Hậu Giang: Tức mình vì lúa có bông không hạt !

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 04/03/2009
Ngày cập nhật: 5/3/2009

Hiện nay, nhiều nhà nông trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đang khốn đốn vì giống lúa OM 5930 bị bệnh lạ. Mặc dù, đến ngày thu hoạch mà bông vẫn cứ trơ trơ, không chịu cong đầu; số lượng hạt “chắc” ở thân bông chẳng được bao nhiêu, còn lại chỉ là hạt lép, hoặc “tét miệng” chờ ánh nắng mặt trời.

Lúa phần lớn là hạt lép.

* Thiệt hại nặng

Theo Chi cục Bảo vệ thực vật, đến nay, trên toàn tỉnh đã có 3 huyện gồm Châu Thành A, Vị Thủy và Phụng Hiệp có diện tích lúa bị thiệt hại do bệnh lạ, với tổng diện tích khoảng 39 ha. Trong đó, Châu Thành A bị thiệt hại nhiều nhất, khoảng 32 ha, kế đó là Vị Thủy khoảng 6 ha, còn lại khoảng 1 ha ở Phụng Hiệp (chưa xác định giống). Năng suất lúa ước đạt khoảng 1,5 tấn/ha.

Nhìn đám lúa sắp thu hoạch của mình mà lòng dạ xót xa. Ông Tư Xuân (Lê Minh Xuân) ở ấp Trường Thọ A, xã Trường Long Tây, Châu Thành A ngậm ngùi: Giai đoạn trước khi trổ bông, lúa phát triển rất tốt, tưởng đâu vụ Đông xuân này sẽ trúng đậm với giống lúa mới trồng vụ đầu tiên, nhưng không dè đến khi lúa trổ rộ, chờ mãi mà bông vẫn đứng sửng trơ trơ ra đó, không chịu cong đầu như những ruộng lúa kế bên.

Cho dù sử dụng thuốc điều trị bệnh lem lép hạt, kích thích bông thụ phấn, thế nhưng đều vô nghĩa. “Đành bó tay chịu thua thôi, vì mỗi bông có bao nhiêu hạt chắc đâu, làm sao bông lúa cúi đầu xuống cho được”, ông Tư Xuân giải thích.

Ông Bảy Lũy (Văn Công Lũy) ở ấp 9B, xã Vị Bình, huyện Vị Thủy cũng đối mặt với tình trạng như thế. Ông cho biết, sợ giống lúa tròn IR 50404 bán không được, thấy giống lúa OM 5930 một số người dân ở địa phương trồng cũng tốt, năng suất tương đương như một số loại giống lúa dài khác; phần không có giống, phần muốn chuyển từ giống lúa tròn sang lúa dài theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp, nên đã quyết định lấy giống từ những người dân ở địa phương để làm cho 20 công ruộng nhà mình.

Ông Bảy Lũy than phiền: “Hơn cháy rầy nữa! Vụ này xem như tiêu rồi, từ lúc biết làm ruộng đến giờ mới gặp tình cảnh lúa đến ngày cắt mà cứ xanh hoài, xem lại mới thấy hột chẳng bao nhiêu, mỗi bông chỉ khoảng hơn mười hột chắc, còn lại toàn là hạt xanh và lép”.

Điều đáng buồn vụ Đông xuân là vụ lúa đạt năng suất và hiệu quả nhất của nhà nông. Trong khi những ruộng lúa giáp ranh trồng giống lúa chất lượng khác phát triển rất tốt, hứa hẹn một vụ mùa bội thu, còn nhìn lại ruộng của nhà mình ông cảm thấy đau lòng. Ông Bảy Lũy tiếc nuối: Không cắt không lẽ bỏ, chứ vụ này lỗ chắc, khó kiếm được chục giạ/công. Sau khi đong lúa cắt cho nhân công, tiền thuê mướn máy suốt, máy kéo... thì khó mà chi trả đủ tiền phân bón, thuốc trừ sâu...

