Cây lúa hồi sinh: Trên đồng đất mặn Cà Mau

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 07/01/2009
Ngày cập nhật: 9/1/2009

Chú Phan Văn Ngọn, ở ấp Tân Thành, xã Phú Tân đang chăm sóc lúa trên đất nuôi tôm

Năm 2008 là một năm đầy biến động về giá lương thực, thực phẩm, nhất là giá gạo, giá tôm nguyên liệu. Điều này đã tác động sâu sắc đến đời sống của người dân, đặc biệt là người nuôi tôm ở vùng chuyển dịch cơ cấu sản xuất từ trồng lúa sang nuôi tôm. Cũng từ đây, người dân ở vùng chuyển dịch đã ý thức được tầm quan trọng của việc trồng lúa trên đất nuôi tôm.

Sau bao năm cây lúa dường như vắng bóng ở vùng chuyển dịch cơ cấu sản xuất, năm nay, có lẽ lần đầu tiên, màu xanh của lúa đã phủ rộng khắp trên đồng đất nuôi tôm như ở các huyện: Cái Nước, Thới Bình, trong đó có cả Phú Tân, nơi mà những năm qua cây lúa khó lòng trụ vững.

Chuyển dịch nuôi trồng

Còn nhớ, khi bắt đầu thực hiện chuyển dịch cơ cấu sản xuất, nông dân ở huyện Phú Tân đã đốn hạ những mảnh vườn đang trĩu quả và gần như chính thức "khai tử" cây lúa. Trước sức hấp dẫn từ lợi ích của con tôm, nông dân đã quay lưng với cây lúa.

Hệ quả chỉ một vài năm sau, hình ảnh màu xanh bạc ngàn của cây dừa, cây lúa… không còn bao nhiêu, và cái tồn tại hiện hữu là những mảnh vuông trắng màu nước mặn. Sau bao năm vật vã với con tôm, nay người dân đã thật sự khát khao được quay lại làm bạn với cây lúa - một loại cây thủy chung, gắn bó với nông dân ngay từ buổi đầu khai hoang, mở đất.

Trở lại vùng khép kín ấp Vàm Xáng, xã Phú Mỹ, huyện Phú Tân, nơi mà Đảng bộ, chính quyền các cấp đặt trọn tâm huyết để phát triển mô hình trồng một vụ lúa trên đất nuôi tôm, mới thấy hết khát khao, quyết tâm trở lại với cây lúa của người dân.

Chú Bảy Dễ (Nguyễn Văn Dễ) cho biết, năm rồi, gia đình chú trồng lúa trên đất nuôi tôm thu hoạch được vài trăm giạ, bên cạnh còn nuôi cá bống tượng, cá chình... Nhẩm tính, một năm thu nhập không dưới 100 triệu đồng/4,8 ha diện tích đất, cải thiện được kinh tế gia đình một cách rõ nét. Năm nay, tiếp tục phát huy hiệu quả của mô hình lúa - tôm kết hợp nuôi các loại cá nước lợ và đang hứa hẹn một mùa bội thu.

Chú Bảy đánh giá, năm vừa qua, dân ở vùng kép kín chưa tha thiết lắm với cây lúa, mặc dù chính quyền, các đoàn thể xã hội của địa phương đã quyết liệt vận động. Cho nên, sản lượng lúa thu hoạch được chưa đạt như mong muốn. Năm nay, nhờ vào sự thành công của một vài mô hình, mà hầu hết dân trong vùng khép kín đã bắt đầu làm lúa trên đất nuôi tôm. Và lúa, tôm, các loại cá nước lợ đang phát triển tốt.

Cánh đồng của anh Quách Văn Đát, lúa đang độ oằn bông. Anh Đát hồ hởi: "Từ khi chuyển dịch đến nay mới thấy được mùa lúa bội thu. Sang năm, không phải lo tiền mua gạo ăn và cũng không phải thấp thỏm mỗi khi giá gạo tăng. Tôi tin rằng, năm nay làm lúa được thì những năm sau cũng sẽ làm được. Lúc ấy, đời sống người dân chắc chắn sẽ khấm khá hơn bây giờ nhiều".

