Khoai lang Ðác Búc So (Ðác Nông)

Nguồn tin: Nhân Dân, 07/04/2009
Ngày cập nhật: 9/4/2009

Mấy năm gần đây, cây khoai lang Benni Azuma (Nhật Bản) đã sinh sôi trên cánh đồng đất đỏ ba-dan ở Ðác Nông. Nhờ trồng khoai lang xuất khẩu, nhiều gia đình không chỉ thoát nghèo, mà còn có những nông dân trở thành triệu phú, tỷ phú.

Làm giàu từ cây khoai lang

Vượt chặng đường dài hơn 60 km dưới cái nắng chói chang và gió bụi mịt mù, chúng tôi về các xã Ðác Búc So, Quảng Tân, Quảng Trực của huyện biên giới Tuy Ðức, đây là vùng trọng điểm trồng khoai lang Benni Azuma ở tỉnh Ðác Nông. Thời tiết đang vào mùa khô, nắng nóng gay gắt, nhiều cánh đồng thiếu nước sản xuất lúa vụ đông xuân, đang được nông dân chuyển đổi sang trồng khoai lang. Ðến đâu cũng bắt gặp những cánh đồng khoai lang bạt ngàn xanh mướt. Và câu chuyện làm giàu từ cây khoai lang Benni Azuma đã thật sự thu hút mọi người, bởi trong những năm qua ở vùng đất biên giới nghèo khó chỉ có "cái nắng, cái gió" này đã có hàng trăm hộ nông dân đã giàu lên nhờ trồng khoai lang.

Chúng tôi tìm gặp anh Nguyễn Văn Cường, ở thôn 4, xã Ðác Búc So. Từ một nông dân nghèo, chỉ sau mấy vụ trồng khoai lang xuất khẩu anh đã trở thành triệu phú. Trò chuyện với chúng tôi, anh Cường kể lại: "Trước đây, gia đình tôi cũng như các hộ nông dân khác ở địa phương quanh năm chỉ biết trồng lúa và các loại đậu đỗ ngắn ngày. Mặc dù đất đai rộng, phì nhiêu, nhưng mỗi năm chỉ làm được một vụ vào mùa mưa, giá cả các loại nông sản lại bấp bênh lên xuống thất thường, nên hằng năm tuy bỏ ra nhiều công sức nhưng thu vào chẳng đáng là bao, gia đình làm giỏi cũng chỉ đủ ăn, còn không là thiếu đói. Thế nhưng, kể từ khi được Hợp tác xã nông nghiệp 19-5 (nay là Hợp tác xã vận tải Ðác Búc So), xã Ðác Búc So, huyện Tuy Ðức đưa giống khoai lang Benni Azuma về trồng trong năm 2003, sau đó hướng dẫn kỹ thuật cho nhiều nông dân trong xã cùng trồng, từ đó đã mở ra một hướng làm ăn mới cho gia đình tôi cũng như nhiều hộ dân ở địa phương. Ðến nay không riêng gia đình tôi mà còn hàng trăm hộ nông dân khác đã trở thành triệu phú, tỷ phú nhờ trồng khoai lang".

Anh Cường phấn khởi cho biết thêm: "Trước đây, do chưa nắm bắt được kỹ thuật, nên mỗi vụ gia đình tôi chỉ trồng vài sào để học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. Thấy hiệu quả cây khoai lang mang lại quá bất ngờ, đầu ra lại không hạn chế, trong năm 2008 vừa qua, gia đình tôi nâng diện tích trồng khoai lang giống Benni Azuma lên 14 ha, và chỉ sau 110 ngày là thu hoạch, bình quân mỗi ha đạt 12 tấn, giá bán lúc đó đạt 4.300 đồng/kg, như vậy mỗi ha thu được trên 50 triệu đồng, tất cả 14 ha thu được khoảng 600 triệu đồng, trừ chi phí mỗi vụ gia đình tôi còn lãi 450 triệu đồng. Nếu biết thâm canh mỗi năm trồng ba vụ thì cầm tiền tỷ trong tay là cái chắc". Từ một nông dân nghèo, chỉ sau một vụ trồng khoai lang xuất khẩu, anh Cường đã trở thành một triệu phú có tiếng ở vùng đất biên giới Ðác Búc So này.

