Ăn tết lớn nhờ trúng lúa dưới ... ao

Nguồn tin: Tuổi Trẻ, 23/1/2009
Ngày cập nhật: 24/1/2009

Sau gần mười năm chuyên nuôi tôm, không ít nông dân ở ĐBSCL trở nên phờ phạc, không tiền mua gạo ăn nhưng tết năm nay nhiều gia đình lúa đã đầy bồ và có dư khá nhiều tiền mua quần áo, bánh mứt… cho vợ con ăn tết.

Niềm vui này nhờ những “ao lúa” được trồng dưới những ao tôm theo mô hình “con tôm ôm cây lúa”.

Về huyện Phước Long (Bạc Liêu) trong những ngày giáp tết, làng quê bổng rộn ràng hơn trên những đồng tôm đang được trãi vàng ươm một màu lúa chín. Dưới những… ao tôm thất thu của vụ trước trai gái nhanh tay cắt lúa trúng mùa, tiếng máy suốt lúa nổ giòn trên bờ, dưới kênh thương lái đưa ghe vào mua lúa mới.

Có tết nhờ những… “ao lúa”

Nông dân Thạch Bel ở ấp Thọ Hậu, xã Phước Long (Phước Long, Bạc Liêu) từng trồng lúa hơn mười năm trước. Khi cánh đồng Chó Ngáp này bước vào giai đoạn “chuyển dịch”, Thạch Bel cũng chạy theo con tôm bởi xung quanh ruộng lúa của ông ngày ấy đã được “tôm hóa” nên nước mặn tràn đồng.

Sau một thời gian dài bám lấy con tôm, kinh tế gia đình từ chỗ đủ ăn đã trở nên khánh kiệt sau mỗi vụ tôm thất thu mà trong nhà không có một hạt lúa. Năm nay, sau khi thu hoạch xong vụ tôm sú quảng canh tuy chỉ thu lãi hơn một triệu đồng nhưng Thạch Bel đã mạnh dạng lấy hết số tiền lãi của con tôm để mua lúa giống sạ xuống ao tôm rộng 1ha.

Kết quả thật bất ngờ, giống lúa mùa mang tên một bụi đỏ Hồng Dân dưới “ao tôm” của ông Bel đã trở thành “ao lúa” cho năng suất đến 4,5tấn/ha, trừ chi phí thu lãi ròng hơn 12 triệu đồng.

Bên phía huyện Cái Nước và U Minh (Cà Mau) nông dân nuôi tôm thất bát cũng quay lại với cây lúa nên nhiều người rất phấn khởi đón tết đến trong niềm vui lúa đầy bồ, chuẩn bị được nhiều tiền mới để “tết này có điều kiện xì lì cho con cháu”. Dù dưới ao tôm nước đang nhiễm mặn nhưng lão nông Hai Cần ở xã Phú Hưng (Cái Nước, Cà Mau) vẫn cấy lúa mùa.

Hơn 12.000m2 mặt nước của ao tôm tuần trước ông Cần thu hoạch trên 320 giạ lúa, bán được gần 20 triệu đồng, trừ chi phí thu lãi ròng 15 triệu đồng. Ông Hai Cần phấn khởi: “Trồng lúa dưới ao tôm không tốn nhiều phân nên giảm được chi phí. Bán lúa xong tôi mang ngay 3 triệu đồng ra ngân hàng đổi lấy tiền mới để tết này lì xì cho con cháu”.

Còn tại Sóc Trăng, vùng tôm – lúa ở huyện Mỹ Xuyên cũng đang bước vào mùa thu hoạch rộ. Trong khi nông dân mãi bám lấy con tôm mặt mài ủ rũ thì người trồng lúa ngay chính dưới những ao tôm thất thu lại có tiền đầy túi để chuẩn bị đón tết con Trâu trong niềm vui được mùa.

Tại “vương quốc tôm” của xã Thạnh Phú (Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) cũng đã có nhiều nông dân thưc hiện mô hình tôm – lúa. Thất nhiều vụ tôm, anh Trần Văn Rơ ở ấp khu 4, xã Thạnh Phú xuống giống ST5 dưới nền đất 4 công (4.000m2) của đáy ao tôm. Hiện lúa của anh Rơ sắp đến ngày thu hoạch, hạt nặng oằn thân lúa ước năng suất khoảng 700kg/công trong khi tổng chi phí từ đầu vụ đến nay chỉ khoảng 3 triệu đồng nên chắc chắn anh Rơ sẽ có dư 5-6 triệu đồng xài tết.

Mở rộng diện tích “lúa sạch”

Ông Lương Ngọc Lân - phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu - cho rằng hầu hết lúa trồng dưới nền đất của ao tôm đều là “lúa sạch” bởi nông dân rất hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên chất lượng hạt lúa rất tốt, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu.

Đặc biệt, giống lúa một bụi đỏ Hồng Dân vừa được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học - công nghệ) cấp bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý đã được nông dân ba huyện Phước Long, Hồng Dân và Giá Rai (Bạc Liêu) trồng với diện tích 21.000/25.200ha đất thuộc mô hình “con tôm ôm cây lúa”. Năng suất bình quân của lúa một bụi đỏ Hồng Dân dưới ao tôm lên đến 4-4,5 tấn/ha, bán với giá 4.000 đồng/kg (lúa chưa phơi khô), trừ chi phí nông dân thu lãi ròng 15 triệu đồng/ha.

Tương tự, tỉnh Sóc Trăng cũng đang phát triển nhanh mô hình trồng lúa chất lượng cao trên nền đất ao tôm. Ông Hồ Quang Cua - phó giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng - cho biết tổng diện tích lúa dưới ao tôm lên đến 10.450ha tập trung chủ yếu ở huyện Mỹ Xuyên. Trong đó giống lúa thơm chất lượng cao ST5 được người nuôi tôm trồng 4.800ha cho năng suất 4,5 – 5 tấn/ha.

Ông Hồ Quang Cua phấn khởi: “Vụ này lúa thơm ST5 cho năng suất bình quân cao hơn các loại lúa dài thường khoảng 0,5 tấn/ha. Giá lúa ST5 cũng cao hơn lúa dài thường 1.000 đồng/kg nên nông dân trồng “lúa sạch” dưới nền đất nuôi tôm ăn tết lớn hơn những năm trước”.

Theo kế hoạch, cuối năm 2009 diện tích “lúa sạch” dưới nền đất nuôi tôm ở Bạc Liêu tăng lên 26.000ha và Sóc Trăng tăng thêm khoảng 2.000ha. Riêng tỉnh Cà Mau hiện đã có trên 43.000ha đất nuôi tôm quảng canh được nông dân thực hiện mô hình “con tôm ôm cây lúa” từng bước đưa người nông dân trở lại vị trí làm chủ được miếng ăn trên thửa đất bao đời nay họ đã gắn bó.

Năm nay nông dân trồng lúa dưới nền đất nuôi tôm ở ĐBSCL ăn tết vui và hứa hẹn sẽ có nhiều cái tết vui hơn khi thực hiện tiếp mô hình tôm - lúa bền vững theo hướng “chậm mà chắc”.

NGỌC DIỆN