Chuyển dịch... ý thức

Năm 2008, chỉ tiêu giao cho huyện Phú Tân sản xuất lúa trên đất nuôi tôm là 200 ha, phân bổ ở các xã: Phú Mỹ, Phú Thuận, Phú Tân. Thực tế, theo báo cáo của Phòng NN&PTNT, diện tích lúa trên đất nuôi tôm của huyện là 1.512,66 ha, bằng 756% kế hoạch.

Đồng chí Bùi Văn Đông, Phó Phòng NN&PTNT huyện, cho biết thêm, không chỉ có các xã được phân bổ chỉ tiêu mới có lúa trên đất nuôi tôm, mà các xã khác như: Tân Hải, Tân Hưng Tây đều có. "Đây là một tín hiệu vui, để sang năm chúng tôi tiếp tục quy hoạch thêm một số vùng khép kín và vận động nhân dân trồng lúa trên đất nuôi tôm ở tất cả những vùng có điều kiện".

Như vậy, cây lúa đã có sức lan tỏa trên khắp đồng đất mặn của huyện Phú Tân. Qua ghi nhận thực tế, lúa trên đất nuôi tôm nằm ngoài vùng quy hoạch khép kín đang phát triển rất tốt và ước đạt năng suất không thua kém trong vùng khép kín.

Chú Phan Văn Ngọn, ấp Tân Thành, xã Phú Tân, khoe: "Gia đình tôi từ trước đến nay, năm nào cũng trúng tôm, lúa. Chỉ tính riêng lúa trên đất nuôi tôm, hằng năm tôi thu hoạch trên 200 giạ/1,4 ha. Tôi khẳng định, nếu ai cho rằng không trồng lúa trên đất nuôi tôm được là một sai lầm. Bởi có làm được hay không là do ý chí quyết tâm của người dân. Vì làm lúa trên đất mặn không khó, chúng ta chỉ cố gắng theo dõi, nắm bắt diễn biến tình hình thời tiết, chủ động rửa mặn và chọn giống phù hợp là gặt hái được kết quả".

Đồng tình với quan điểm trên, chú Trần Văn Ty ở ấp Thọ Mai, xã Phú Mỹ, người nhiều năm đoạn tuyệt với cây lúa, phân tích: "Lúc mới chuyển dịch, tôm trúng, giá cao thì đâu ai ham làm lúa nữa. Còn bây giờ, tôm nuôi thường xuyên bị chết, giá lại thấp, nên việc trồng lúa để có gạo ăn không phải mua là điều tối cần. Năm đầu tiên, làm lúa trên đất nuôi tôm thấy lúa phát triển tốt, tôm lại không bị chết, tôi nghiệm ra một điều, chỉ có mô hình một vụ lúa trên đất nuôi tôm thì mới có khả năng phát triển bền vững".

Chú buông tiếng thở dài: "Tiếc rằng, bao năm qua, nông dân mình đã hờ hững với cây lúa".

Còn đánh giá về sự thành công của vụ lúa trên đất nuôi tôm, chú Sáu Nghề (Phan Tấn Nghề), Chủ tịch Hội Nông dân xã Phú Mỹ, nhận xét: "Năm nay, diện tích lúa trên đất nuôi tôm tăng đột biến, năng suất bình quân ước đạt từ 2,5-3 tấn/ha. Đây là một thành công từ sự chuyển biến ý thức của người dân".

Về lại huyện Phú Tân, đến đâu cũng bắt gặp nụ cười được mùa. Từ đây, một lần nữa khẳng định, chủ trương trồng một vụ lúa trên đất nuôi tôm là đúng và bước đầu đã phát huy hiệu quả.

Với niềm vui được mùa, giờ đây, người dân đã thấy được sự lẻ loi, nghèo nàn, hoang sơ của đồng đất mặn. Họ đã và đang trở lại tìm màu xanh của cây lúa - một màu xanh của niềm tin, hy vọng vào sự phát triển bền vững./.

VI HÒA