Chia tay với anh Cường, chúng tôi đến thăm cánh đồng khoai lang của anh Kiều Văn Sửu, ở thôn 7, xã Quảng Tân, huyện Tuy Ðức. Dưới cái nắng chói chang của những ngày tháng Giêng, anh đang cặm cụi chăm sóc từng luống khoai. Dừng tay, gạt mồ hôi đang chảy dài trên khuôn mặt đen sạm, anh Sửu vui vẻ kể: "Tôi mới từ huyện Ea Kar, tỉnh Ðác Lắc sang đây thuê bốn ha đất của người dân địa phương để trồng khoai lang. Giá thuê 2 triệu đồng/ha/năm. Mặc dù mới làm được một vụ khoai lang, nhưng trừ chi phí đầu tư, tôi thu lãi hơn 150 triệu đồng". Anh khiêm tốn nói: Cỡ như tôi chỉ xếp vào hạng "cò con" so với nhiều triệu phú, tỷ phú khoai lang ở đây như Bùi Văn Lâm, Nguyễn Văn Khiển, Lê Văn Bình... biết cách thâm canh khoai lang đến ba vụ/ năm, và năng suất có năm đạt tới 25-30 tấn/vụ/ha.

Theo anh Sửu, nếu so với trồng cà-phê, thì làm khoai lang Benni Azuma hiệu quả hơn nhiều, chỉ sau ba tháng 20 ngày đã cho thu hoạch, giá cả ổn định, trong khi vốn đầu tư lại ít, còn "đầu ra" thì khỏi lo, các doanh nghiệp về thu mua tận rẫy.

Theo lời Chủ tịch UBND huyện Tuy Ðức Trần Ðình Mạnh, chỉ sau 5 năm cây khoai lang Benni Azuma có mặt tại huyện Tuy Ðức, thì tại địa phương này đã có hàng trăm nông dân đã trở thành những triệu phú khoai lang. Ðiều đáng nói là nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ từ bao đời nay chỉ biết làm lúa rẫy, sản xuất theo phương thức tự cung tự cấp, nay cũng biết trồng khoai lang xuất khẩu, vì nó phù hợp với trình độ sản xuất của bà con. Nhờ đó mà tỷ lệ hộ đói nghèo của huyện giảm nhanh chóng, từ 30,1% năm 2007 đã giảm xuống còn 19% cuối năm 2008. Và sức hấp dẫn của cây khoai lang Benni Azuma đã lan tỏa nhanh chóng, đến nay đã có mặt ở khắp các huyện của tỉnh Ðác Nông.

Phát triển theo hướng bền vững

Cây khoai lang Benni Azuma có mặt tại Ðác Nông vào năm 2003. Người đầu tiên đưa cây khoai lang về trồng trên đất Ðác Nông là kỹ sư nông nghiệp Nguyễn Ngọc Quyền, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tuy Ðức và Chủ nhiệm Hợp tác xã vận tải Ðác Búc So Bùi Văn Lâm.

