khẳng định vì phù hợp với vùng đất cát, nóng, nhất là những vùng ven biển. Độ cao so với mặt nước biển hợp lý ở Bình Thuận cũng là yếu tố giúp cho việc tạo thành các hoạt chất trong lá nha đam. Chính vì vậy mà hoạt chất trong lá nha đam ở Bình Thuận, Ninh Thuận chiếm tới 26% trong khi các nơi khác chỉ có 15%. Khu vực Tuy Phong, Bắc Bình đã có một số hộ trồng thử nghiệm nha đam với giống cây ở Ninh Thuận, đến nay đã cho thu hoạch với sản lượng khá. Hiện nay, khu vực Tân Minh, Tân Hà của Hàm Tân cũng đã có một số hộ trồng nha đam, tuy diện tích chưa nhiều nhưng theo các hộ này thì nha đam rất phù hợp với loại đất cát ở đây và triển vọng cho thu hoạch là rất khả quan

Việc đầu tư trồng nha đam khá đơn giản và cũng ít tốn kém. Không nên trồng nha đam trên vùng đất đỏ, khí hậu lạnh. Trước khi trồng, cần xới đất tơi xốp, làm cỏ sạch. Nha đam được trồng bằng cây con. Khoảng cách giữa hai cây và hai luống phù hợp là 0,4m, hai bên liếp chừa khoảng 0,7 -0,8m để cây phát triển. Một ha đất có mật độ trồng 25.000 cây. Nha đam chỉ phát triển nhanh nếu bón phân hữu cơ. Đây là lợi thế cho nông dân trong việc tận dụng các loại phân xanh, phân chuồng ở vườn nhà. Nha đam là loại cây công nghiệp mà có thời gian cho thu hoạch ngắn. Chỉ sau thời gian trồng khoảng 6 - 8 tháng có thể cho thu hoạch cả lá và cây. Cây nha đam trưởng thành cao 40 - 60cm, lá mọc áp sát nhau, phiến lá dày, mọng nước, phấn màu xanh lục có đốm trắng, mép lá có gai thưa. Lá nha đam được thu hoạch mỗi tháng một lần. Mỗi gốc nha đam chỉ nên cắt hai lá ngoài cùng, mỗi lá nặng 0,4 -0,6kg nếu được chăm sóc tốt. Hiện nay, giá bán lẻ 1kg lá nha đam là 3.000 đồng, giá thấp cũng khoảng 2000 đồng. Như vậy, một ha nha đam sẽ thu nhập từ 12 -15 triệu cho một lần thu hoạch. Mỗi năm, nha đam được thu hoạch từ 8 -10 lần. Không có loại cây nào lại có thời gian thu hoạch ngắn với lợi nhuận hấp dẫn như vậy.

Chưa kể cả việc bán cây con, trong quá trình từ tháng thứ 10, cây đã trưởng thành nên nảy rất nhiều cây con. Có thể dùng số cây con đó để nhân rộng diện tích trong những năm kế tiếp hoặc bán cây giống. Giá bán cây giống hiện nay là 1.500 đồng/cây. Trung bình cứ hai tháng là bán được một đợt cây con giống. Bình quân mỗi cây nha đam hàng năm cho khoảng 20 cây con. Như vậy, ngoài thu nhập từ lá nha đam, ta còn có thêm khoản thu nhập rất lớn từ việc bán cây con.Lâu nay, nông dân Bình Thuận biết đến cây nha đam mới chỉ là để trồng làm cảnh mà chưa thấy được lợi ích kinh tế rất lớn từ loại cây này. Nên chăng, chúng ta có một chương trình kiểm nghiệm thực sự để nhân rộng diện tích nha đam. Nếu được đầu tư phát triển thì chắc chắn nha đam sẽ là cây trồng giúp nông dân thoát nghèo. Và những vùng nuôi tôm ngập mặn ven biển Hàm Tân, Tuy Phong sẽ được cải thiện nếu được sử dụng để trồng nha đam. Mặt khác, nha đam cũng phát triển tốt khi trồng xen với các loại cây cho bóng mát như cao su, cây ăn trái… vì vậy, cũng không cần tốn nhiều diện tích đất. Trước đây, cực Nam Trung bộ nước ta (Phan Rang, Phan Rí) là nơi trồng và sản xuất mỗi năm ít nhất 500 -600kg nhựa khô Aloe Vera để dùng và xuất sang Trung Hoa làm dược liệu. Như vậy, lợi thế phát triển cây nha đam Bình Thuận và công dụng của nó là điều không thể phủ nhận. Vấn đề còn lại là việc nhân rộng diện tích nha đam trong nông dân. Để nông dân yên tâm sản xuất, chúng ta cần có chính sách đầu tư hợp lý. Có thể đầu tư trồng thử nghiệm ở một số nơi để trình diễn cho nông dân. Nếu được trồng đại trà thì nha đam sẽ là loại cây giúp nông dân tăng thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống và quan trọng hơn là nhân rộng được một giống cây trồng thích hợp, hiệu quả. Nha đam là một nguồn dược liệu quý cần được nghiên cứu trồng đại trà ở tỉnh ta để vừa phục vụ cho xuất khẩu, chế biến làm thuốc, nước giải khát, tăng thu nhập cho nông dân.

MINH HẰNG