* Chưa rõ nguyên nhân

Những hộ dân bị thiệt hại vừa thất vọng vì lúa thất mùa, nhưng cũng vừa đau đầu vì không biết được nguyên nhân tại sao mà toàn bộ diện tích lúa nhà mình bị chứng bệnh kỳ lạ như vậy. Lúc đầu nhiều người nghĩ rằng do mình đã xịt đồng thời với cùng nhiều loại thuốc, nên dẫn đến tình trạng lậm thuốc, làm lúa bị sượng chậm ra bông. Bởi vì, giai đoạn lúa trổ bông lại rơi vào thời điểm khoảng 24-25 Tết Kỷ Sửu vừa qua. Thông thường nhà nông tranh thủ phun thuốc để phòng trị bệnh cho lúa trước khi ăn tết, bằng cách kết hợp nhiều loại thuốc cùng một lượt.

Ông Tư Xuân cho biết, cũng sử dụng chung một loại thuốc nhưng tại sao chỉ có 1 ha đất trồng giống lúa 5930 không những trổ chậm, mà còn lấy gạo thấp, trong khi phần diện tích 1,3 ha đất còn lại, trồng với các giống lúa khác như OM 2514,OM 4900... thì vẫn tiến triển bình thường.

Có người cho rằng đã phun nhầm thuốc, nhưng ông Lũy phân vân: Nếu nhầm thuốc thì tại sao chỉ có giống OM 5930 bị ảnh hưởng, còn các giống lúa khác vẫn bình thường, không lẽ ai cũng phun nhầm thuốc hết sao!

Suy trước tính sau, nhiều người có diện tích lúa bị thiệt hại đều nghĩ rằng có lẽ do thời tiết, vì có một số trường hợp xuống giống muộn hơn lứa lúa bị bệnh khoảng 5-7 ngày, thì vẫn lấy gạo bình thường. Tuy nhiên cũng chỉ là dự đoán.

“Chung xuồng” với nhiều hộ dân sử dụng giống lúa OM 5930 ở xã Trường Long Tây, anh Nguyễn Văn Việt ở ấp Trường Thọ A do thời tiết mưa bão, nên ruộng lúa của anh xuống giống muộn hơn theo yêu cầu của địa phương gần một tuần, tuy bị ảnh hưởng, nhưng không đáng lo. Anh Việt chia sẻ: “Có lẽ nhờ xuống giống chậm hơn so với lịch thời vụ, nên giai đoạn lúa trổ bông tránh được thời điểm tiết trời lạnh trong những ngày cận tết vừa qua, nhờ thế mà ruộng lúa của tui ít bị ảnh hưởng. Vì vậy, vài ngày tới sẽ thu hoạch, tuy không trúng lắm, nhưng với diện tích 4 công, năng suất ước đạt khoảng hơn 3 tấn lúa”.

Chi cục phó Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Hậu Giang Trần Ngọc Thể, cho rằng: Đây là hiện tượng lạ, mới xuất hiện lần đầu tiên, nhưng không chỉ ở tỉnh ta mà một số tỉnh, thành khác trong khu vực như: Cần Thơ, Đồng Tháp, Kiên Giang... vẫn có tình trạng này. Tạm thời, đang chờ kết quả xét nghiệm từ phía các nhà khoa học. Tuy nhiên, khả năng dẫn đến hiện tượng này có thể là do ảnh hưởng bởi bệnh lúa von ở giai đoạn lúa trổ, nên khi bộc phát thì không thể ngăn chặn. Song, cũng có thể giống 5930 mẫn cảm với nhiệt độ lạnh, vì những trà lúa bị bệnh chủ yếu trổ ở giai đoạn 25 tháng chạp âm lịch. Với tinh thần “còn nước còn tát”, chi cục hướng dẫn bà con phun ngừa bệnh lúa von ngay bây giờ đối với những trà lúa OM OM 5930 muộn, trước khi lúa trổ bằng các loại thuốc như Forlicour, Tilt supper, Polyram... Trong vụ lúa Hè thu tới, khuyến khích bà con sử dụng giống mới có chất lượng, nhưng loại bỏ giống OM 5930; cày xới và phơi đất ít nhất 20 ngày để cách ly mầm bệnh...

N.NGUYỄN