Trò chuyện với kỹ sư Nguyễn Ngọc Quyền, ông cho biết: Trong chuyến thăm Ðà Lạt năm 2002, tôi và anh Lâm đã đem bó khoai lang Benni Azuma từ xã Phú Hội, huyện Ðức Trọng, tỉnh Lâm Ðồng về trồng thử nghiệm trên diện tích đất của Hợp tác xã vận tải Ðác Búc So. Thật bất ngờ, giống khoai vỏ tím ruột vàng này phù hợp với khí hậu thổ nhưỡng nơi này, cho năng suất cao và chất lượng thơm ngon hơn hẳn khoai trồng ở nhiều nơi khác. Không bao lâu sau đó, Công ty D.J.F (Nhật Bản) đặt tại Lâm Ðồng cử nhóm chuyên gia nhà máy chế biến sang khảo sát, đánh giá, nhất trí đầu tư và bao tiêu trọn gói cho các vườn khoai lang ở xã Ðác Búc So. Từ đó diện tích khoai lang Benni Azuma trên cao nguyên bình độ 800 m này không ngừng lan rộng. Từ hai ha trồng thử nghiệm vào năm 2003, đến năm 2008 diện tích khoai lang toàn tỉnh đã tăng lên 4.492 ha, chủ yếu tăng nhanh ở các vùng đất mới như huyện Tuy Ðức 718 ha, Ðác Song trên 3.200 ha, còn lại trồng rải rác ở các Ðác R'lấp, Ðác Glong, Krông Nô... với sản lượng lên đến hàng chục nghìn tấn mỗi năm. Nhờ làm khoai lang đã giúp cho hàng nghìn hộ nông dân ở Ðác Nông xóa được đói nghèo, và từ năm 2008 cây khoai lang Benni Azuma đã có mặt trong cơ cấu các loại cây trồng của tỉnh.

Chủ tịch UBND huyện Tuy Ðức Trần Ðình Mạnh cho biết: Với chất lượng vượt trội, củ khoai trồng trên đất Tuy Ðức có mầu vàng hồng, ít xơ, độ đường và tinh bột cao nên đến nay đã có nhiều doanh nghiệp ở Lâm Ðồng và TP Hồ Chí Minh lên ký hợp đồng thu mua để xuất khẩu. Còn anh Bùi Văn Lâm, Chủ nhiệm Hợp tác xã vận tải Ðác Búc So, đơn vị đầu mối thu mua khoai lang của nông dân trong vùng cung ứng cho các doanh nghiệp xuất khẩu cho hay: "Hiện nay nhu cầu mua khoai lang Benni Azuma xuất khẩu của các doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh là rất lớn, mỗi tuần các doanh nghiệp đăng ký lên đến 30 tấn, nhưng hợp tác xã chỉ đáp ứng được 15 tấn".

Thế nhưng, anh Lâm cũng không khỏi trăn trở: "Cây khoai lang tuy dễ trồng, nhưng công tác bảo quản sau thu hoạch lại khó khăn, nếu để vài ngày chưa bán được là kém phẩm chất, bị các doanh nghiệp ép giá. Vì vậy, nếu được các cấp, các ngành hỗ trợ cho hợp tác xã xuất khẩu khoai lang trực tiếp, hoặc giải quyết được vấn đề bảo quản sau thu hoạch thì hiệu quả còn cao hơn nhiều. Hiện nay, hầu hết sản phẩm khoai lang của huyện chỉ bán cho các đơn vị trung gian để xuất khẩu, nên giá còn thấp khoảng 4.300 đồng/kg, có lúc bị ép giá còn 2.900 đồng/kg, còn nếu xuất khẩu trực tiếp thì giá lên đến 7.000 đồng/kg".

Ðể cây khoai lang Benni Azuma phát triển bền vững và nâng cao giá trị sản phẩm để xuất khẩu, tỉnh Ðác Nông đã cho phép huyện Tuy Ðức xúc tiến xây dựng thương hiệu cho sản phẩm khoai lang của tỉnh với thương hiệu "Khoai lang Ðác Búc So". Ðồng thời, huyện Tuy Ðức cũng đang liên kết với Công ty cổ phần xây dựng Sài Gòn đầu tư xây dựng một nhà máy chế biến khoai lang xuất khẩu tại huyện Tuy Ðức, với kinh phí khoảng 14 tỷ đồng. Khi nhà máy chính thức đi vào hoạt động, thì nghề trồng khoai lang ở huyện Tuy Ðức nói riêng, tỉnh Ðác Nông nói chung sẽ thật sự phát triển bền vững và thương hiệu "Khoai lang Ðác Búc So" càng có cơ hội vươn ra nhiều nước trên thế giới.

Nguyễn Công Lý